1 1 Güncel yeni tip bir iş ideolojisinin ortaya çıkmasında üç ana faktör önemli rol oynamıştır. 1 945'ten sonraki yeni ekonomik reformlar şirket patronluğunu eritmiş geniş halk kitlelerine dağıtmıştır. Bu durumda patronluk ve yöneticilik birbirinden tamamen farklı iki antite olmuştur. Hakiki kontrol, alt düzeylerden yükselen profesyonel yöneticilerin eline geçmiştir. İkinci olarak hemen savaş sonrasında yok edilen iş dünyası liderlerinin yerlerini kurumların orta düzeylerinden hızla yükselen yöneticiler almıştır. Harp sanrası Japonya'da yepyeni bir girişimci türü doğarak fırsatları değerlendirmeyi başarmışlardır. Sony, Handa, Matsushita, Bridgestone bunlar arasında sayılabilir. Kore Savaşı'ndan hemen sonra Japonya ekonomik durgunluğa girmiş, siyasi iktidara güven sarsılmış, sosyalist parti güç kazanmıştı. "Japonya'da kişi başarısından çok grupların işbirliği ve ahenk içinde çalışması öngörüliiıc " Bunun sonucu olarak Dayukai'nin 1956'daki yıllık konferansında "İş Alemi Liderlerinin Sosyal Sorumlulukları" başlığı ile bir karar kabul edilmiştir. Bu kararda, "Modern bir kurumda yönetim karın çok ötesinde arayış içinde bulunmalıdır. Moral ve uygulama açısından; yöneticiler en yüksek kalitede ve en ucuz maliyette ürün üretmeyi ve bunun iç üretim kaynaklarını tüm sosyal ve ekonomi yararına en prodüktif şekilde kullanma ve yönetim sistemlerini buna göre ayarlama zorunluluğundadırlar denilmekteydi. Bundan yeni bir yönetim tekniği doğdu. Buna Nihonteki Keiei veya Japon türü yönetim denmiştir. Aşırı rekabete dayanmaktadır. Karar Japon karakterinden çok Amerikan ınicazına uygundu. Oradan adapte idi. Başarılı olamadı. Bu nedenle Nihonteki Keiei'ye dönüldü. Bu nedenle Doyukai'nin 1965 toplantısından yeni bir yönetim ideolojisi üzerinde duruldu. • Yöneticisinin otonomisi ve karar verme hak ve görevi, • Yeni bir organizasyon felsefesi gereksinimi, • Sosyal sorumlulukların yanı sıra kar mefhumunun kabulü, • Modern bir toplulukta yöneticinin rolü. "Japon yönetim sistemi köklerini Konjiçyüs - Samurai ideolojisinden alır. " Buna göre yeni organizasyon aşağıda belirttiğim gibi kurulmuş: • Yönetim kurulu, Batı'da bildiğimiz yönetim kurulu karakterinde yapılaşınıştır. • Kollektif birimleri, Japon kurumlarının organizasyonunda, Batı'daki hiyerarşik kişilerin yerini alır. Görev kişi yerine grup tarafından yerine getirilir. Sorumluluk genel hatlarla tanımlanmıştır. Batı'da görülen detaylı iş tanımları Japonya'da mevcut değildir. Rin, üst düzey bir teklifte bulunup onay alına, müzakere ve karar alma anlamına gelmektedir. Bu sistem şu şekilde işlemektedir: Büyük Japon şirketlerinde bir alt düzeyler üst düzeylere Ringisho adı verilen bir yazılı döküman aracılığıyla teklifte bulunurlar. Ringisho üst düzeye iletilene kadar ilintili birçok departmanlardan geçirilir. Her birim yorumları ile mühürünü basar. Ağır mekanizma ile Ringisho en üst düzeye ulaşır. Başkanın ınühürü ile karar kesinleşir. Burada bir gelişme ile her düzeyin Ringisho'yu onay için yetkileri belirtilmiş ve bir merkezleşmeden kaçışa izin verilmiştir. Son zamanlarda Ringi teklifleri yürütme kurallarında müzakere edilerek karara bağlanmaktadır. ____________________ TESİSAT DERGİSİ SAYI58 � EKİM2000 Agenda Japonlar uzun vadeli planlama gereksinimini 19S0'lerin sonunda duymuşlardır. Ancak bu konsept Ringi'den çok uzak olup, boşluğun doldurulması uzun yıllar istemiştir. Bunun dışında Türkiye'de çok sözü geçen, kursları yapılan ve bazı kurumlarımızda uygulanan "kalite çemberleri" veya Japon deneyimi ile "Teian sistemi" mevcuttur. Bugün ve gelecekte yeni teknolojilerin efektif bir şekilde kullanılmaları, insanların planlama, işbirliği, analiz edip karar verme yeteneklerinin geliştirilmesini gerektirecektir. İşçiler yeteneklerini kullanarak, üretim sürecini organize etmede daha geniş sorumluluklar yüklenme durumunda olacaklardır. Bu sistemin kullanılması ile dünyanın ileri endüstrilerinde çalışanlar, kişisel profesyonel bir çalışma hazı duyacakları gibi prodüktivitelerini artırma olanağını bulacaklardır. Ülkemiz sanayiine Japon yönetim tekniklerinin uygulanması belki mümkündür. Ancak mutlaka çok zordur. Sistemi iyice kavrayıp sosyal yapımıza uyarlamak büyük yararlar getirilebilir. Bu işi fiilen yapmış Japon uzmanların denetiminde kurumlarımız bu konuda çalışabilirse de, uygun uzmanlarını uzmanlaştırmak üzere Japonya'da uygulamalı kurslara gönderebilirler. Japonların bu konuda düzgün işleyen yabancılar için bir eğitim programları bildiğim kadarı ile yürürlüktedir. Japon yönetiminin işin kimin tarafından yapılmış olduğundan çok grubun ahenk ve işbirliği ruhu içinde çalışmasını önem verdikleri görülmektedir. Bu durumda yönetici esas görev olarak, grubun verimini ·artırmaya ve grup içinde işbirliğini sağlamaya çalışır. Ekip çalışmasını sağlıklı hale getirmeye uğraşır. Japonlar karar verme süresinin teşekkül tarzına Ringi sistemi ismini verirler. Bu sistem son yıllarda önemli değişikliklere uğramıştır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=