Makale---------------- --------------------------A1!ticl (100 gpm) değeri yeterli görülür. 2. sınıf yangın dolapları sisteminde dolaba bağlı hortum ucundaki basıncın 4.5 bar olması istenmektedir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yangından Korunma Yönetmeliği'ne göre ise yangın dolaplarında en kritik noktada 6 bar basınç olacak şekilde her bir yangın dolabı için 500 I/dak debi istenmektedir. c) Hidrant Sistemi: Binaların dış kısmındaki yangınlara müdahale edilebilmesi, dışarıdan içeriye hortum serilerek su verilebilmesi ve itfaiye geldiği zaman su alabilmesi için binaların çevrelerine yapılan hidrant sisteminde her bir hidrantta 7 bar basınç olacak şekilde en az iki hidrantın kullanılacağı ve her bir hidrant için su talebi 946 1/dak olmak üzere toplam 1893 1/dak (500 gpm) ya göre sistem dizayn edilir. Yine daha önce belirtildiği üzere mahallin risk sınıfına göre dizayn debisi arttırılır. Örneğin bir sanayii tesisi çevresinde yer alacak hidrant sisteminden köpük yapılacağı düşünülürse iki hidrant debisine (1893 I/dak) ilave olarak kullanılması düşünülen her bir köpük monitörü için 800-1200 1/dak'lık debi ilave edilmelidir. 2.2. YÜKSEK YAPI VE YAYVAN YAPI UYGULAMASI Örnek olarak kat alanı 800 m2 ve ortalama kat yüksekliği 4 m olan 20 kattan (80m yükseklik) oluşan bir yüksek bina için sulu söndürme sistemi olarak sprinkler sistemi, yangın dolabı ve dış hidrant tesisatı dizayn edilmesi durumunda gerekli su talebi yaklaşık olarak aşağıdaki şekilde elde edilir. Binanın ofis amaçl ı olarak kullanılacağı düşünülürse, NFPA 13'e göre sprinkler sistemi düşük tehlike sınıfı için yaklaşık 139 m2 lik bir operasyon alanı için 1400 I/dak debisinde söndürme suyuna ihtiyaç duyulmaktadır. Binanın tamamının sprinkler sistemi ile korunması durumunda iç yangın dolapları için sprinkler suyu debisine en fazla 380 1/ dak ilave edilmelidir. Dış hidrantsistemi için ise ilave edilecek debi düşük tehlike sınıfı için yine 380 1/dak olmaktadır. Bu durumda binanın sulu söndürme sistemleri için toplam su talebi yaklaşık olarak 2160 1/dak olmaktadır. Yüksek binalarda sulu söndürme sistemlerinin kurulması sırasında özellikle basınç zonlamasına dikkat etmek gerekmektedir. Sprinkler söndürme sistemleri için sprinkler başlığında en az 0.7 bar ve en fazla 7 bar basınç olması istenmektedir. Bu durumda bu örnekte sprinkler sisteminin katlarda loop olması hali için yaklaşık sürtünme kayıpları 15 mSS alınırsa sprinkler sisteminin en üst noktasında 0.7 bar değerini sağlamak ve alt noktasında 7 bar basınç değerinin üzerine çıkmamak için 1 O kat ile sistemi sınırlamak gerekir. Bu durumda binanın 1-10. katları arası alçak basınç zonu 11-20. katlar arası yüksek basınç zonu olmak üzere zonlara ayrılmalı ve her bir zon için ayrı yangın pompa grubu kullanılmalı veya sistemin pompa kapasiteleri yüksek basınç zonuna göre seçilerek alçak basınç zonu hattına bir basınç düşürücü konulmalıdır. Yangın dolapları için ise daha önce de belirtildiği gibi dolaplarda en fazla 6.9 bar ve en az 4.5 bar olacak şekilde dizayn yapılması gerekmektedir. Bu d u r u m d a yangın dolapları ıçın her 5 katta bir basınç zonu o I u ş - turu i m a l ı veya dolaplar s p r i n k l e r sistemi hattından beslenecekse dolap girişlerinde orifis tipi basınç Örnek olarak tek katlı kat yüksekliği 7 m ve alanı yaklaşık 4700 m2 olan bir depo göz önüne alınması durumunda, sprinkler sistemi su talebi, orta tehlike sınıfı için depolama yüksekliği de göz önünde bulundurularak 364 m2 lik bir operasyon alanı için 3275 1/dak olur. Deponun dış kısımında çevresinde yer alacak hidrant sistemi için ilave edilecek su miktarı orta tehlike sınıfı için 946 1/ dak olup, sulu söndürme sistemleri toplam debisi 4221 1/dak olur. Hidrant çıkışlarında yaklaşık 7 bar basınç sağlanması durumunda, sprinkler başlıklarında 6-6.5 bar basınç elde edilir ki, bu istenilen basınç değerleri arasındadı r. Dolayısıyla sulu söndürme sistemleri için ayrı basınç zonları oluşturmaya gerek yoktur. 3. YANGIN POMPALARINDA OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER Yangın pompalarının sınıflandı rı lması pek çok kaynakta verilmektedir. Yangın pompaları karakteristik eğrilerinden istenilen özellikler NFPA20'de açıkça belirtilmiştir (Şekil 1). Genel olarak basma yüksekliği kararlı olmalı, değişik debi aralığında yaklaşık olarak aynı basma yüksekliğini vermeli, yüksek verimden önce güvenilir olmalıdır. Kavitasyonsuz çalışabilmesi pompanın 100 DEBİ 150 Q/Q N düşürücüler kullanılmalıdır. Şekil 1. NFPA-20'ye göre yangın pompası karakteristik eğrisi. TESİSATDERGİSİ SAYl54 _________________ (& � HAZİRAN 2000
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=