Tesisat Dergisi 63. Sayı (Mart 2001)

• AR-TIG Oksijen Difüzyon Süreci Oksijen difüzyon süreci arka arkaya oluşan beşaşamadan oluşur: a. 20 °C ve 1 barda suyun içerebileceği en yüksek oksijen oranı basınç ve sıcaklığa dayalı olarak ve Henry Kanunundan yola çıkılarak yaklaşık olarak 18 lt/m3 okunur (bakınız Şekil 3). Atmosferdeki hava ise, %20 oranında oksijen ihtiva eder ve oksijenin ağırlığı yaklaşık olarak 1 O mg/lt 'dir. b. Sistemde su sirküle edildiğinden, oksijen aynı zamanda sistem içerisinde taşınırve tesisatta kullanılan malzemeler ile reaksiyona girer. c. Demircevherinde oksijen; Fe203 olarak bulunur. Suyun içindeki oksijen molekülleri çelik yüzeylerdeki demir atomu (Fe) ile reaksiyona girerek doğada bulundukları Hematitdemir cevherine dönüşmeye çalışacaklardır. Bu da genel ifadeyle pas oluşumunun sebebidir. Reaksiyonun gerçekleşebilmesi için yeterli miktarda oksijen mevcut değilse, reaksiyon sonucu daha orta seviyede bulunan Fe304 (magnetit) açığa çıkar. Bu form genel anlamda ısıtmave soğutmasistemlerinde en çok karşılaşılan halidir. Hermatit demir cevheri oluşumu ise plastik boru kullanımında karşılaşılabilen bir durumdur. Bu olay sisteme oksijen difüzyonunun fazla olduğunu gösterir. d. Eğer tüm oksijen korozyon süreci içerisinde kullanılmış ise, oksijen oranı düşük sudan sözedilebilir. Doğadaki su yaklaşık olarak 1 O mg/lt 02 oranına sahiptir. Oksijen oranı düşük suda ise Şekil 2 bu oran bozulmuştur. Oksijen molekülleri, tesisattaki farklı noktalardan su içerisine girerek 1 bar ve 20°C şartlarda 1 O mg/lt olan doğal oksijen oranını sabit tutmaya çalışacaktır. Böyle bir durumda tesisattaki yarıklardan, fittinglerden, bazı tip plastik boruların cidarlarından, termostatik vanalardan, ve pompalardan oksijenin su içerisine girişi kaçınılmazdır. Sisteme oksijen girişinin moleküler bazda olmasından dolayı, bu olayın izolasyon ile çözümü çok güçtür. Hava ve Gazların Sistemden Tahliyesi Sulu ısıtma ve soğutma tesisatında boruların içinde suyla birlikte hava 3 ayrı fazda bulunabilir: 1 . Suyun üzerinde serbest halde bulunan hava. (Genellikletesisata ilk dolum anında bazı bölgelerde \ Mikro kabarcıklar hava cepleri kalırveya sistemde çalışma esnasında belirli bölgelerde hava toplanır), 2. Mikro kabarcıklar halinde sistemde su içerisinde suyla birlikte sirküle edilen hava, 3. Henry kanununa dayanarak su içerisinde çözünmüş haldeki hava. Bu üç ayrı fazdaki havanın tahliyesi için farklı yöntemlerve cihazlar kullanılmalıdır. Birinci fazdaki serbest havanın tahliyesi için otomatik hava atma cihazı (otomatik pürjör, örneğin Spirotop) kullanılabilir. Bu cihazlarla suyla birlikte olan serbest hava tahliye OKSİJEN DİFÜZVONU SÜRECİ "" 70 1---\t---+-';:-+---r � -ı-� ; E) Oksijen Girişi Şekil 1 1 D) Oksijen oranı düşük su A) Mevcut Oksijen • B) Oksijen Sirkülasyonu ' C) Korozyon süreci içerisinde Oksijen tüketimi '-------- - --� TESİSATDERGİSİ SAYI63 MART2001 .. 'ö "" t--+---';,--t---t�=ı==-----1___,_--;j--ı.r--t--r'i�-ı i !� & 1 ı '--- � 50 ı----->r-+-+---.:-ı- --ı-----r,-,,_�--, ' i i '� .. 1--- +�--t--- t +- s::--ı-+---ır-""' ır-::·'--- ::- -t--ı 1ı -........ o l-4-..--+--+---;-...,....--,.,.....___-t O 10 20 30 Şekil 3 -40 50 60 temp.(C) 70 80 90 100

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=