Maliye Bakanlığı temsilcilerinin panelde gözlenen görev ve yetki kavgası; devlet gücü ile özdeşen bürokratik yaklaşımları, yasanın eksikliklerini se rgil e miştir. Tasarının incelenmesinde görüleceği üzere yasa taslağının giriş bölümünde amaç ve tanımlarda görülen Avrupa Birliği direktiflerine uyumlu yaklaşımlar, birdenbire siyasi otorite alışkan lığı nedeniyle teftiş yöntemlerine dönüşmekte; kamuya hizmet veren bütün yüklenici ve müteahhitlerin hizmet yükümlülükleri; suçlu denetim ve cezai müeyyideleriyle bezenmektedir. Hükümetin programında amaçlanan, yolsuzluklarla mücadele kapsamında ele alınan ihale sistemimizde yapılacak değişikli kler dikkate alındığında görüleceği üzere; yeni ihale yasası, inşaat sektöründe arzulanan kaliteyi hedeflemektedir. Ancak bu kalitenin ileri teknoloji ilkeleri ve zorunlu standartlar çerçevesinde iş veren-iş yapan sorumluluğunda sağlanacağı gözden kaçırı lmamalıdır. Yeni ihale yasası; anahtar teslimi ihale, özel durumlarda birim fiyatlara dayalı davetli ihale ve pazarlık yöntemi ile yapılan ihale olmak üzere üç ihale usulünü içermekte, bunlardan anahtar teslimi ihale yöntemi genelde ağırlık kazanmaktadır. Bu anlamda uygulama projesi yapılan ya pıların ihalesinde, anahtar teslimi götürü bedel uygulaması, projesi yapılmayan yapım işlerinde teklif birim fiyatını almak suretiyle ihalenin, gerçekleşmesi, diğer alım işlerinde ise pazarlıkla yapılan ihalenin yapılması öngörülmektedir. İhale kanununun uygulamasında; ihale komisyonu dışında yeterlilik komisyonu, teknik komisyon gibi değerlendirme yöntemlerinin olmaması, ihaledeki şeffafl ık için bir garanti sayılabilir. Ancak acil durumlardaki bakan yetkisi, ita makamının yaptırımları ile ihtilaflarda tarafsız idari kurumların oluşum ve işleyişleri yönünden hazırlanacak yönetmelikler, uygulama endişelerini gündeme getirmektedir. Yasa taslağı, ihalelerde mal alım, satım ve yapım işlerinde inşaat sektörü ile ilgili müteahhitlik hizmetlerinin yanı sıra, mühendislik ve mimarlık hizmetlerine yönelik hizmet sektörü taahhüdlerini Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından çıkarılacak ek yönetmeliklere bırakmış, bu tür taahhütlerin temel ilkelerine ait prensipleri belirtmemiş bulunmaktadır. Buna karşın yasa ile uygulanacak ön seçim il anlar ı , yüklenici seçimleri, seçim kriterleri, müteahhitlerin deneyim, birikim, kadro ve mali yapısına dayalı değerlendirmeler nedeniyle; tabela müteahhitliğinin son bulacağını, karne kiralama döneminin sona ereceğini göstermesi yönünden çok olumludur. Benzer tarzda; planlama, fizibilite proje, proje denetim, müşavirlik ve danışmanlık hizmetleri ihalelerinde şeffaf, tarafsız ve serbest rekabet ortamı, yüklenici uzman firmalarda ihale sistemleriyle öncelikli deneyim, bilgi ve birikim aranması, yüklenicileri ve ihaleyi yapanları zan altından kurtaracaktır. Paneller; devletin, anayasal örgütlerin, sivil toplum kuruluşlarının, sendika, birlik ve derneklerin ayrıntılardan farklı bakış açılarını sergilemiştir. Özellikle T.C. Maliye Bakanlığı temsilcisinin yasa ile ilgili uzun süreli çal ışmalardaki birikime dayalı AB kurallarına yönelik yaklaşımlarının yanı sıra; Türkiye inşaat sektörü koşullarını gözardı eden, teknik verilerden uzak, bürokratik yaklaşım ı ilginç bir görünüm sayılmalıdır. Bu anlamda Bayındı rlık ve İskan Bakanlığı'nın Yüksek Fen Kurulu Başkanı'nın yapım tekniğine yönelik mevzuat çerçevesindeki yetersiz girişimleri, iki kurumu yetki kavgasına sürüklemiş bulunmaktadır. Bu sorunun çözümünde; ağırlıkl ı görev ve yetkinin Bayındırlık ve İskan Bakanlığına ait olması, yapı üretiminin yapı teknolojisi kurallarına uygun yapılması sağlanmalıdır. Türk Müteahhitler Birliği temsilcileri; birkaç konuşmacı dışında, işveren, işyapan ilişkilerinin baskısının da etkisiyle; çekingen ve övgü ile karışık taleplerini iletmişler, yıllar süren i şlerdeki ödenek planlaması ve taahhütteki sorumluluklar hakkında görüşlerini bildirmişlerdir. Müteahhitlerimizin kendi içlerindeki sınıflandırmaları ve üretimdeki mühendislik ağırlıklı hizmetler dikkate alınd ığında, ülkemizde önde gelen inşaat müteahhitlerimizin karne kiralama yöntemlerini gündeme getirmiş olmaları, inşaat sektörünün geleceği yönünden çok önemli bir aşama sayılmalıdır. TESİSATDERGisi EIII SAYI 67 TEMMUZ 2001 Türk Müşavir Mühendisler ve Müşavirler Birliği temsilcileri, uluslararası kurallara, FIDIC usullerine uygun yöntemleri sergilerken, ülkemiz için zorunlu hale gelen mevzuat yenileme yöntemlerinde yapı kodları ve uluslara rası standartlara yaklaşımlarındaki ihmalkar davranışları ilginç olup, bu anlamda müşavirlerimiz yetki ve çıkar kavgasına katılmış görünmektedirler. Mühendislik ve mimarlık hizmetlerinde kaliteye yönelik üretim koşulları belirlenmeden ya pıla ca k denetim ve kontrol hizmetlerinin yetersiz olacağını n, öncelikle TMMMB tarafından sergilenmesi gerekir. Meslek odalarımızın; benzer birlik, dernek kuruluşlarım ı zın ihale yasası gibi mühendislik mimarlık camiasını ilgilendiren önemli konulardaki ilgisizliği ise başka bir üzücü görünüm sayılır. Bu doğrultuda inşaat sektöründe çalışan mimar ve mühendislerimizi önemli görevler beklemektedir. t Yeni Yapı Denetim Kanunu Anayasa Mahkemesi tarafı nd an iptal edilen 03.02.2000 tarihli ve 595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun Hükmündeki Kararname'nin yürürlükten kaldırılması sonucu, Bayındı rlık ve İskan Bakanlığı tarafından hazırlanan Yapı Denetim Kanunu 29.06.2001 tarihinde TBMM tarafından kabul edilmiş, Cumhurbaşkanlığı tarafından onaylanmış ve Resmi Gazete'de ilan edilmesi ile yürürlüğe girmiştir. Yasa, yeni şekli ile geçerli mevzuat çerçevesinde, can ve mal güvenliğine, zorunlu standartlara uygun kamusal denetimi öngörmekte, proje ve yapı denetiminde fenni soruml uluğu gündeme getirmektedir. Bir anlamda devlet, bugüne kadar uygulanan fenni sorumluluk ve yerel yönetim kontrol sistemlerine karşı güvensizliğini sergilemiş, kendisinin kontrolünde Yapı Denetim Kuruluşlarından oluşan tüzel kişiliğe sahip mimar ve mühendisleri münhasıran yapı denetim hizmetleri ile görevlendirip sorumlu kılmıştır. Bu yaklaşım; toplum yönünden kamu yararına en olumlu uygulama sayıl ma l ıdır. Böylece; 595 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de, uzun süre tartı ş ılan
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=