Değerli Okurlar, Türkiye'nin önümüzdeki aylarda elektrik ihtiyacını karşılama konusunda sıkıntı yaşanacağının enerji ile ilgili tüm yetkililerce dile getirilmesi ve ek önlemler konusunda ilgili kurumların yaptıkları çalışmaların kamuoyuna yansıması, konuyu ilgili tüm odakların gündemine getirmiştir. Türkiye ekonomisi, üretimin temel girdilerinden olan enerji üretim-tüketim dengesinde ilginç bir konumdadır. Dünyada kişi başına yıllık ortalama enerji tüketimi 1,45 Tep (ton eşdeğer petrol), AB'de 3,69 Tep, OECD ülkelerinde 4,56 Tep olarak kaydedilirken, bu değer Türkiye için 1,28'dir. Enerji ve özellikle elektrik enerjisi tüketiminin gelişmişliği gösteren en doğru verilerden birisi olduğunu hatırlarsak, Türkiye'nin gelişmişliğinin dünya ortalamasını altında, AB'nin üçte biri seviyesinde ve OECD ülkelerinin de dörtte birinden biraz fazla olduğunu ifade etmek durumundayız. Elektrik açısından .bakıldığında ise, dünyada kişi başına yıllık tüketim ortalaması 2.376 kWh, AB'de 6.000 kWh iken, Türkiye'de 1999 rakamı 1.840 kWh'dir. 1999 yılı elektrik üretimimiz 116.000.000 MWh'dir. Elektrik tüketimimiz, her yıl yaklaşık o/o 8 oranında ve dünya ortalamasının üzerinde bir hızla artarken, primer enerjide yerli üretimin talebi karşılama oranı her yıl düşmektedir (1994'de o/o 45, 1999 o/o 37 ve 201O yılı tahmini o/o 30). Bu durumun ithalattaki parasal faturasının toplam ithalatımız içindeki payı ise o/o 15 olarak verilmektedir. Türkiye'nin karanlıkta kalmaması için toplam 90 milyar dolar, yani 2020 yılına kadar her yıl ortalama 4,5 milyar dolar yatırım yapmasına ihtiyacı vardır. Bu ay içinde temeli atılan bir yatırım, makus talihimizi yenmek için önemli bir adım olsa da, yeni yatırımlarla beslenmemesi durumunda çok kısa sürede genel içindeki payı önemsiz kalacaktır. İnşa edilecek üç santralden ikisini oluşturan Adapazarı ve Gebze doğal gaz kombine çevrim santrallerinin temel atma töreni 19 Temmuz 2000 tarihinde Adapazarı'nda yapıldı. Üçü aynı anda çalıştığında Türkiye'nin toplam elektrik enerjisi üretiminin yüzde 27'sini gerçekleştirecek olan Gebze santralı (termik santraller kategorisi içinde Avrupa'nın en büyüğü) 1554 MW, Adapazarı santralı 777 MW, İzmir santralı ise 1523 MW gücünde olacak ve yılda 31.4 milyar KWh elektrik enerjisi üretecek. Santraller Türkiye'nin kurulu termik elektrik enerjisi gücünde yüzde 33'lük artış oluşturacak. Açığın kapatılması konusunda yatırımlar dışında acil idari önlemler de alınıyor. Bakanlar Kurulu 26 Temmuz 2000 tarihinde yaptığı toplantıda aldığı bazı kararları açıkladı. Buna göre, TEAŞ ve BOTAŞ'ın Hazine garantili borçları 31 Aralık 2000 tarihine kadar ödenmeye devam edecek; TEDAŞ'ın 302 trilyon liralık görev zararı BOTAŞ'a Hazine tarafından ödenecek; BOTAŞ'ın devam eden yatırmları dışındaki 1O milyon doların üzerindeki projeleri öz kaynakla finanse edilecek, kamu kuruluşlarının ödenekleri serbest bırakılarak TEDAŞ'a olan toplam 90 trilyon liralık borçlarını ödemeleri sağlanacak ve acil durumlarda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın talimatı ile elektrik üretiminde petrol ürünlerinin kullanılması halinde, akaryakıt tüketim vergisi muafiyeti getirilecek. Özellikle son karar, Türkiye'nin toplam elektrik enerjisi üretimi içinde o/o 12,6 civarında payı olan otoprodüktörlerin toplam elektrik üretimine katkılarını artıracak. Ama yine de hidroelektrik santrallerinde sıcak ve nemli havalar nedeniyle yoğuşmadan dolayı meydana gelen su kayıpları, Karakaya ve Atatürk barajlarındaki elektrik üreten türbinlerde meydana gelen arızalar gibi nedenler ve Türkiye'nin tüm sanayi sektörlerindeki süregelmekte olan üretim artışları ile turistik tesislerdeki talep yoğunluğu nedeniyle artan elektrik enerjisi talebini karşılamakta çok güçlük çekileceği bir döneme giriyoruz. Alınan önlemlerin önümüzdeki aylarda sonuç vermesini ve ulusal üretimimiz için gerekli olan enerji konusunda geçtiğimiz kış yaşadığımız sıkıntıyı yaşamamayı diliyoruz. Yeni sayımızda buluşmak üzere, en derin saygılarımızla... Süleyman BULAK TEKNİK YAYINCILIK, TANiTiM A.Ş. Dear Readers; Not only investments but alsa urgent administrative measures are taken to meet the deficit in energy production. The Council of Ministers, on meeting held on 26'h July 2000, stated some new decisions regarding this issue. Accordingly, TEAŞ and BOTAŞ's Treasury guaranted credits are going on to be paid ti// 31" December 2000; TEDAŞ's 302 trillions of TL work loss wi/1 be paid off to BOTAŞ by the Treasury; except of BOTAŞ's continuous investments, over 10 billions of USA $ projects wi/1 be financed by own resources; public institutions' funds staying free, 90 tril/ions of TL debts of TEDAŞ wi/1 be provided and fuel oil consumption taxes wi/1 be exempted in the case of usage of petroleum products in energy producing by an order of Energy and Natura/ Resources Ministery in very urgent situations. Especially the /ast decision wi/1 make great contribution to the total e/ectric production of which autoproducers' share in Turkey's total electric energy producing reaching around 12.6%. 3
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=