Tesisat Dergisi 68. Sayı (Ağustos 2001)

7. Hangi Özellikte Pompaları Kullanmalıyız? Ülkemizdeki kuyularda pompaları bekleyen en önemli sorun; çoğu kuyunun gereği gibi tesis edilmemesi sebebiyle, su ile birlikte sürüklenen kum ve türevlerinin yaptığı orta vadedeki işletme tahribatıdır. Ayrıca motor gücüne uygun toleransta olmayan komponentlerin kullanıldığı kontrol panoları da pompa motorlarının önündeki en önemli sorundur. Şimdi çeşitli durumlarda hangi malzeme özelliklerine sahip pompa gruplarının kullanılmasının sağlıklı sonuç vereceğini detaylayal ı m . 7.1. Kuma Maruz Bir 411 Kuyu İçin: Debileri nisbeten düşük olan bu kuyularda (21 2 m3/h), mutlaka abrazyon dayanımı yüksek malzeme kullanılmalıdır. 7.1 .a. Kum tahliye edebilmesi için çarklar mutlaka altıgen mil üzerinde eksenel yönde hareket edebilir (yüzebilir) olmalıdır, sabit çarklar kısa zamanda kilitlenir. 7.1 .b.Çark, difüzör malzemesi: Tercihan fiberglas takviye! i pol ikarbonat, asetat reçine (acetal) veya fi be rgl as takviyeli noryl . . -�...:-. . . . '- .. - . . - : . :,:j .. olmalıdır. Çarka su girişi dik yönde olmalı, çark giriş ağzı önceki kademenin çıkışına uzatılmış olmamalıdır, bu durum erken aşınma ve kilitlenmeye sebep olabilir. 7.1.c. Paslanmaz çelik çark; yüzer konstrüksiyona müsait değildir ve kumlu ortamda kilitlenmeye maruz kalacağından tavsiye edilmez. 7.1 .d. Kademe malzemesi: Tercihan paslanmaz çelik veya eşdeğer mukavemette fiberglas takviyeli polikarbonat olmalıdır. Kademenin aşınmaması ve dikey pozisyonunu koruması gereklidir. 7.1 .e. Mil malzemesi: Mutlaka paslanmaz çelik, AISI 304 veya AISI 410 olmalıdır. 7.1 .f. Adaptör, ve çıkış portu: Paslanmaz çelik (AISI 304) veya bronz (içme suyu maksatlı ise paslanmaz çelik veya kurşunsuz bronz alaşımı) olmalıdır. Pik dökümden kaçınılmalıdır. Piyasada görülen pik döküm üzerine kaplama (nikelaj veya pirinç) uydurma olup, uygun bir çözüm değildir. İçme suyunda kullanılması sakıncalıdır. 7.1 .g. Dış gövde: 1,5 mm kalınlığında AISI 304 paslanmaz çelik olmalıdır. Daha ince cidarlı pompalar, indirme çıkarma sırasında zarar görmeye daha müsaittir. 7.2. Bir 611 Kuyu İçin: Debileri orta-yüksek olan bu tip kuyularda sondaj ve yatırım maliyetleri yüksek olduğundan genellikle uzun işletme ömrüne sahip ve yüksek hidrolik verimli pompalar tercih edilmelidir. Kuyular geniş ve formasyon TESİSAT DERGİSİ IIIEI SAYl68 AĞUSTOS 2001 özelliğinden dolayı debiler genelde yüksek olduğundan, en büyük problem uygun seçim ve kararlı işletmedir. Yanlış seçilmiş bir pompa; 4" kuyudakine nazaran (debiler ve bunların kararsızlıkları ciddi hale geldiği için), 6" kuyuda daha erken zamanda tahribata uğrar. Kuyu tesisi ve inkişafı uygun yapılmış ise, kum problemi birinci derecede önemli olmayacağından ötürü, en uzun çalışma ömrüne sahip pompalar genelde şu özelliklere sahip olmalıdır: 7.2.a. Mil malzemesi: Mutlaka paslanmaz çelik, AISI 304 veya AISI 41 O olmalıdır. 7.2.b. Çark, difüzör malzemesi: Bronz veya paslanmaz çelik (AISI 304) olmalıdır. Pik dökümden olanların hidrolik verimleri düşük olup, yüksek motor gücüne ihtiyaç duyarlar. Ayrıca, çarkların balansları kusursuz değildir, titreşime sebebiyet verirler. 7.2.c. Kademe malzemesi: Pik döküm kabul edilebilir olmakla beraber en uzun ömürlü olanı bronz veya paslanmaz çeliktir. 7.2.d. Kısmi yüklenmeler sebebiyle oluşabilecek titreşimleri sönümlemek için pompa, her kademeden tercihan NBR malzeme ile mile yataklanmış olmalıdır. 7.2.e. Hidrolik kaçakları engellemek için, çark-kademe yataklamasının sızdırmazlığı önemlidir, bunun da tercihen NBR malzeme ile yapılması uygundur. Farklı malzeme de kul lanı labi I ir. 7.2.f. Özellikle içme suyu transferinde kullanılacak pompaların komple paslanmaz çelik olması gerekir. Eğer 6" pompanın indirileceği kuyuda kum problemi varsa; 6" pompaların konstrüksiyonlarına daha erken zarar vereceğinden ötürü acilen tam teşekküllü bir kuyu temizliğinin yaptırılması ve pompanın bundan sonra indirilip kullanılması gereklidir. il!l

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=