c. Klima santralı çıkışında hava sıcaklığı düşük olduğu için, soğutma bataryalarında daha fazla yoğuşma olur. Bu enerji kullanımını artırırken, yazın düşük nenı nedeniyle hacimde konfor ela artabilir. d. Daha düşük üfleme havası sıcaklığı nedeniyle hava kanallarına dışarclan ısı kazancı artar. Santral ile kutular arasında 1,5 °C kadar sıcaklık artışı tasarımda öngörülmüştür. e. Bu sistemin en büyük avantajı hava kanalı kesitlerinin küçülmesidir. Bu sayede hava kanalları daha az yer kaplar. Özellikle yüksek bloklarda bu büyük öneme sahiptir. Kanalların az yer kaplaması, kıymetli kullanım alanlarının daha fazla olması imkanını yaratır. Düşey şaftlar ve yatay geçişlerde daha az yer gerekir. f. Bu tip uygulamalarda hava hızları da büyük tutulur. Böylece kanal kesitlerini daha da küçültmek mümkün olur. g. Buna karşı basınç kayıpları artar. h. Düşük sıcaklıklı hava ve yüksek hava hızları kullanarak yüksek bloklarda yer kaybı ve yatırım maliyeti azalırken, işletme maliyeti artmaktadır. i. Düşük sıcaklıkta hava üflenmesi: fanlı VAV kutuları kullanıldığında, difüzörlercleki yoğuşnıa risk ortadan kalkar. Sonuç olarak; yukarıda ifade edilen düşük üfleme sıcaklıklı sistemlerin, özellikle yüksek bloklar için uygun bir sistem olduğu söylenebilir. Bu sistemin avantaj ve dezavantajları bir tablo halinde aşağıda düzenlenmiştir. Konu Avantajlı Dezavantajlı Verim X Basınc düsümü X Konfor X Kanalların ısı X hn�r Az yer kaplama X ve kücük bovut Difüzörlerde X voi!usnıa riski İsletme maliyeti X Yatırını nıaliveti X Kanallarda hava kacağı riski X (Yüksek basınç etkisi ilel 6. Bu tip klima santrallerinde seçilen hıza karşılık soğutucu bataryadaki tipik basınç düşümü değerleri aşağıda verilmiştir. Buna göre bu santrallerde soğutucu bataryada hız 3 m/s değerini aşmamalıdır. Aksi halde yoğuşan damlalar kopar ve hava ile santral içine sürüklenir. Soğutucu serpantindeki 2,85 2,44 2,1 1,85 hava hızı, nı/s Soğutucu serpantindeki 390 236 181 150 basınç kaybı, Pa K/iıııa saııtraliıule soğııtııcıı seı1Ja11tiıılerdeki Jıava lıızı- basıııç kaybı tablosu 7. Klima santrallerinin su hatlarında bulunan üç yollu kontrol vanalarının henı dönüş hattında, hem ele by-pass hattında dengeleme (balans) vanası kullanılmalıdır. 8. Hava kanalları belirli aralıklarla temizlenmelidir. Günümüzde hijyen anlayışı bunu gerekli kılmaktadır. Buna göre daha tasarını aşamasında kanallar temizlenebilecek biçimde yapılmalıdır. Kanalların temizliği iç hava kalitesini artırmaktadır. 9. Sistem tasarımında ve seçiminde teknolojik yenilikleri kullanırken, "basit en iyidir" deyimini unutmayalım. 1 O. İç hava kalitesinin artırılabilmesi ıçın, daha fazla temiz dış hava kullanılması gereklidir. Geçerli standartlarda verilen hava miktarları iç hava kalitesi açısından yetersiz kalmakta ve sonuçta şikayetlere neden olmaktadır. Özellikle sigara içilen hacimlerde standartlardaki hava miktarları kesinlikle yetersizdir. Projeler ve uygulamalar hava miktarları mümkün olduğu kadar artırmaya çalışılmalıdır. Temiz hava miktarını artırırken, enerji geri kazanını yöntemleri de uygulanmalıdır. 11. Ticari yapılarda ana mutfak egzoz ha-va kanalına, diğer katların (çarşı, ofis v.s.) egzozları kesinlikle bağlanmamalıdır. a. Aspiratör arıza yaptığında veya filtresi tıkandığında koku geçişi olur. b. Aynı zamanda yangın güvenliği açısından kesinlikle sakıncaları vardır. c. Ana mutfak genellikle öğleden sonra kullanılmadığından, büyük kapasiteli aspiratör devamlı çalışmak zorunda kalacaktır. d. Doğru çözüm mutfak için ayrı bağımsız aspirasyon yapılmasıdır. e. Katlardaki çay ofisleri için ise, ocak üstü aspiratör ve şönt baca sistemi daha uygun olabilir. 12. Elektrik motorları rutubetli yerlerde kullanıldıklarında veya bina dışına yerleştirildiklerinde, nem nedeniyle motor sargıları yanmaktadır. Bu tip motorlar fabrikaya elektrikli ısıtıcılı olarak sipariş verilnıelidirler. 13. iç havanın dış hava ile karıştırılarak ortama verildiği tanı havalı sistemlerde; ortamdaki havanın tamamı, klima santrali filtresinden ortalama 8-1 O defa geçirilir veya %100 filtre edilen taze hava ile ortam havası satte 8-1 O defa değiştirilir. Diğer bir değişle borulu sistemlerde ise; hava büyük oranda oda içerisindeki cihazlardan geçirilir ve sınırlı kalitede filtre edilir. Küçük orandaki oda havası ise klima santralı tarafından dış hava alınıp, filtre edilerek ortama verilir. Sonuçta; tüm havalı sistemlerde ortama daha iyi kalitede filtre edilmiş hava sağlamak mümkündür. TESİSAT DERGİSİ SAYI 65 MAYIS 2001 � .... 14. Klima santrallerinin taze hava alışları olabildiği kadar üst kotlardan yapılmalıdır. Yere ve yola yakın seviyelerde toz daha fazladır. Yukarıya doğru toz konsantrasyonu azalır. 15. Klima santrallerinin filtre yüzeyleri olabildiği kadar büyük seçilmeye çalışılmalıdır. 16. Hız ::; 1 ,Sm/s seçilir. Mümkünse 1 ın/s nin altına hatta 0,5 m/s hıza kadar düşürülmeye çalışılmalıdır. Böylece filtrenin sık temizlenmesi gerekmez, klimanın fan enerji kayıpları azalır ve iç hava kalitesinin filtrenin tıkanması nedeni ile bozulma riski azalır. 1 7. Tozun maliyeti t İç hava kalitesi bozulur (sağlık) t Daha sık temizlik gerekir t Temizlik maliyeti (iş gücü dahil) artar. t Halı vb. yer kaplamalarının ömrü azalır. t Masa, sehpa vb. eşyalar daha fazla çizilir ve ömürleri kısalır. t Bilgisayar, fax, telefonlar vb. cihazlarda arıza riski, bakım maliyeti artar, ömürleri kısalır. 18. Klima tesisatında binaya verilen hava miktarı çeşitli yerlerden egzost edilen hava miktarından daha fazla alınarak, bina içinde pozitif basınçlandırma sağlanır. Bu şekilde binaya kontrolsüz dış hava girişi önlenmiş olur. Ayrıca bina giriş kapıları üzerine hava perdeleri monte edilmelidir. 19. Binalardaki merdiven boşlukları baca etkisi yaparak alt katlardaki havayı yukarıya doğru hareketlendirir. a. Yukarıya hareketlenen hava ile birlikte, ısı da yukarıya kaçar. Bina içindeki sıcaklık dengesi bozulur ve ısı kaybı artabilir. b. Katlar arasında koku transferi oluşabilir. Mutfaklarda davlumbazlardan yanlara kaçan hava koku ve nemle birlikte merdiven boşluğuna yönlenir ve koku (mutfak, WC vb. hacimlerden) katlar arasında yayılır. iç hava kalitesini ve konforu olumsuz etkiler. c. Özellikle mutfakta yemek pişirme veya hazırlama sırasında oluşan koku, bina içine yayıldığında çalışanların konsantrasyonunu da bozar, erken acıkma hissi ile çalışma veriminin düşmesine de neden olabilir. d. İki katlı bir villada dahi yemek kokularının evin içerisine dağılmasını önlemek için, mutfakta iyi bir davlumbaz ve aspirasyonun yapılması yeterli olmaz. Merdiven boşluğuna yukardan %100 taze hava da vermek gerekir. e. Yüksek yapılarda ise baca etkisi çok daha fazla olduğu için, giriş kapılarından bina içine doğru aşırı hava girişi oluşur.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=