Çeviri sulama sistemlerinde verili akış oranında statik ve artan basıncın belirlenebilmesi için bir standart akış testi yapılmalıdır. Mevcut su basınçlarının projenin ilk dönemlerde belirlenmesi, sulama tasarımı yapan açısından hidrolik hesaplamaların yapılmasında büyük yarar sağlayacaktır. Genel olarak golf sahaları, parklar ya da başka büyük yeşil alanların alan planlarında, sulama sisteminde rezervuar görevini görebilecek göl benzeri kısımlar bulunmaktadır. Buralarda bir pompa ile de herhangi bir sprinkler sistemi için gereken düzenli akış kolaylıkla sağlanabilir. Uygulama debisi : Bir sitedeki uygulama debisinin belirlenmesinde bitki türleri ya ela çim sulamasının etkin bir şekilde yapılabilmesinde, gereken su miktarı, toprak durumu ve hava koşulları rol oynar. Uygulama debisinin ölçümü genellikle, belirli bir zaman dilimi içinde bir alana uygulanan su debisine göre yapılır. Verimli bir sulama sistemi oluşturmak için, genellikle saat başına mm ile ifade edilen su uygulama debisi dikkate alınmalı ve uygulama debisi toprağın emme miktarı ile uyumlulaştırılmalıdır. Kil ya da al üvyonlu toprağın üzerinde su akışı oluşmasını engellemek için daha sık ve daha kısa sulama süreleri olan çevrim sistemlerin kullanılmasıyla uygun uygulama debisine ulaşılması mümkündür. Toprak durumu: Bir başka önemli nokta da sulama sisteminin bölgedeki toprağın türüne göre biçimlendirilmesidir. Kumlu ve gözenekli toprak yüksek emme gücüne sahiptir ve yüksek -basınçlı yağmurlamaya uygundur. Dik bayırlar ve çok sert, gözeneksiz topraklarda erozyon etkisi yapan su akışlarının engellenmesi için düşük yağışlı uygulama debileri kullanılmalıdır. Her sulama süresinde suyun köke kadar ulaşmasının sağlanması için yeterli TOPRAK PROFİLİ Geçirgenlik (mm) Oyun alanı, kuınlu toprak 1 1 İnce, kuın lu toprak 21.6 Alüvyonlu toprak 27.9 Yoğun kil, killi toprak 22.9 Tablo /: Farklı toprak çeşitleriııiıı 30 cm'deki geçirgeııliği içiıı ııygıılama miktarı. miktarda su kullanılmalıdır. (bkz. yukarıdaki Tablo) Ekilmiş Bitki Türleri: Son olarak, sulama sistemi tasarımı yapan kişinin dikilmiş olan bir çok farklı bitki türü için uygun sulama ihtiyaçlarının belirlemesi gerekir tasarımcı yerel yağmur düşme oranını hesaplamak durumunda kalabilir ve uygun uygulama miktarlarını belirleyebilmek için yerel fidanlıklarla bağlantı kurması da gerekebilir. Birbirine yakın ekilmiş bitki türlerinin farklı miktarda su gerektirdiği durumlarda, fazla ya da az sulama sorunları yaşamamak için her bir bitki türü farklı sprinkler kuşakları ile sulanabilir. Bu faktörler incelendikten ve değerlendirildikten sonra, başarılı bir proje için gereken kavramlar ve öğelerin bir haritasının çıkartılması gereklidir. SULAMADA TASARIM KAVRAMLAR! Sulama sistemlerinde üç temel tasarım kavramı bulunur: bloklu ya da kuşaklı sistemler, hızlı birleştirmesistemleri ve başlık içi vana sistemleri. Kuşaklı sistemler: Bir çok başlığı tek bir kuşak vanasında kullanan bu kuşaklı sistemlerin en önemli avantajı yalnızca kuşak vanası açık olduğu zaman sistemin basınç altında olmasıdır. Böylelikle ayrılma ve kuşak dağıtım borulaması için ince bir duvar borusunun kullanılması olanaklı hale gelir. Kuşaklı sistemler genellikle ticari çimenlikler ve golf sahalarındaki yeşil alanlar ve topa vuruş yapılan yerler için kullanılır. Kuşaklı sistemlerin bir dezavantajı aynı anda daha fazla TESİSATDERGİSİ SAYI 58 � EKİM2000 l 13 � Translation sprinkler (yağmurlama) başlığının çalışmasıyla daha yüksek düzeyde akış debileri ve daha büyük ana su borusu ve ayrılma borusu ihtiyacının ortaya çıkmasıdır. Hızlı-birleştirme vana sistemleri: Çeyrek dönüşlü, yüksek hacimli ve etkili sprinkler başlıkları ile birlikte bir dizi hızlıbirleştirnıe vanaları kullanılır. Bu sistemlerde bahçe bakını görevlilerinin manuel olarak sprinkler başlığını yerleştirmeleri ve çeyrek dönüş yapabilecek şekilde ayarlayarak su akışını başlatmaları yeterli olur. Hızlı-birleştirme sistemi tüm hatlarda daha küçük boruların kullanılabilnıesi nedeni ile sulama sistemleri arasında en düşük maliyetli olanıdır. Ayrıca bu sistemlerde kontrol, elektrik tertibatı ve kuşak vanalarına da ihtiyaç yoktur. Bu tür sistemler golf sahalarında, parklarda, spor sahalarında ve diğer büyük çim alanlarda verimli bir şekilde kullanılmaktadır. Bu sistemlerin en büyük dezavantajı aynı anda çok az sprinklerin çalışması ve bakım görevlilerinin manuel olarak sprinklerlerin yerlerini yeniden ayarlamalarını gerektirmesi, bu nedenle iş gücü kullanımında ve maliyetinde bir artış meydana getirmesidir. Bu sistemlerde söz konusu olabilecek başka bir dezavantaj da insan hatası ihtimalidir, yani bakım görevlileri sürekli olarak sprinklerlerin yerini değiştirmediklerinde düzensiz uygulama debileri ortaya çıkmaktadır. Başlık içi vana sulama sistemi: Bu sistemlerde hidrolik ya da elektrik selanoid valfları sprinkler başlıklarının içine yerleştirilmiştir. Her bir vanayı çalıştırmak için bir kontrolör ve birleştirilmiş elektrik tertibatı ya da hidrolik tüp gerekir. Bu sistemin en büyük avantajı genel olarak kuşaklı sisteme göre daha küçük ana borulara ihtiyaç olması. Başlık içi vana sistemleri genellikle golf sahasında vuruşun yapıldığı yerle deliklerin olduğu yerler arasında, parklarda ve spor sahalarında kullanılır. Sistemin bir dezavantajı, her bir sprinkler başlığı için bir vana
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=