Makale"-------------------- ----------------------------'4. rticle 1. Buhar Kazanları Tehlike Grupları Alman standardı DampfKV'ye göre buhar kazanları tehlike potansiyellerine göre dört gruba ayrılır. Burada tehlike potansiyellerini belirleyen iki parametre kazan su hacmi ve işletme basıncıdır. 1()( ) e ıı. 32 <EI) 20 CD 10 iii ,::, . E ; .:§- 12o·c Grup 1 Grup 111 10 Grup il 50 100 1000 Su Hacmi V [it] Şekil 1. DAMPFKV'ye göre kazan grupları. Bu iki parametreye bağlı olarak söz konusu dört grup Şekil 1 'de işaretlenmiştir. Şekilde renk koyulaştıkça, yani basınç ve su hacmi arttıkça tehlike artmaktadır. Buna göre en tehlikesiz kazanlar Grup I ve Grup il kazanlardır. En tehlikeli kazanlar ise, Grup iV kazanlardır. Bu grupların tanımı aşağıda verilmiştir. Grup 1: Su hacimleri V<10 litre olan buhar ve kaynar su kazanları (Örneğin ekspresso makinelerı) Grup il: Su hacimleri V>10 litre ve işletme basınçları P<1 barolan buhar kazanları ile V>1 O litre ve gidiş suyu sıcaklığı T�120° C olan kaynar su kazanları Grup 111: Su hacmi V=10-50 litre ve işletme basınçları P>1 bar olan P (bar) x V(litre) <1000 şartını sağlayan buhar kazanları Grup iV: Bunların dışında kalan buhar ve kaynar su kazanlarıdır. Grup iV kazanları içinde "Produktkessel" olarak isimlendirilen özel bir kazan grubu vardır. Bu grubun sınırı \ aşağıdaki gibi tanımlanmıştır. pxV�1 0000 olan kazanlarla; pxV�20000 olan fakat TRD 60472 saat gözetimsiz işletme koşullarını yerine getiren ve p�32 bar, V�10000 litre, P�2 t/h veya 1.2 MW şartlarını da sağlayan kazanlar. 10000 100000 Buna göre Grup 1, 11 ve 111 kapsamındaki kazanlarda sürekli gözetime gereksinim yoktur. Buna karşılık Grup iV kazanlardan TRD 610. B2 kapsamındakiler sürekli gözetim gözetim gerektirir. TRD 604.B1 ve B2 kapsamındakiler 24 saat ve 72 saat gözetimsiz işletilebilir. Alman kurallarına göre TRD601 ve 604 kapsamında tanımlanan sürekli gözetimli, 24 saat gözetimsiz ve 72 saat gözetimsiz kalan işletmesi şartları 4. Bölümde verilmiştir. Farklı gruplara giren kazanlardan istenenler farklıdır ve bunların yerleşimleriyle ilgili sınırlamalar bulunmaktadır. Buna göre Grup iV kapsamında bulunan ve "Produktkessel" tanımına girmeyen kazanlar insanların yaşadığı binaların altına, üstüne, içine ve bitişiğine yerleştirilemezler. Bu kazanların konuşlandırılması için, bina dışında ayrı bir kazan dairesi gerekir. Ayrıca bu kazanların yapımında belirli testlerin yapılması ve bunların sertifikalandırılması gerekir. Çalışma ömrü boyunca da periyodik olarak test edilmelidir. Bu testler her yıl dıştan muayene, 3 yılda bir içten __ __ ______ ________ _ TESİSAT DERGİSİ SAYI 59 -;;'1 KASIM 2000 muayene ve 9 yılda bir basınç testi olarak özetlenebilir. Bu şartlar söz konusu standartlardan alınarak Türk Standatları'nda ve Belediye Yönetmelikleri'nde de yer almıştır. Türkiye için de sözü edilen kaynar su ve buhar kazanlarını otel, işyeri alışveriş merkezi veya konut gibi binaların içine, üstüne, bitişiğine veya altına koymak yasaktır. Buhar kazanlarının Almanya'da uymak zorunda olduğu yerel yasal çerçeve 2002 yılına kadar geçerlidir. Avrupa birliği içerisinde ortak kazan standartlarının oluşturulması çalışması yürütülmektedir. Bu tarihten sonra yeni Avrupa Normları ve kuralları geçerli olacaktır. Türkiye açısından da kazan üretiminin bu yeni Avrupa standartlarına uydurulması önemlidir. Bu standartlar emniyet felsefesini ve seviyesini, konstrüksiyon prensiplerini, test yöntemlerini ve muayene stratejilerini ortak bir noktaya getirecektir. 2. Buhar Jeneratörleri Otel, çamaşırhane, küçük konfeksiyon atölyeleri, gıda ve kimya sektörü gibi alanlarda; küçük buhar üretimlerinin yerleştirme sınırlaması olmadan bina altlarında, hatta insanların çalıştığı hacimlerde yapılabilmesi istenir. Bunun için kullanılacak buhar kazanının Grup I veya 111 içinde olması gerekmektedir. Düşük su hacimli bu buhar kazanlarına buhar jenaratörleri adı verilmektedir. Buhar jenaratörlerinin yerleşim sınırlaması yoktur. Bu kazanların bir başka önemli özelliği ise hızlı buhar üretmeleridir. Almanya'da buhar jeneratörlerine hızlı buhar üreticileri denilmektedir. Buhar jeneratörlerinin klasik büyük su hacimli kazanlara göre avantajları aşağıdaki gibi sayılabilir: • Yerleşimle ilgili kısıtlamaları yoktur. Binaların altına, standartlara uygun olarak yerleştirilebilir. • Soğuk starttan itibaren buhar tutmaları 5 dakikanın altındadır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=