ZARARSIZ MADDELİ ISITMA SİSTEMLERİ İÇİN MODERN ÖLÇÜM, KUMANDA VE AYAR TEKNİĞİ Modern Metering, Control And Adjustment Technique For Heating Systems With Harmless Matter Kayııak: LAMTEC Broşiirii-/sıtma Tesislerilçıiı Ölçiim veAyarlama Tehıol(!Ji"sl Harald Weber Çeviri: Biilent Doğan/Hedaksiyoıı: SerkanAtak(.RotekLtd Şti) G ünümüzde ıs ı sistemlerinden istenilen, ıniniınuın enerji (yakıt veya elektrik) sarfiyatı ile çevreyi ınüınkün olduğu kadar kirletmeden ınaksiınuın ısı kapasitesi alabilmektir. Kazan üreticileri için bunun anlamı ne? Sistemler zaman ilerledikçe çok daha karmaşık olmaktadır. Yalnızca yanına havasına yeterli miktarda yakıt karıştırılmasından öte ıniniınuın çevre k irli li ğini sağlayan modern kazanlarda bunun Brülör kumandası proseslerinde en ufak sapmaları ve değişimleri aynı anda koınpanze eden hassas yanına kontrolunü sağlayan cihazları geliştirmektir, bunu yaparkende ınininıunı enerji harcayan, kolay ça lı ştı rı labilir, güvenilirlik ve bulunabilirlik gibi etkenlere de dikkat edilmesi gereklidir. Bu yüzden ölçme, kontrol ve ayarlama cihazl arı üreten firmaların görevleri; yanma proseslerinde en ufak sapmaları ve değişimleri aynı anda koms,n,r~ sırr,aı $anral panze eden hassas yanma kontrolunü sağlayan cihazları geliştirmektir, bunu yaparkende minimum enerji harcayan, kolay ça lıştırı l ab ili r, güvenilirlik ,s, - ~ ~ ►- ~ LS 1 ► • ◄ .,,. c;:;:_ - M Şekil/. Bıi·ısıtma sıi11ıe1111i11iıja11/ı bıiilörii11 devıi· ayarlı e/ekıro11iklıava/yalaıkanş1111 şemasıgoiiifı11ektdıi: 1,4 • X+2,5 o ve bulunabilirlik gibi etkenlere de dikkat edilmesi gereklidir. Yakıt hava karışımının yüke bağlı kontrolü ve egzoz gazının yeniden sirkülasyonu; Bu zamana kadar yakıt hava ka rışımının yüke bağlı kontrolü 6,0 mekanik olarak yapı l maktaydı. Yani yaklaşık 30 MW' a kadar 1,3 çalışma alanı ·--ölçüm noktaları 4 • 8 %8 T 1,2 1, 1 co -. X ·,__ ,._-----L ___;d~--=- r, --....::~- .:: 1,0 ~---- -- ~ 0,9 o 20 40 3,5 2,0 o olan kazanlarda klape üzerinden mekanik olarak ayarlanır . Bu mekanik sistemin en büyük dezavantajı ayarının manuel olarak ya pılmasıdır.Yakıt-hava ayarı yapılan karışımın yanma element• leri üzerinde direk etkisi olmaktadır.Bu yüzden yakıtı n az yükleme yapıldığı sistemlerde %3 oksijen sapması normaldir. Şekil 2'de 4 MW'lık bir kazanda, baca gazında bulunan hava fazlalık katsayısı ve oksijen değerlerinin yıl boyunca yanma değişimlerine göre dağılımını görebilirsi niz Yanmaya etki eden diğer olalar aşağıdadır. Hava Yakıt Kirlenme Sıcaklık lsı değeri Kazan Basınç Sıcaklık Brülör Nem Viskozite Yoğunluk Gaz basıncı ndaki değişimler Şekil 3'te baca gazından oksijen kontrolü yapılan kazanın oksijen eğrisini görebilirsiniz. Kumandasız ayar (ayar ~nsi) Kumandalı ayar {kumanda eğrisi) r.ıın O; d~erı (yanma e~nsı) Ma,cCO değeri (CO= o/~1) f------ -- ~~ Kumandasız ayar yanında dört fa rklı yakıta bağlı olarak regüle edilmiş birincil, ikincil, üçüncül hava, baca gazı sirkülasyon, kazan basıncı vb. sistemler olmalıdır. Çok küçük ayarsız lıklar bile kazanın teknik olarak verimsiz ça lı şmas ına ve baca gazı atık maddelerinin üzerinde kötü etkide bulunmasına neden olacaktır. 60 %80 il -+---t~- Bu yüzden ölçme, kontrol ve ayarlama cihazları üreten firmaların görevleri; yanma Şekil 2. biryıllıkzamaıı dılıimiıde hava fazla/ıkfaktiirıil'ıımyaııigazyakıtlı bir kazaııda 01 ıııiktan11111 uzuıı sıire/i çalışma a!ammıı iilçtimıi gosterilmekıedıi-. ETH-Ztirı7h 'deıı Pref.Profas tarqjiııda11 aktan/ııııştır. Bn7/oi- kapasitesi ort. 4000 kW İ ··- Kumandalı ayar ~~-=ı=-- ·-=---;::-- C -\- ~ o -- --- ----~- -~- -~- ~ 6 O 1O 20 30 40 50 60 70 80 90 100 % Şekil 3: Oks(jeıı koııtollt7 ve oksijeıı koııtrolsı7z brı7/er ayarı içıiı dtımaııyoğuıılııııdahoksi;eıı miktarııuıı ayarım gösteren eğrıler. TESİSATDERGİSİ 11B SAYl67 TEMMUZ 2001 ~
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=