(ievir-i----------------------, L-------------------------------- --ıranslatio adet sensör ihtiyacı duyulacaktır. Bir oda sıcaklık sensörü ve her bir buharlaştırıcıya bir blok sensörü kullanılacaktır. Toplam olarak ayarlayıcıya altı adet sıcaklık sensörleri bağlanabilir ve değerlendirilebilir. Ancak yazının devamında işi basitleştirmek için sadece tek bir buharlaştırıcıdan söz edilecektir. Kırağı oluşum derecesi değerlendirmesinde en önemli veri giriş büyüklüğü olarak belirlenen blok ve oda sensörü arasındaki sıcaklık farkıdır. lsı akışlarını daha belirgin bir şekilde anlatabilmek için resim 3 'te yoğuşturucudaki blok ve oda sensörünün buharlaştırıcı fanın komut konumlarına ve eritme sıcaklığında çözülme sırasında yapılan ölçü protokolü gösterilmiştir. Her iki sensördeki sıcaklık farklılıkları sadece aynı anda çalışan buharlaştırıcı fan ile kompresör çalıştırmasında izlenilmiştir. Burada oluşan sıcaklık farkı kırağı oluşumu çoğaldıkça büyümektedir. Bundan ise iki mekanizma sorumludur: Eğer buharlaştırıcı tek bir yoğuşturucu tertibatın parçasıysa, buharlaştırma sıcaklığı ek sıcaklık direnci sonucunda lamel yüzeyinde düşecektir ve diğer taraftan da serbest hava akışı için akış kesiti daraldığından hava miktarı azalacaktır. Tüm soğutma tertibatının düşük değerlere doğru güç uyumunun sağlaması ise özellikle buharlaştırıcı ısısının etkinlik derecesini azaltmasıyla gerçekleştirilir. Eğer buharlaştırıcının sıcaklığı (örneğin entegre tesislerde yada güç kontrollü yoğunlaştırıcılarda olduğu gibi) kontrol edilmekteyse, blok duyargasındaki sıcaklık değeri yine de düşecektir. Bunun nedeni ise, kırağı ve sonradan da buz tabakası, duyarganın havayla olan temasını ısıl olarak izole etmektedir ve böylece sürekli kuvvetlenen buharlaştırma sıcaklığıyla karşı karşıya kalır. Eğer buharlaştırma sıcaklığı birbirine bağlı entegre kontrollü tertibatlarda olduğu gibi manyetik gecikme sonucu büyük dalgalanmalar gösterse bile yukarıda anlatılan etkileşme yeteri zaman uyarlanmasıyla sabit tutulur. Kırağı oluşumu sonucunda, artış gösteren sıcaklık farkındaki mutlak değer, tabii ki sabit değer değildir ve aksine bir çok faktörlere bağlıdır (örneğin buharlaşmageometrisine, duyarganın hassasiyetine ve pozisyonuna, genleşme valfın şekline ve ayarına). Bu nedenle ayarlayıcının mevcut duruma göre ayarı yapabilmesi önemlidir. Bu olgunun adına otomatik uyum ayarlaması da denir. Pratiğe bakıldığında kırağı oluşum derecesiyle duyarga sıcaklık farkının yükselmesi arasında eritme zaman ve süresinin tespit edilmesi için bir çok imkan vardır. Belirlenmiş bazı sınır değerlerinin aşılması sonucunda reaksiyona geçmesi şekliyle bu işlem gerçekleştirilmez, GİiNTNER Ölçü__protokolü / zaman serileri gektos Olçü tarihi / tarh : 30.09.1999 -R.:ı umrTı roonıtemp-oıo.,ı.r'C: ı L°O, llemp o::t "-Q �ô 15 10 o .5 ·10 -20 -25 -30 00:00 00:00 03.00 06:00 09:00 12:00 15:00 18:00 21:00 • dı Fuhb dı� - §t�, tt, Resim 3. Oda ve blok duyargasının uzun ölçü süresinden sonra üç eritme işlemleri üzerinde yapılan ısı akışları. Her iki sensörün kırağı oluşumu ilerledikçe sıcaklıkfark111111 belirgin bir şekilde arttığı göriilıııekıediı'. aksine buharlaştırıcının konumuna göre, düzenli bir şekilde değerlerini kaydırarak uyum sağlar. Bu işlem kısa süreli kuvvetli dalgalanmalarda eritmeye başlatmadan çok dayanıklı bir filtreleşme sağladığı gibi tertibatın düzenli çalışma konumuna geri dönene kadar beklemede bırakır. Bir diğer taraftan aynı şekilde çok az yada hiç olmayan kırağı oluşumu belirli bir süre sonunda yapılması sağlanmıştır. Buradaki süre kullanıcı tarafından soğutma işlemine bağlı olarak uyarlanmalıdır. Uzun süre bekleme niteliği taşıyan buz odalarında bu süre birkaç güne kadar uzatılması mantıklı olacaktır. Kırağı oluşum derecesini değerlendirmek amacıyla, ayarlayıcı daha önceden yapılan eritme işlemlerini baz alır. Bu şekilde çevre koşulları dikkate alınır ve reaksiyon gösterir. Böylece ayarlayıcı örneğin mevcut havadaki nem oranına yada gönderme aralıklarına ve soğutma mekanına ulaşım sayılarını baz alarak ayar yapar. Buharlaştırıcının içindeki bazı rezistansların devre dışı kalması sonucunda dahi, sınırlı bir ölçüde, bu hasarı gidermek amacıyla sık sık eritme işlemlerini başlatarak dengeyi kurmaya çalışır. Her bir eritme işleminde i lgi l i parametreler değerlendirilir ve sadece son yapılan eritme değil geride bırakılan belirli eritme işlemlerin sayısı da değerlendirmede rol oynar. ("esnek bellek"). Bazı Özel koşullarda ayarlayıcı gereğinden daha fazla değerlendirme yapmaması ve çok çabuk değişen çevre koşullarına temelde ayarlaması emniyete alınmalıdır. Örneğin bir buz odasına hafta sonu girilmediği için yada herhangi bir sevk yapılmadığından değişik bir parametre olarak belirlenmemelidir. İklim koşullarına göre havadaki nem oranı farklılıkları, soğutma gücü ünitesince, yoğunlaştırıcı ısısıyla veya temel olarak kullanımdaki değişiklik sonucunda ayar algoritmasından algılanmalı ve değerlendirilmelidir. Bu nedenle TESİSATDERGİSİ SAYI 59 ---- ---- --- - ---- --(& '=-1 KASIM 2000
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=