Tesisat Dergisi 63. Sayı (Mart 2001)

Uğur Darcan'dan Alınan Bilgiler: Merter'deki İGDAŞ Bölge Müdürlük ve İstanbul Belediyesi Genel Müdürlük Binasının soğutma sisteminde, Türkiye genel distribütörlüğünü yapmakta olduğumuz Century Air Conditioning imalatı direkt doğal gaz yakıcılı absorbsiyonlu chillerler kullanılmıştır. Bu projenin önemi, bu makinaların kullanıldığı ülkemizdeki ilk tesis olmasıdır. Sistemde 1,000,000 ve 1,350,000 kcal/h kapasitelerinde iki adet ehiller yer almıştır. Ayrıca tüm kompleksin fan coilleri (takribi 400 adettir) absorbsiyonlu ehiller ile birlikte ithal edilmiş, klima santralları ve havadan havaya ısı geri kazanımlı havalandırma üniteleri ile su soğutma kuleleri Century Corp lisansı ile Türkiye de üretilmiştir. Aslında bir absorbsiyonlu soğutma grubu absorbsiyon esası ile çalışan bir soğuk su üreticisidir. Absorbsiyonlu makina teknolojisi dünya üzerinde yeni bir teknoloji değildir. Soğutma teknolojisinde ilk bulunmuş, uygulanan ve hatta ilk dünya üzerinde buz makinasının yapıldığı bir teknolojidir. Dünya üzerindeki yaygınlığı ve kullanım alanları olarak bakarsak hali hazırda bu cihazların kullanımı Uzak Doğu ve Orta Asya grubu ülkelerinde çok yaygındır. Absorbsiyonlu olarak tanımladığımız bu makinaların elektrikli chillerlerden en büyük farkı enerji girişi olarak elektrik enerjisi kullanmayışıdır. Bunlar bir ısı makinasıdırlar. Enerji girişi olarak da sıcak ısı kaynağı kullanırlar. Sıcak ısı kaynağı farklı tiplerde olabilir. En çok yaygın kullanılanlar: sıcak su, buhar veya direkt olarak herhangi bir brülörle yakılan gaz veya sıvı haldeki yakıtlardır. Yani bu makinalar aslında doğal gaz, LPG, motorin veya fuel-oil yakmak sureti ile aynı bir ısıtma kazanı gibi çalışır ancak kışın ısıtma amaçlı sıcak su, yazın ise soğutma ve klima amaçlı soğuk su üretirler. Ayrıca boyler ilavesi ile her mevsim kullanım sıcak suyu elde etmekte mümkündür. Centııry Air Condition Genel Distribiitörii Dizayııtekııik Ltd. Genel Miidiirliiğiimle yapıtığııııız toplantıya (soldan sağa)Taylan Kayar, Ümit Özkaıı, Uğıır Darcaıı, Mıılıittiıı Tekman ve Hakaıı Döıımez katıldı. Bu cihazlar neticede bir kazandır ve bir soğutma grubudur. Bu makinanın kış çalışma koşullarındaki verimi Türkiye'deki herhangi bir doğal gaz kazanından hiç farklı değildir. Yaz kullanımında ise su soğutmalı bir chıller gibi soğuk su üretirler. Şu an absorbsiyonlu chillerlerin ülkemizde gerçek bir pazarı vardır. Bu pazarın oluşmasındaki en büyük sebep de yine ilk uygulamasını burada yaptığımız cihazların elektrikle çalışan chillerlere göre işletme maliyetlerinin %20 daha düşük olmasıdır. Ayrıca İGDAŞ'ın programına almayı önümüzdeki dönemlerde düşündüğü yaz aylarındaki gaz fiyatlarının düşürülmesi ile işletme maliyetleri daha da düşecek ve bu cihazların kullanımını daha da rantabl hale gelecektir. Dünya üzerindeki soğutma makinalarının (chillerlerin) genel uygulanmaları olarak baktığımızda farklılıklar görürüz. Yani bazı ülkelerde, ağırlıklı olarak Avrupa ve Amerika'da direkt elektrikli tip ehiilerler yaygındır. Bunun temel sebebi de özellikle Amerika'da elektrik üretim maliyetlerinin son derece düşük olması ve ülke sanayinin soğutma makinaları imalatı anlamında elektrikli makinalara yönelmiş olmasıdır. Avrupa da aynı paraleldedir ama özellikle TESİSATDERGİSİ SAYI 63 MART2001 .. Japonya, Uzak Doğu, İran, veya Hindistan gibi ülkelere bakacak olursak, bu ülkelerin oldukça yoğun, büyük potansiyelde doğal gaz kaynakları vardır. Ve bu doğal gazın ucuz maliyetle sanayiye ve endüstriye sunulması anlamında absorbsiyonlu makinaların kullanımı sözkonusudur. Hiçbir zaman ağırlıklı olarak sektörde elektrikle çalışan makinalar kullanılmaz. Sektörün büyük bir kısmı bu ucuz doğal gaz imkanını soğutma enerjisine çeviren absorbsiyonlu makinaları kullanır. Türkiye örneğine bakacak olursak, aslında ülkemizdeki soğutma sanayinin oturması, olgunlaşması, klimatizasyon anlamındaki gelişimi de son 30 yılda tamamlanmıştır. Ülkemiz kendi elektrik enerjisi üretimi anlamında yeterli değildir elektrik enerjisini temin bakımından yurtdışına bağımlı durumdadır. Buna karşın çevremizdeki komşu ülkelerdeki gibi bizim doğal gaz yataklarımız da yoktur. Bu anlamda Türkiye'deki soğutma teknolojisinin gelişiminde ağırlıklı olarak elektrikli chillerler rol oynamıştır. Bunun temel sebebi de bu konuda imalat yapan Avrupa'lı ve Amerika'lı firmaların öncelikli olarak Türk pazarına girmeleri ve kendi ürünlerinin buradaki pazarlama ve satışlarını yaparak marketi yönlendirmeleridir.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=