alanlara alçak basınçlı bir kanal sistemiyle gönderilir. Havanın durumu yalnızca merkezi hava işleme tesisinde değiştirilir; sıcak ve soğuk hava alan damperleri yardımıyla doğru oranda karıştırılıp doğrudan çok alanlı cihaza gönderilir. Her oda ya da alana yalnızca bir kanal gider. Besleme havası miktarı değişmez, ama sıcaklığı değişir. Soğuk ve sıcak hava aynı anda elde edilebildiğinden, bir alanda ısıtma, bir başka soğutma gibi farklı istekler karşıla nabilir. Emme havasının karışımı ve odayla besleme havası sıcaklıkları arasındaki farklılıklar konusunda, tek alanlı cihazlar için belirtilen notlar burada da geçerlidir. 1.2.1. İşleyiş İlkesi: Bu tesisin (Şekil 4) işleyiş ilkesi, esas olarak tek alanlı tesisinkine benzer. Ama ek olarak aşağıdaki özel notları belirmek gerekir. Çok alanl ı hava işleme tesisinin beslediği odalarda aynı anda ısıtma ve soğutma yükleri varsa - kuzeye ve güneye bakan cepheleri olan binalar ilkbahar ve sonbaharda böyledir ilgili ısıtma ve soğutma araçlarıyla birlikte soğutucu ve ısıtıcı bataryalar sağlan ır. Ama aynı anda ısıtma ve soğutma yükleri söz konusu değilse, tesis her zamanki gibi by-pass ilkesine göre çal ışır. Yani istenilen soğutma kapasitesi o/o 100'ün altındaysa, besleme havasının bir bölümü, o sıradan kapalı olan hava ısıtıcıdan ve alan damperlerinden geçirilir ve son olarak soğutulan havayla karıştırılır. Soğutma, doğal soğutma gibi değişik çalıştırma biçimlerinde işleyiş ilkesi aşağıdaki gibidir: 1.2.2. Soğutma: Dış hava sıcaklığı oda s ı ca klığından yüksek olunca hava ısıtıcı kapatılır. Kısmi yük koşullarında, yani istenilen soğutucu kapasitesi o/o 1 00'ün altındaysa, havanın bir bölümü kapalı hava ısıtıcıdan geçer. İstenilen besleme havası sıcaklığı, üzerinden geçirilen havayla (A) soğutulan havanın (B) karıştırılmasıyla elde edilir. Maksimum dış hava damperi açıksa, ki çoğunlukla açıktır, dış hava neminin yüksek olduğu kimi durumda hava ısıtıcı açılır. Böylece besleme havası sıcaklığı geçici olarak yükselir. Bunu durdurmak amacıyla, üzerinden geçen hava miktarını azaltmak için - daha yüksek bir sıcaklıkta - alan damperlerinin konumu değiştirilir. Şimdi havanın nemini alan soğutu1 Maksimum dış hava 1 a Minimum dış hava 2 Dönüş havası 3 Minimum dış h,wa kanalı 4 Maksimum dış hava kanalı 5 Minimum dış hava damperleri 6 M,1ksinıum dış hava damperleri 7 Dönüş havası kanalı 8 Minimum dış hava soğutucusu 9 Filtre 1 O Ön ısıtıcı 11 Vantilatör 12 Hava ısıtıcı 13 Hava soğutucu 14 Alan danıpC'rlcri A By-pass havası B Soğutu lan hava Şekil 4. Çok alanlı bir tesisin işleyiş ilkesi (iizeri11de11 geçme ilkesi). cudan daha büyük miktarda hava geçtiğinden, istenilen nemden arındırma sağlanabilir. Bu sorun, dış havayı istenilen mutlak oda nem oranını sağlayacak biçimde nemden arındıran minimum dış hava kanalına ayrı bir soğutucu yerleştirerek de çözülebilir. Maksimum dış hava damperleri, yalnızca mutlak dış hava nemi istenilen mutlak oda neminden küçükse aç ılabil i r. 1.2.3. ısıtma: Dış hava sıcaklığı oda sıcaklığının altına düşerse, hava ısıtıcı açılır. Ekonomik çalıştırma amacıyla, sıcak hava ısısı dış havaya göre değiştirilir. 1.2.4.Doğal Soğutma: Dış hava sıcaklığı yaz besleme havası sıcaklık değerine düşünce ve aynı anda mutlak nem de dengelenince, soğutma makinesi ka patıla bilir ve cihaz o/o 100 doğal soğumayla çalıştırılabilir. İstenilen besleme havası karıştırılarak elde edilir. 1.2.5. ısı Geri Kazanım Çevrimi: Yıl boyunca soğutma yükü olan büyük iç alanlara sahip binalarda, kimi durumda doğal soğutma yerine ısı geri 5 2 3 4 6 kazanım çevrimine başvu rmak daha ekonomik olabilir. Bu iç alandaki işleyiş yaz işleyişi gibidir, yani soğutma makinesi açık kalır ve hava soğutucuya soğuk su gönderir. İç alanın ısısı soğuk su aracılığıyla soğutma makinesine gönderilir, ısı pom pasının temel işleyiş ilkesine göre ısıtma amacına uygun bir düzeye getirilir ve daha sonra dış alanın ısıtılmasıyla kullanılabilir. 1.2.6. Merkezi Hava İşleme Tesisi: Resim 2'de tipik bir çok alanlı merkezi hava işleme tesisi görülür. Filtre kümesi, soğutucu kümesi, hava ısı tıcı kümesi, karıştırma damperleri gibi değişik parçalar, birbirine eklenerek birl eşti r ili r. Bu tür merkezi hava işleme tesislerinin şeması ve kapasitesi son derece esnektir. Hava debisi 1,7- 28m3/s arasında değişir. Tüm basınç aralıklarına uygun fanlar bulunabilir ve böylece yüksek bir fan etkinliği sağlanabilir. Tasarımda, estetik görünümden çok, işlevsel ve pratik özellikler öncelik taşıdığından, bu cihazlar her zaman ayrı odalara yerleşti ri l ir. Alan damperli bağımsız yatak klima ci hazları ve çatı cihazları da bulunabilir ve çok alanl ı cihazlar olarak ku lla nılabi l i r. 1. Dış ve dönüş havası 7 karıştırma kutusu 2. hava filtresi 3. Vantilatör 4. Ön ısıtıcı 8 5. Hava ısıtıcı 6. Hava soğutucu 7. Alan damperleri 8. Kasa Resim 2. Çok alanlı merke=i lıava işleme ıesisi TESİSATDERGİSİ llllJIII SAYI 67 TEMMUZ 2001
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=