KALORİFER VE ISITMA TESİSATLARINDA OKSİJEN BARİYERLİ PLASTİK BORU KULLANIMININ GEREKLİLİĞİ CEVDET MİRMAHMUTOĞULLARI & ALPAY CESUR DİZAYN GRUP ■ Çok iyi bilindiği üzere, makinaların metal aksamının kullanım ömrünü azaltan en büyük faktör korozyondur. Ancak metaller üzerinde korozyona sebep olan asıl madde oksijendir. Kalorifer ve ısıtma tesisatlarında çeliğin yerini alan plastik borular döşeme ve kullanım kolaylığından, hafif oluşu, ekleme ve bağlantı parçalarının sızdırmazlığı özelliklerinden dolayı tercih edilen ve aranan borular olmuştur. Ancak PB (polibütilen), PP (polipropilen), PE-X (Cross1 in k-Çapraz bağlı polietilen) malzemelerinden imal edilen plastik borularda oksijen difüzyonu yoluyla borulardan içeri giren 02, ısıtmasistemlerinin radyatör, vana, pompa, vs. metal ve çelik kısımlarında korozyona sebep olur. Oluşan korozyon, çelik radyatörlerin veya kazanların hizmet ömrünü kısaltır ve sürekli olarak büyük tamir masraflarına neden olur. Oksijen (O J bariyerli çapraz bağlı (cross-liııkj borıııııııı eııiııe kesitsel göriiniiıııii. Bu problemi çözmek için çeşitli yaklaşımlar düşünülmüştür: a. Sistem ve tesisatlarda korozyona dayanımlı metal aksamların kullanılması, b. Tesisat ve borulardan geçen suyun içinde pas önleyici inhibitör ajan kullanımı, c. Kullanılan plastik borunun oksijen geçirgenliğinin düşürülmesi. Yukarıdaki çözümlerin arasından sisteme oksijen girişinin oksijen bariyerli boru kullanımı ile önlenmesi çözümü en popüler ve en ekonomik çözüm olmuştur. Oksijen (02) bariyeri iki değişik yöntem ile sağlanabilmektedir: 1. PEX borularda 0 2 bariyer görevi yapan EVAL ko-polimerinin boruda dış tabaka olarak kullanımı, 2. PP ve PEX borularda ara katman olarak deliksiz alüminyum folyo kullanımı. 1. Oksijen Bariyerli Cross-Link (PE-X) Borular EVAL(Etilen Vinil Alkol) İle Sağlanan Oksijen Bariyeri Özelliği Eval ko-polimerinin en belirgin ve dikkat çekici özelliği 0 2 , N 2 , ve CO, gibi gazlara göstermiş olduğu mükemmel bariyer özelliğidir. Yerden ısıtma sistemlerinde kullanılacak plastik boruların maksimum 02 geçirgenliği (02GTR- Oxygen Gas Transmission Rate) Alman DiN 4726 standardına göre 40 °C de 0.1 g/m'.gün olarak standardize edilmiştir. Bu amaçla ısıtma ve kalorifer tesisatlarında kullanılacak plastik boruların mükemmel 0 2 bariyeri olan ve polimerik özellik gösteren EVAL (etilen vinil alkol) malzemesi ile koekstrüzyon methodu ile kaplanması ve çok katmanlı (multylayer) olarak üretilmesi uygun bir çözüm olmuştur. Oksijenin neden olduğu korozyonun 50 de 1 mertebesine bu üretim yöntemi kullanılarak indirilmesi başarılmıştır. Bu başarı metal aksamların üzerinde korozyon riskini ortadan kaldırmıştır. Söz konusu boruların oksijen difüzyonu 0.1 g/m3 gün'den düşüktür ve ısıtma sistemlerinde sisteme oksijen difüzyonunun ya da transferinin istenmediği yerlerde rahatlıkla ve güvenle kullanılmaktadır. En son teknoloji ürünü makinalarda imal edilen borularımızın ulaştığı mükemmel performans, müşterilerimize büyük maddi kazanç sağlamaktadır. 2. Alüminyum Folyolu Oksi Stabil Borular ısıtma ve doğal gazlı kalorifer tesisatlarında kullanılan plastik boruların oksijen bariyerinin sağlanmasının diğer bir metodu da alüminyum folyo kullanılmasıdır. Çok katmanlı boru olarak ifade edilen ve koekstrüzyon metodu sayesinde üretilen bu Dizayn Oksi-Stabil PP-r borıııııııı eııiııe kesitsel göriiııiişii. TESİSAT DERGİSİ .. SAYI 66 - HAZİRAN 2001
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=