TEKNİK BİC-G· ______ _ TECHNICAL INFORMATION FİLTRASYON VE YUMUŞATMA KONUSUNDA SİSTEM SEÇİM VE DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ (Bölüm 1) System Selection And Evaluation Criterions in Filtration And Saftening (Part - 1) ALARKO CARRİER, Eğitim ve Dökümantasyon Müdürlüğü u arıtımı konusunun kullanılan su kaynağının özelliklerine ve istenen su kalitesine göre hemen her soruda özel bir çözüm gerektirmesi, satıcı açısından filtre ve yumuşatıcı sistemi ile ilgili hazırlanacak teklifleri ya da alıcı açısından yapılmış tekliflerin değerlendirilerek bir seçim yapılmasını oldukça kritik hale getirir. Satıcı, eğer doğru bir sistem önerememişse teknik bakımdan yeterli bir alıcı karşısındaysa önerisi dikkate alınmayacaktır. Eğer alıcı teknik bakımdan yeterli değilse, fiyatı da uygunsa öneriyi kabul edebilir, ancak bu yanlış seçim hem alıcı hem de satıcı için zarara neden olabilir. Etkenler Filtrasyon Mekanizması Su bulanık ise, filtrasyon ihtiyacı açıktır. Suyun berrak olması ise, her zaman filtrasyona gerek olmadığını göstermez. Berrak bir suda kristal yapıda ve gözle görülemeyecek boyutlarda kolloidal silika bulunur. Özellikle sistemde yumuşatıcı varsa filtrasyonun önemi artar. Çünkü silika, reçine granüllerinin yüzeyini kaplar ve geçirgenliği azaltır, rejeneratın reçineye nüfus etmesine engel olur. Filtrenin Çalışma Sistemi Tipik bir filtrasyon yapısı ve çalışma sistemi Şekil 1 'de gösterilmiştir. aşaması gerçekleşir. Bundan sonra adsorpsiyon işlevi başlar. Filtre granüllerinin Van-Der-Walls kuvveti ise daha zayıftır. (Su molekülleri katılarınkine göre birbirlerinden çok uzaktır). Dolayısıyla partiküller bu çekime uyar ve filtre granüllerinin yüzeyine yapışırlar. Filtre Yatak Hızı Su tesisatlarındaki akış hızının genellikle 1,5-m/sn (5.000-7.000 m/saat) civarında olması istenir. Filtrelemede ise bu hız 1020 m/saat'e düşürülür. Adsorpsiyon işlevi ancak bu çok yavaş geçiş hızı sayesinde mümkün olur. Yatak geçiş hızı 20 m/ saat'in üzerine çıktığında ise; 1. Filtrenin adsorpsiyon işlevi kaybolur. Sadece süzme işlevi devam eder. 2. Filtredeki basınç kaybı artar. Normal yatak hızında filtredeki basınç kaybı 0,2-0,5 atü civarında olmalıdır. Yatak geçiş hızının formülü aşağıdadır; FiltreMalzemesi (Kum, Antrasit) (1 -3 mm) DestekTabaka (Çakıl) (3-20 mnı) Su akışı ' . : . Filtrasyon işlemi süzme ve adsorpsiyon aşamalarından oluşur. Filtrenin suyla temas eden ilk 3-5 cm'lik kısmında süzme Şekil 1. Filtre çalışma şeması TESISAIDERGiSi SAYI oI OCAK7001 Debi (m3/saat) Yatak Geçiş Hızı = ------ Yatak Geçiş Alanı (m2) Yumuşatma Mekanizması Suyun içinde bulunan Ca++ ve Mg++ iyonları sertliğe sebep olur. Bu iyonların sudan uzaklaştırılması ile su yumuşatılır. Yumuşatıcıda oluşan iyonik reaksiyonlar Şekil 2'de gösterilmiştir. Reçine Miktarının Tespiti Yumuşatıcılarda kuvvetli asit-katyon reçine kullanılır. Bu tip reçineler %8 DVB (d ivi ni I benzen) içerirler. Piyasada genellikle bu tip reçineler kullanılır ve işletme koşullarında sertlik tutma kapasiteleri 5000 °Fr/1 litre reçinedir. Gerekli reçine miktarını belirleyebilmek için kullanılan formül aşağıdadır. VR .: Gerekli reçine miktarı (litre) S : Suyun sertliği (°Fr/1 litre su) Q : Cihazdan geçecek su debisi (litre/saat) T: İki rejenerasyon arası süre (saat) Süzme Adsorpsiyon K: Reçinenin sertlik tutma kapasitesi (°Fr/1 litre reçine) V = R Sx QxT K Üstteki formülde S ve Q işletmenin bildireceği değerlerdir. K değeri kullanılacak reçine markasına gö-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=