Maka-ı:e--�---------------�- Giriş ısıtma sistemlerinde büyük kapasiteler ve dolayısıyla büyük su hacimleri söz konusu olduğunda genleşen su miktarı çok fazladır. Bu genleşmeyi almak üzere eğer ön basınçlı ve membranlı kapalı genleşme kapları kullanılırsa, aşırı büyük depo hacimleri gerekecektir. Bu ise sistemi pahalı hale getirir. Ön basınçlı kapalı genleşme kaplarında suyun üzerinde membranla ayrılmış sabit bir azot gazı yastığı bulunmaktadır. Bu yastık sıkışmak veya genleşmek suretiyle sudaki genleşmeyi alır. Gaz yastıktaki basınç değişiminin belirli sınırlarda tutabilmesi için, gaz hacmi büyük olmalıdır. Kullanılan basınç aralığına göre değişmekle birlikte kaptaki gaz hacmi çoğu zaman en az su hacmi kadar olmaktadır. Bu ise kap hacmini çok büyütmekte , kabı pahalı ve fazla yer işgal eder hale getirmektedir. Şekil 1 'de membranlı kapalı genleşme kabı görülmektedir. Gaz hacminin azaltılması ancak kullanılan basınçların yükseltilmesiyle mümSu bağlantısı Şekil 1. Membranlı kapalı genleşme deposu. kündür. Ancak basıncı yükseltmek ilave maliyet getirdiğinden, bu kapların maliyetini azaltmaz. Ayrıca bu tip kapalı genleşme kaplarında sistemde basınç iki sınır değer arasında sürekli değişmektedir. Bu durum işletmede sorun oluşturur. Yüksek miktarda genleşen su hacmine sahip büyük ısıtma sistemleri için kompresörlü veya pompalı olmak üzere iki alternatif genleşme kabı geliştirilmiştir. Kompresörlü sistemlerde gaz hacminin büyük olmasına gerek yoktur. Yaklaşık tank hacminin %20'si mertebesinde bir gaz hacmi yeterlidir. Bu gaz hacminde basınç sabit tutulmakta, buna"karşılık basınçlandırma için gerekli hava dışarı atılmakta veya kompresörle tekrar basılmaktadır. Gaz olarak azot yerine hava kullanılmaktadır. Su ile gaz arasında yine membran bulunmaktadır. Kompresör kontrollü kapalı genleşme depolarında su genleşip depoya doldukça gaz hacminden hava dışarı atılır. Büzüşme (Sıcaklık azalması) başladığında azalan basıncı takviye için,kompresör gaz hacmine hava basar. Tesisatın sürekli sabit basınçta çalışması sağlanır. Böyle bir kap Şekil 2'de görülmektedir. Bu kaplar önemli ölçüde daha küçük tutulabilir. Büyük sistemlerde ilave kompresör ve kontrol devresi maliyeti, depo maliyetindeki alma ile karşılanabilmekte ve daha karlı olabilmektedir. Pompa kontrollü kapalı genleşme depolarında depo basınçsızdır, tesisatta genleşme suretiyle taşan suyun korunduğu membranlı bir depodur. Büzüşme başladığında sabit basınçlı pompalar depodan aldıkları Article suyu sisteme basarak sürekli tesisatı sabit basınçta tutarlar. Örnek olarak yapılan bir maliyet çalışmasında ısıtma kapasitesi 2550 kW olan sıcak sulu bir ısıtma sistemi için membranİı (ön basınçlı) ve kompresörlü tip kapalı genleşme depoları karşılaştırılmıştır. Sistemde statik yükseklik 65 m ve toplam su hacmi 24.000 litre değerlerindedir. Buna göre yapılan hesap sonucu aşağıdaki kapalı genleşme kapları bulunmuştur: Membranlı (ön basınçlı) kapalı genleşme deposu 6 adet G-2000 - 1500 ST (Maliyeti 9690 x 6 = 58.1 40-DM) veya kompresör kontrollü kapalı genleşme deposu 1 adet GG 1500 + VS 50 (Maliyeti 21.670-DM) Görüldüğü gibi büyük bir ısıtma sisteminde alternatif kapalı genleşme depo maliyetleri biri diğerinin yarısı mertebesinde olmak üzere çok fark etmektedir. Şekil 2. Kompresör kontrollü kapalı genleşme deposu. __________________ TESİSATDERGİSİ SAYI 54 _________________ � HAZİRAN 2000
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=