···········¾ . .' .,..•••• c"J o• v~w~□~ [IDo _@o ....__;;~ı~~,.ıııı;:...~~---------~GJJULJNEORMAIION ........ •• • •• •• PNOMATIK AKFUATORLER Pneumatic Actuators Enver Kaya SMS Sanayi Malzemeleri Üretim ve Satış Ltd. Şti. Satış ve Pazarlama Müdürü [ ""\ nömatik aktüatörler basınçlı J hava etkisiyle döner (rotary) veya doğrusal (lineer) hareket oluşturan enstrümanlardır. Döner (rotary) pnömatik aktüatörler dönüş hareketi yaparak küresel vanaları, kelebek vanaları, Plug vanaları ve klapeleri açar ve kaparlar. Bu hareket standart u ı 90° olabileceği gibi isteğe bağlı olarak 090° arasında ayarlanabilen değişik değerlerde de olabilir. Özel amaçlı kullanımlar için 90-180° arasında değişen açılarda çalışabilen veya üç pozisyonlu pnömatik aktüatörlerde vardır. Döner hareket yapan pnömatik aktüatörler 1-6 bar hava basıncına gereksinim duyarlar. Bu hava basıncı aktüatörün kullan ı ldığı vana ya da klapenin gerek duyduğu açma kapama gücüne göre değişiklik gösteri r. Ancak rahat çalışmak için döner (rotary) tip pnömatik aktüatörlerde önerilen hava basıncı 6 bar'dır. Döner (Rotary) Pnömatik Aktüatör Çeşitleri 1. Çift etkili pnömatik aktüatörler 2. Tek etkili yay geri dönüşlü pnömatik aktüatörler 3. Üç pozisyonlu pnömatik aktüatörler 1. Çift Etkili Pnömatik Aktüatörler: Aktüatörlerdeki döner hareketin her iki yönde de basınçlı hava yardımıyla elde edildiği aktüatörlerdir. Örneğin; 0-90° çalışan bir aktüatörde 0'dan 90°'ye hareket basınçlı hava yardımıyla, yine 90°'den 0'a olan hareket basınçlı hava ya rdımı y l a olmaktadır. Elde edilen dönüş hareketi bir mil yardım ıyla dönme hareketi yapacak olan küresel, kelebek veya glup vanaya, klapeye iletilir. Bunu sağlamak için uygun bağlantı elemanları yardımıyla pnömatik aktüatörler vana ya da klapeler akuple ederler. Bu tip aktüatörler basınçl ı hava beş yollu veya dört yollu yön denetim valfleri ile iletilir. Basınçlı havanın kesilmesinin düşünülmediği veya kesilse bile vananın konumunun prosesi etki lemeyeceği yerler için çift etkili pnömatik aktüatörler güvenle tercih edilir. TESİSATDERGİ Sİ SAYI 64 NİSAN 2001 1111 2. Tek Etkili Yay Geri Dönüşlü Pnömatik Aktüatörler: Aktüatörlerdeki döner hareketin bir yönde basınçl ı hava yardımıyla, diğer yönde ise yay gücü ya rdımı y la elde edildiği aktüatörlerdir. Örneğin; 0-90° çalışan aktüatörlerde 0°'dan 90°'ye hareket, basınçl ı hava yardım ı yla, 90°'den o0'ye olan hareket ise yay gücü ile ol maktadı r. 0'dan 90°'ye hareket, basınçlı hava yardımıyla yapılırken o anda aktüatörlerde bulunan yaylar sıkışır, 90°'den 0'a hareket ise sıkışan yayların basılmasıyla oluşur. Bu hareket tam ters şekillere de dönüşebilir. Bu tip aktüatörlere basınçlı hava, üç yollu yön denetim valfleri ile iletilir. Basınçlı hava veya elektrik enerjisinin kesilmesi halinde vananın istenilen konuma gelmesi için özellikle tek etkili yay-geri dönüşlü pnomatik aktüatörler tercih edilir. Bu durum sipariş sırasında mutlaka müşteri tarafından belirtilmelidir. Çift etkili aktüatörlerde olduğu gibi tek etkili yay geri dönüşlü aktüatörlerde de elde edilen dönüş hareketi bir mil yardımıyla dönüş hareketi yapacak olan enstrümana iletilir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=