Tesisat Dergisi 68. Sayı (Ağustos 2001)

1. Temel Gürültü Kontrol Stratejisi aİ şzyael tr ıl el mr i avseı , sparnoaby li et me si ins l es irsitnedme agtüi r ü l t ü n ü n k şekilde eplreoballeınmmiansiı çilöezmmüemkündür. Gürültü k için birkaç yol olabilir. Gürültü kontrol stratejisini formüle ederek aşağıdaki kademeler esas alınabilir: a) Amaç ve tesis etme kriterlerinn belirlenmesi. b) Aşağıda belirtilenlerin tanımlanarak y- aİşpaıllmanalasırındagürültünün toplanması - Gürültü kaynaklarının iş alanındaki gürültüye katkısı - Çalışanların gürültüden etkilenmesi c) Gürültü k ğıdaki şeki o l d n e t r a o l ı l n ö m n a l s e ı m l e r i n i n aşa­ - Kaynağında gürültünün kontrolü - Gürültü iletim yolu üzerinde gürültü k - A o la n n t d r o a l ü g ü r ü l t ü kontrolü d) Gürültü kontrol programının hazırlanması e) Gerekli uygulamanın yapılması f) Gürültü azalmasının ölçümlenerek belirlenmesi 2. Mevcut ve Yeni Yapılacak İşletmelerde Gürültü Kontrol Planlamasının Prensipleri Mevcut işletmelerde gürültü kontrol tedbirleri almak, daha zor ve daha pahalı olabilir. Yeni yapılacak tesislerde gürültü kontrol önlemleri daha kapsamlı ve ucuza gelecektir. Gürültü kontrolünde işlem k nin çalışma planı şu şekildeaodleabmileirl.eritt ÖPlannplalmanalavmeatasarım t t T D e e d ğ b e i r r l l e e n r i d n i r a m l ı e n - m ö a lç s m ı e u y v g e u l a m a kabuller Mevcut işletmelerin gürültü kontrol çnaeldı şemn ia lial er ı npdl aan lüarme tai mv ei n udyegvual amm ae tdmaehsai fazla özen ister. 3. Gürültünün Kaynağında Kontrolü Gürültünün kaynağında kontrolünün etkinliği ölçmelere dayanır. Makina ve ekveripilemrianın satıcı tarafından belirtilen karşılaştırılır ve değerlendirilir. Tasarımla gürültünün kaynağında kontrolünda; makine gürültüsü veya teknik imalat donanımlarından gelen gBüurnülaltrdüaynü ilbirbirinden ayırmalıyız. ki akışkan dinamiği gürültü üretimi (gaz veya sıvı) i kincisi ise mekanik ünri ne tçi mözdüi rm. Mü nedvecu ktagdüermületülerp:roblemleria) Gürültüden kaçmak. Örneğin; k nılmayan makinaları durdurma, u d l a la r ­ d b a e n l e r s d a ekınn,mdaü.şen devrilen parçalarb) Yapılması gerekenleri doğru yapmak. Ö da r kn i e kğai np;ı l abröı l mka e p le a r lı a t r u a t s m ın a ık v, egebvi nşea lma ri ş bileşenleri kapıları sı kıştırmak. c) Gişülermülti üselüçmbier işlem yerine sessiz olan k. d) G la ü m rü a lkt.üden arındırılmış alanları plane) Gürültü kontrol tedbirlerini uygulamak. 4. Makine Parçalarının Tadili ve Değiştirilmesi 4.1. Gürültü Üretim Ve İletiminin Kısıtlanması Bu durum için aşağıdaki işlemler tavsiye edilir: a) Düzgün hareket sağlayarak lerden veya ani hareketlerden d akr a b ç e ı ­ nılmalıdır. (Hız etkisini düşürerek gürültü etkisinin düşme yüksekliğini azaltmak, daha küçük kütleler kul lanmak gibi) Etki yüzeylerinde sdöuvnadrülarrüvceüyamesanl zee m e l e r ( s a n d v i ç k malzemeler gibi) kullanılmalıdır. b) Akış kısıtlayan tasarımlı boru tesisatı kullanmaktan sakınılmalıdır. Daha büyük deveboyunları seçilmeli veya değişen en k meyen en kees istilti lsi i ssitset emml e yr seerçi ni lemdeel iğdiişr . 4.2. Gürültü Yayılmasının Azaltılması Bu amaçla aşağıdaki işlemler tavsiye edilir: a) Alanının yaklaşı k olarak %30'u del inmek suretiyle açılmış plaka (perfore saç) kullanılmalıdır. b) Yüksek iç sönümleyici malzemeler (dökme demir, sandviç plakalar, plastikler) kullanılmalıdır. c) sYeasyi nı ciı l eytüi mz ei ys ıl ne ırrilnaen my aa lpı dı yı rl.a t a ş ı n a n TESİSAT DERGİSİ ıım SAYl68 AĞUSTOS 2001 d) Havayla taşınan ses, yüksek kütleli plaka kullanımı veya çift duvar k nımı ve oyuk yerlerin emici malze ul m la e e) Gileeredoldurulması ile sınırlanmalıdır. ksiz bütün açıklıklar ve dilatasyon (genleşme) aralıkları kapatılmalıdır. f) Gerekli açıklıklarda veya tasarımlanan akustik açıklıklarındaki alanlarda gürültü emicilerinin bulunması sağlanmalıdır. 5. Ses Kaynaklarının Düzenlenmesi Bu amaç için aşağıdaki işlemler tavsiye edilir: a) Uzak iş mahallerinde etkileri en aza indirmek için yüksek gürültü kaynak larının birİikte yerleştirilmesi: İ ki eşit yüksek gürültü kaynağı beraber yseevrilyeeşstiir3ilddBiğinde toplam gürültü kadar yükselir. Bununla birlikte iki gürültü kaynağı birbirinden uzak yerleştirildiğinde bu kaynakların herbirinin çivirme alanı etkilenir. b) En gürültülü ses kaynak vl eeş tr idr iiğl mi eysei :r l eÜrrdeet i my üi ş l e m la le r r ı i n n ı i n n y iz e i r n ksek gürültülü makineler daha sessiz olanlardan ayrılmalıdır. Böylece yüksek gürültü kaynak mek s ul ar reı tniıy al ey rvı eoydaa l aertdkai l iyşeerlkeişl tdi re kapatılmış kapıları olan k den tesisiyle yapılabilir. ı Ç sm okın söanycı dea yüksek gürültülü makineler bir odada yoğunlaştığında A-ağırlı klı gürültü seviyesi genelli kle birkaç desibel yükselir. Bu yük rinde yapılacaks e u lm y g e u o n d a i ş l y e ü m ze l e y r le l e telafi edilebilir. 6. Gürültü Kesici Muhafazalar Mgüurühlatüfaazazlaalrı mın l açreı şsiatlği ltaars. aMr ıemsel alar ı , değişen kaynağın gürültü spektrumuna bağlı, araya girme kaybı olarak ölçülen, gürültü kaynağı baskın şekilde düşük frekanslı ses yayarsa yapılan gürültü azalması düşüktür. Ağırlıklı ses basınç seviyeleriyle ilgili tipik atzSaelms yaalalıtrımaşamğaıdlzaevmeersilimyleişötirrt: ülmesi için yaklaşı k olarak 3 db -1O dB t Ses emici kaplamalı tek kabuk hatazalar için yaklaşık olarak 1 O d m B u - ­ t S2e5s deBmici kaplamalı çift kabuk tazalar için 25 Db'den fazla. muha­

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=