Farklı muhafaza ve maki na tertipleri için, frekansın fonksiyonu olarak gürültü indiriminin tipik değerleri verilmektedir. Açıklıklar, özellikle yüksek frekansta muhafazaların etkisini azaltır. Bu sebeple açık boşluklar en aza indirilmelidir. Gürültü azalmasının en yüksek değeri sadece katıyla gelen ses yalıtımlı, açıklıkları olmayan veya açıklıklı susturu cular veya astarlı kumaş veya uygun şekilde tamamen kapatılmış kapıları olan iyi tasarımlanmış muhafazalarla elde edilebilir. 7. Susturucular Susturucular fiziksel fonksiyonlarına göre aşağıda olduğu gibi sınıflandırılabilir: a) Reaktif tip susturucular, (yansıtıcı tip ve rezonans yapıcı tip) mesela içten yanmalı motorlarda ve özel frekans aralığında etkili kullanılır. b) Boğmalı susturucular, emici kapla malaradayanır. Dahaçok pervaneler, üfleyiciler, basınçlandırıcılar ve klima sistemlerinde kullanılır. 8. Hacimlerdeki Gürültü Engelleri ve Ekranlar Gürültü engelleri ve ekranlar genellikle, çelik, cam ve plastik levhalardan oluşur. Ses kaynağına bakan yüzeyleri ses emici kaplamalar ile kapatılmalıdır. Gürültü engelleri ve ekranlar duvar ve tavan işlemleriyle birleştirildiklerinde daha etkilidir. Birleştirme işlemi, bütün diğer tedbirler uygulanabilir olmadığın da kullanılmalıdır. 9. Yüzeylerin Akustik İşlemi 9.1. Yayma Alanlı Odalar Bu gibi odalarda kaynaktan belli bir mesafedeki ses basınç seviyesi sabittir. Bu ideal durumda yalnızca T çınlama zamanı bir gerçek emme eklendiğinde ses yayma alanındaki gürültü seviyesi azalmasını tayin etmek için kullanılır. 9.2. Yayma Alansız Odalar Bu gibi odalarda bir yüzey işleminin etkinliğini değerlendirmek için, hacimsel ses yayılmasını belirleme parametreleri kullanılır. 9.3. Yüzey İşlemlerinde Uygulanabilir Göstergeler Yüzey işlemlerinin bazı özellikleri aşağıda verilmiştir: a) Bir odada gürültü kaynaklarının yoğunluğu çok yüksekse, iş mahalleri gerektiği şekilde gürültü kaynak larına yakındır. Ancak, bununla birlikte yüzey işlemi, bir kaynağın yakınındaki ses alanı diğer kaynaklardan ve oda yüzeyinden yansıya rak gelen sesin baskın etkisi altında olsa bile faydalıdır. b) Yüzey işlemleri özellikle akustik özel likli sert yüzeyleri olan odalarda etkilidir. c) Yüzey işlemi bir çalışma alanının tasa rım safhasında uygulanabilecek bir tedbir olarak düşünülmelidir. Bu saf hada ses emici özellikli ve gerektiği yerde ısı yalıtımı ile birlikte duvar ve tavan yapılarını seçme imkanı mevcuttur. 10. Yapıyla Taşınan Ses Yalıtımı Makineler bağlı oldukları yapılara (döşeme, duvar, monte elemanları, boru tesisat sistemi gibi) titreşim iletir. Daha sonra enerjinin bir kısmı ses olarak yayılır. Bu sebeple mesela bitişik odalarda düşük gürültü seviyeleri gerekli olursa yapıyla taşınan sesin yalıtımı gereklidir. Yapıyla taşınan sesin sebep olduğu ha vayla gelen ses azalması için uygulana bilir metotlar aşağıda verilmiştir: a) Titreşim yalıtımı (makinenin montajı uygun titreşim yalıtıcıları üzerine) için makinenin montajı, yapıdan ayrılmış ağır, rezonans yapmayan temel kütle üzerine yapılmalıdır. b) Titreşim yayan yapılarının söndü rülmesi (yapıyla taşınan sesin ısıya dönüşmesi) sağlanmalıdır. c) Boru tesisatına esnek ekleme parçaları kullanılmalı veya işletme bakımından uygulanabilir değilse kaplama yapılmalıdır. d) Uygun bağlantı elemanlarının kul lanımı (yaylı amortisörler, hidrolik sıkıştırıcılar) yapıyla taşınan sesin boruları destekleyen tertibatlara iletilmesine mani olur. TESİSATDERGİSİ .. SAYJ68 AĞUSTOS 2001 il. Bölmelerden Havayla Taşınan Ses Yalıtımı Tek kabuklu bölmelerin havayla taşınan ses yalıtımı, büyük ölçüde birim alan başına kütleye bağlıdır. Genellikle birim alan başına kütle katlandığında, havayla taşınan ses yalıtımında, yaklaşık olarak 5 dB artış elde edilir. Amaçlanan faaliyet veya kullanımın bir fonksiyonu olarak istenen gürültü yalıtımının derecesi binanın ilk tasarımı safhasında tespit edilmelidir. Güçlü gürültü kaynakları, mesela bir laboratuvar veya bir dinlenme odasının bitişiğindeki odada yer almamalıdır. 12. İş Mahallerinde Gürültü Kontrolü Yüksek gürültü seviyelerine maruz kalmış kişilerses yalıtımlı kabinlerde korunabilir. Ses basınç seviyelerinin tipik olarak azalması 15 dB ila 30 dB arasındadır. Bununla birlikte yeterli şekilde havalan dırılmalıdır. Birçok durumda (mesela yüksek sıcaklığa maruz kalan yerlerde) havalandırma sistemi tesisi gerekli olabilir. Alınan uygun gürültü tedbirlerinden iş mahalinde gürültü toplanması çok yüksekse personel işitme koruyucusu takmalıdır. Özel durumlarda en uygun işitme koruyucusunu seçerken rahatlık, hijyen ve güvenlik ses zayıflatma kapasitesiyle beraber düşünülmelidir. İş yerlerindeki etkin koruyuculuk işitme koruyucuları kataloğunda veri len değerlerden daha azdır. Bunun sebebi uygun olmayan kullanma şekilleridir. Kaynaklar 1. EN-1SO l l 204, 1995 2. EN-1SO ll690-1, 1995 Parı / 3. ENISO 11690-2, 1996 Part 2 4. 1SO ll201, 1995 5. 1SO ll200, 1995 6. Batima Akustik Fuarı, 1997 7. 1SO ll688-J, 8. VDI 2715, 9. DiN 4109, 10. Acııstica, Vo/. 83, No. 5, 11. VDI yönetmeliği 2081: Tesislerde güriilıii azaltılıııası Ek 3.83 12. DIN 1320 (J O. 69.) Akustik kavramlar 13. Soıınd ııoise & Vibration coııtro/, Lyle F Yerges p. 49-2I9, 162 14. Sclıulz, P., Sclıal/slıutz-Warmesclıuız - Feııc/ı ıesc/ı11tz-Braııdsc/ıutz in 1ıınen A11sbau, 15. ASTM E90-85, Part Xl iliJ
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=