25 20 10 ---ö-- 14m3"1 Oll<EY --O- 14m 3ı1ıYATAY 50 75 100 H0 (mSS) ----6-- 18 m1"1 DiKEY 35 -O-- 18m3JllYATAY 30 25 �� 20 Q. 125 150 ıs _ _ �� 10 � � 75 100 1� H0 (mSS) 150 40 ,--;:======:::;------, -----6-- 2S m3"1 DiKEY 35 -----0--------- 2Sm 3ıtıYATAY 30 25 �� 20 Q. ıs 10 50 75 100 125 H0 (mSS) 150 Eğrilerde dikkati çeken nokta; küçük debilerde tüm çalışma basınçlarında, debiler yükseldikçe de yaklaşık 75-90 mSS'den itibaren ortaya çıkan farkın önemli hale gelmekte olduğudur. Endüstriyel tip kazanların çoğunun besleme pompalarının manometrik yüksekliklerinin 90mSS üzerinde olduğu göz önüne alındığında, dikey pompaların tercih edilmesiyle ortaya çıkacak enerji tasarrufu aşikardır. Servis Masrafları ve Servis Edilebilirlik Çok kademeli pompa seçiminde enerji tasarrufu haricinde üzerinde durulması gereken diğer önemli bir husus, yüksek sıcaklıklarda belli bir süreyle çalışmış bir pompanın parçalarının deforme olmaması ve oksitlenerek zamanla 20 � � 15 Q. 10 ----6-- 18 m3ıtı DiKEY --O-- 18 m3ıtı YATAY 0 '--'--'--'-,lso'--'--'---'-'-e!75=-'--'---'--'-',o_,..o ---'--'-'-',2-c's --'--'- '-',50.,..__. 35 30 25 �� 20 Q. 15 10 35 30 25 � :!, 20 Q. ıs 10 H0(mSS) ----l:r-- 20 m3ıtı DiKEY --0--- 20 m'ıtı YATAY 50 75 100 125 H0(mSS) ---b-- 30 m'ıtı DiKEY --O-- 30 m3h'ı YATAY 50 75 100 125 H0 (mSS) 150 150 birbirine yapışmamasının gerekliliğidir. Ayrıca, hedeflenen basınç ve debi değerlerini de uzun süre sağlayabilmelidir. Eğer pompa bu şartlara uygunsa, servis sırasında belli parçaları değiştikten sonra tekraren sorunsuz olarak monte edilebilir ve talep edilen çalışma noktasında görevini sürdürebilir. Maalesef, pik döküm yatay kademeli pompaların parçaları (özellikle kademeler) bir süre sonra birbirine kaynayarak sökülmeyi zorlaştırmaktadır. Çarklar ise benzer şekilde oksidasyona uğrayarak bir süre sonra pompanın hedeflenen basıncı verememesine neden olmaktadır. Ayrıca bu pompalarda kullanılan salmastralar mekanik olmayıp, işletme sırasında sürekli su kaçırarak basınç kaybı yaratmaktadır. TESİSATDERGİSİ ııını SAYI 66 HAZİRAN 2001 Ayrıca; yatay pompalar, motorlara elastik kaplinle akuple edilmekte olup, sorunsuz bir merkezleme pratikte mümkün değildir. Küçük miktardaki eksen kaçıklıkları, yataklarda erken aşınmaya sebep olmaktadır. Ayrıca herhangi bir sebeple motor ve/veya pompa servis amacıyla söküldüğünde, tekraren yerine monte edilince sözkonusu merkezleme problemi (personelin becerisine bağlı olarak) artabilmektedir. Alternatif olarak kullanılan çok kademeli dikey paslanmaz çelik pompalar ile yukarıda detayladığımız işletme ve servis sorunları tamamen bertaraf edilebilmektedir. Şöyle ki: ı. Su ile temas eden tüm elemanlar paslanmaz çeliktir, yüksek sıcaklıkta oksidasyona uğramaz, t Bu sayede parçalar biribirine "yapışmaz" ve rahat servis edilebilir, t Minimum parça değişimi sayesinde (salmastra + gövde ringi), servisi sanıldığından çok daha ucuzdur ve daha uzun periyotta gerçekleşir, t Hedeflenen debi ve basınç değerlerini uzun süre sağlayabilir, işletme ömrü uzundur, t Dikey olması sayesinde milde sehim, titreşim problemi yoktur ve mekanik salmastralıdır, kaçaklar engellenir, t Motor-pompa akuplajı standart BS adaptör flanş ve rijit kaplinle gerçekleşir, merkezleme sorunu ortadan kalkar. Ayrıca dikey pompalar, kazan dairesinde yatay pompalara nazaran çok düşük miktarda yer kaplar, yerleşim hazırlığı (pompanın konulacağı ve ankastre edileceği yerin hazırlığı) oldukça ucuza malolur, in-line olmaları sebebiyle de borulaması çok daha kolaydır. Sonuç: Bir işletmede çoğunlukla birden fazla (büyük işletmelerde 1 O' a kadar çıkabilmektedir) buhar kazanı bulunduğu göz önüne alınırsa, sadece kullanılan pompanın tipinin değiştirilmesi ile ilave pompadan başka yatırım masrafına gerek kalmadan ciddi miktarda enerji tasarrufu ve servis maliyeti tasarrufu sağlanmaktadır. Günümüzde imalat tekniklerinin gelişimi ile birlikte dikey komple paslanmaz çelik pompaların yatırım maliyetleri de makul düzeylere inmiştir. ifil Şengül D Tesisat 65-Makale-Uğur Melih-3-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=