Giriş T a esisatlarda akışkanı kesmek, açmak, yarlamak veya tesisatın emniyetini seal eğml aamn al akr ı na amgaecnı ye ll at a rki fu ilçl aenr iısl ai nnd em" va ak ni naa" T ad k e eı s n ş i k i s lm a a n t e l ı k n a t re h ı d n e i r r. h apnrgoi j be il re nş edki ri l di I em ek os innt rdoel es adf ihl amdeas si egçei mr ei kötni ğei mn dkeanz, a vn ıar .n a l a r ı n b u Vana seçimi yapılırken, uygulamada ob pe lti ri ml e un mm epsei r gfoerrme kai nr. s ıÇvüenr ke üb i l teeccerkü bt iepl ei nr ve deneyler göstermiştir ki, herbir tipin bBeullidauvraunmtadj vae dezavantajları olmaktadır. yapılacak iş, kullanılacak yere en uygun olan vanayı seçmektir. Vana Seçiminde Esas Alınacak Hususlar Burada inceleyeceğimiz vanalar; genelde oHlVa Ar aCk vtee sr uc ithe sei sda ti ll ea rnı n, daaçkme as mkeavpaanma saı ek ol enmt raonl leadr ıei nç ivned "edaöknı eş kr ea kn ıadçömr tat-ek ba pi ratmu ral a" yapanlar olacaktır. çBoukgkruupllainçıelarinslianrdieseb;u tür tesisatlarda en •• KK üerl eebs ee lkvvaannaa l a r d ı r. Gk uernael ll aorl aı r ha ka tvı ralnaams ae kç i mg ei nrdeek tei sğai ns da leı n aş un hususları ele almak gerekir; 1 . Vananın kullanım amacı 2. 3 . A Va k n ı ş a k a ç n a p c ı i n s i 4. Basınç 5. Sıcaklık 6. 7 . MB aoğnl at anjt ış şeekkl i l i 8. Vana çalışma şekli 9. 1 O.KMumoanntadjaişşçeikliğli i 1 1 . Fi yat 12. Tesisatın durumuna bağlı özel istekler Karşılaştırma 1. Basınç Kaybı Bmi el i sni dn di ğei egni böi nteems i sl i autnl as ruı nr, kpur lol aj en lı el anndmi r ai l kina elemanlarının basınç kaybı değerKARŞILAŞTIRMA TABLOSU Karşılaştırma Şekli Kelebek Vanalar Küresel Vanalar Tüm vana tipleri içinde Basınç kayıpları küresel, sürgülü, basınç kayıpları en düşük olan plug, vanalara göre daha fazladır. vanalardır. Basınç Kaybı Bu durum işletmelerde daha fazla Özellikle tam geçişli olanlarda enerji harcanmasına sebeb olur. basınç kaybı boru kayıplarına eşittir. Ayar imkanları globe vanalara göre Ayar im kanları globe vanalara göre çok düşüktür. Ancak küresel çok düşüktür. Lineer bir ayarlama Kullanım Amacı vanalara kıyasla iyidir. Genelde yapılamaz.Açma-kapama amaçlı açma-kapama amaçlı kullanılırlar. kullanırlar. DN8 ile DN300 arası standart Vana Çapı DN40-DN2000 arası standart DN300-700 arası özel olarak im al olarak im al edilirler. edilirl er. PN10'dan başlayarak yüksek Basınç Sınıfı PN10-25 arası imal edilirler basınçlarda da (PN100>)imal edilirler. Sızdırmazlık ringi (liner) standart Sızdırmazlık ringleri özelliklerine olarak EPDM'dir. göre 250 °c ye kadar standart (Max. 100 °C) daha yüksek olarak imal edilirler. Sıcaklık sıcaklıklar için özel liner kullanımı Genel olarak PTFE esaslı ringler gerektirir. özel liner maliyetleri kullanılır. Yüksek sıcaklıklar için yüksektir. özel amaçlar için metal özel ringler kullanılır. sitli olanlar kullanılır. Otomasyon Otomasyona uygundur. Otomasyona uygundur. iki flanş arasına sıkıştırılarak veya Her türlü bağlantıya uygundurlar Bağlantı Şekli flanşlı bağlantı için uygundurlar. (Flanşlı, dişli, kaynaklı). Conta gerektirmezler. Kelebek vanalara göre ilk alım İlk alım fiyatları düşüktür. bedelleri pahalıdır. {Ancak basınç Ekonomiklik (İşletme masrafları gözönüne kaybı azlığı ve sızdırmazlık alınm alıdır.) malzemesi ömrü zaman içinde ekonomikliği sağlar) Kelebek vanalara göre daha fazla Hacim Azyer kaplarlar, hafıftirler. yer kaplarlar ve ağırdırlar. Açıklama: Basınç kaybı harcanan enerji bakımından çok önemlidir. • Ani daralma kaybı •• AKanpi agmenaişelelemmeaknaınyıbnı durumudur. lkeorni dt ri ro. l üV ag neaç i şt eakl an noı l noı jni s idnadrea l taı kl mı şaksaı ni ıl ne sağlanır. Ancak tesisatlarda akışkanı y v Ga a e n n n a l e ız d l c d a a e b k a a e ç s m s ı m n a ç e - k v k a a a p n y a a b m la ı a r o ı o i lm ç la in a r s a k ı k u i k s ll t u a e l n l n a m m n a ı e l d a z n a . vs üarngaü ll üa rv, a npal luagr, kvüar ensael lavra ndaal a r,bkue l eebs ea ks dahilinde imal edilirler. Burada; yazımıza konu olan küresel v ka analar ile kelebek vanaların basınç yıpları yönünden karşılaştırmaları yapılacaktır. Bu tür vanaların daha az basınç kaybı sağlayacak şekilde imal edilmesi maliyet faktörünü de ortaya çıkarır. Bu bakımdan vgaençaişlsi etkiptölerürinndine bu tür vanaların tam yanı sıra redüksiyon gVeaçniaşllai rodl aanbl aarsıı ndça ki ma a l e d i l i r. ybına sebep olan en önemli etkenler; TESİSAT DERGİSİ lllfZII SAYI66 HAZİRAN 2001 Öncelikle küresel vanaları ele aldığımızda, (Resim 1) tam geçişli ve dolu küreli (Solid) bir küresel vananın yukarıda belirtilen ani daralma veya genişleme kay yacağı ve akışı engelleye c e k hbeı r yh aa rnagti mbai r c kb e a ir k p d t a i ü r m . z B a b u o e d r l u u e rm i u le m a e n t ş ı e d s i e h is ğ t a i e v r a b b ea u s tm ı l n u ç e n d k a a inğ hi egröhraü l e t t a ngi ybına eşit basınç kaybı ortaya çıkaracaktır. �
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=