• • evı�cı:------------------------ ı..--------------------------------.:xranslation idi. Daha sonra mikro -özellikleri bir tarayıcı elektron mikroskop kullanılarak incelenmiştir. Sonuçlar Şekil 3'de gösterilmiştir. Fotoğraflarda korozyon ürünlerinin temelde orijinal metalin (gri dökme demir} mikro -yapısal karakteristiklerini korudukları görül-mektedir. Plaka grafit ve diğerleri etkilenmeden kalmış ancak ferrite yüzeyi partikül halde korozyona uğramış ve daha oyuklu olan materyallerle gevşekleşmiştir. Dökme demirde kısmi korozyonun nasıl oluştuğu iyi bir şekilde anlaşılmıştır. Demir anot olarak hızlı bir şekilde korozyona uğramakta ve grafit katot olarak korunmaktadır. Bu nedenle dökme demirde bulunan grafitin belli bölgelerin yüzeylerinde ciddi kısmi korozyon meydana gelmesinde önemli bir etken olduğu sonucuna varılmıştır. Yine de bunun ana sebep olup olmadığı tam olarak anlaşılabilmiş değildir. Genel olarak analizler daha yüksek hızda su akışı tarafından ortaya çıkarılan mekanik kuvvetin, metalin yüzeyinde korozyon oluşum sürecinde, özel bir etki yaratmadığını göstermektedir. . 5x ... .25 o � 0) o <') <') o • 20.00 40.00 Korozyon ürünlerinin evresel (faz) yapılan Korozyon ürünlerinin kimyasal oluşumları da analiz edilmiştir. Ortaya çıkan sonuçlar bunların içinde dökme demir metal içinde normal olarak bulunan Fe, Si, S ve Al vs. yanında Ca2+ elementinin de normal içerilme oranının çok üstünde bulunduğunu göstermiştir. Korozyon ürünlerinin evresel yapısının X -ışını difraksiyon analizi (bkz. Şekil 4) korozyon sonucu oluşan materyallerin çok miktarda FeC03 ve CaC03 içerdiğini ortaya çıkarmıştır. (normalde beklenen Fe, Grafit ve Fep4'e ilave olarak) Çarkta korozyon mekanizması Doğal olarak demir normal su içinde kolayca oksitlenir ve korozyona uğrar. Su içindeki demirde korozyon oluşumu aşağıdaki gibi gösterilebilir... Anot tepkimesi Fe + 2Hp = Fe (OH)2 + 2H+ + 2e Katot tepkimesi ıH+ ½oı +ıe =Hp Genel tepkime Fe + ½oı + Hp = Fe(OH)ı (1) ... ifa�ite o FeC� • c�� o Fes 0) - 60.00 Çark su yüzeyinin bayağı altında çalıştığı için bu derinlikteki oksijen oranı göreli olarak düşüktür - bu nedenle Fe(OH)/nin bir bölümü oksitlenerek Fe(OH)/e dönüşür. Bu Fe(OH}/ün bir bölümü kalan Fe(OH)2 ile aşağıdaki formüllere göre tepkimeye girer... Fe(OH)2 + ¼02 + ½H20 = Fe(OH), Fe(OH)3 + Fe(OH)2 = Fep4 + 2Hp (2) Bu aslında adi demir pasıdır. Aynı zamanda çok fazla CaCO/ün HC03 - iyonlarına ayrıldığı için HC03 - ve Fe(OH)2 aşağıdaki tepkime ile nötralize olurl61 HCO,-+Fe (OH)2+H+=FeCO3+2Hp (3) Yukarıda verilen tepkimeler, (1) numaralı tepkimede ortaya çıkan bir miktar Fe(OH)/nin Fe(OH)/e okside olduğunu ve daha sonra Fe304 tortusuna dönüştüğünü göstermektedir. Aslında Fe (OH\'nin büyük bir kısmı FeCO/e dönüşerek nötralize olurken sudan ayrılmış HC03 tortusu bırakır. HC02- Fe(OH}/nin transformasyonunu hızlandırdığı için (1) numaralı tepkimenin dengesi tersine döner, böylece ... o 80.00 tepkime süreklileşir ve demirdeki korozyon oluşum oranı hızla artar. Şekil 4. Korozyon ürünlerinde X -ışını difraksiyon eğrileri. Çarkın kök kısmındaki bazı kısımlar, çarkın geometrik yapısına bağlı olarak suyun daha yavaş aktığı "vakum alanları"na dönüşürler. CaC03 , çözülmüş oksijen ve C02 bu alanlarda çökelme kanununa bağlı olarak kolayca ayrışır. Bu nedenle, HC03 - ve çözülmüş oksi jen oran ı n ı n yüksek olduğu bir karışık -iyon ortamında (1} ve (2) numaralı tepkimeler hızla artar. TESİSAT DERGİSİ SAYI 59 �. ----------------� � KASIM 2000
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=