Makale ı....-------------------------�-----�--'4rtielea Verimli olduğu kadar ekonomik de olması gereken titreşim ve darbe izolasyonu öncelikle titreşim alıcı malzemeni n seçimine, ardı ndan da doğru uygulanmasına göre gerçekleşir. b R a a z s e tgele bir titreşim alıcı seçmek n titreşim ve darbeleri n etkisi ni azaltsa bile her zaman probleme tam voelardakarçböezükmo sağlamayabilir. Titreşim ntrol ünde kullanı l an başlıca iletim önleyiciler, çelik yayları, doğal ve sentetik elastomerleri ve askı yayları nı kapsar. TİTREŞİM VE DARBE KONTROLÜNDE TİTREŞİM ALICILARIN KULLANIM AMACI a. Üzeri ne yerleştirilmiş aletten bitlendiği yapıya geçen kuvvetlesrain etkisi ni azaltmak, b. Sabitlendiği yapı nın hareketinden sarsılarak zarar görmemesi gereken hassas aleti korumak. Rahatsızlık verici olay sabit salı nımlar (titreşim), belli periyotta tekrarlan yan darbeler veya her ikisi mni a n birleşiminden oluşabilir. TİTREŞİM ALICILARIN ÇALIŞMA PRENSİPLERİ Çköerliükkyleayrdlaer, silme kauçuklar ve asma n ol uşan titreşim alıcı tipleri, salı nım aşaması nda oluşan enerjinin bir kısmı nı yutarlar ve hareket enerjisini ısı enerjisine dönüştürerek titreşimi sönümlerler. Böylece enerji, malzemesel yutumdan kaynaklanan küçük bir ısı kaybı dışı nda sarfolun maz, titreşim alıcı nın şeklini bozmaya gereken kuvvet aktarılmış olur. Kuvvet aktarımı, titreşim alıcıyı dinamik olarak saptırmak içi n gereken en yüksek kuvveti n, kütleyi her bir salı nım sü resi nce hızlandıracak kuvvete oranıdır. Yutucu kuvvetler, genellikle küçüktür ve moment içi n önem taşımaz. POMPALI SİSTEMLERDE TİTREŞİM KAYNAKLAR! Pompalı sistemleri n tasarımı ve işletilmesi aşamaları nda sistemi n titreşimine neden olan kaynakları n uyarım frekansları nı n ve uyarılan pompa sistemini n (pompa, boru ve bağlantıları vs.) doğal frekansları nı n (mekanik veya akustik) iyi bir şekilde bi l i nmesi gerekir. Çünkü uyarım frekansları pompa sistemi ni n doğal mekanik ve/veya akustik frekansı na veya tam katları na eşit olduğunda, mühendisleri tedirgi n eden ciddi titreşim problemleri ortaya çıkmaktadır. Bu titreşim kaynakları esas itibariyle, mekanik ve akış kaynaklı olmak üzere iki ana grupta toplan maktadır. POMPALAR hBıuzlcaihçaazlılşaar 1 450-2900 devir/dakika n veya pompa üzeri nde akuple motordan, kayış-kasnakla 8001300 devir/dakika değişen devir alan cihazlardır. Bodrumdaki maki na daireleri nde, birçok pompa biraraya oturtulmuş kaidelerde kauçuktan ayak tiplerinden sandviç titreşim alıcıların kullanılması ile başarılı bir yalıtım (ayırım) sağlanabilir. Burada 2-3 mm esn bi leni seçilmelidir. Direkt çal e ış y a e n pompalara eşit ağırlık bi nmel idi r. Sağlam bir oturumun sağlanması için kayış kasnaklı pompaları n plan boyutları nı n bilinmesi ve ağırlığını n en aBzuikkiakiadteı dkaedear ağırlıkta kaide gerekir. n az deri nlik 1 5 cm. olmalıdır. Maki na daireleri nde beton plaklar üzeri ne (kaide) oturtulmuş cihazların altı na 25 mm esneyebilen açık veya kapalı yay titreşim alıcıları kullan m po a m lı p d a ır la . r 2 ı 900 devir/dakika devir ıl li n titreşim alıcıları 6 mm'e kadar çökebilen kauçuk olabilir. Pompanı n oturduğu kaide veya zemi ni n ağırlığı pompadan hafif o1 l:a2moarza; ama ideal olarak 1 : 1 ,5 veya nı kayış kasnaklı üniteler için önerilebilir. __________________ TESİSATDERGİSİ SAYl53 � MAYIS 2000 Geniş yüzeysel kaideler aynı ağırlıkta olup daha fazla deri nliğe sahip kaidelerden daha az titreşirler. Pompayı geniş bir kaideye sabitlemek ekonomik ve teknik bakımdan tercih edilebilecek bir yöntemdir. Boru hattı pompaya bağlanırken ve ası l ı rken kesi nlikle metal olmayan, hareket edebilen (esneyebi lme yeteneği ne sahip) bağlant ı lar lar bağımsız olarak bağlanmal ıdır. BORU HATLARI Pompalardan, kompresörlerden v.b. çıkan titreşim, esnek birleşimlere rağmen birçok s.istemde yi ne oluşacaktır. Bunun sebebi esnekliğin, kanaldan geçen akışkandan, akışkana karşı koyan kuvvetlerden ve bağlantılı çubukları ndan etkilenmesidir. Titreşim aynı zamanda akışkan bası ncı nı n artışı ve sistem hızı nın değişiminden doğan gürültülerden oluşur. Maki na daireleri ndeki 50 mm ve daha büyük çaplı boru hatlarını n yalıtılması, 25 mm esneyebi len yay askılar kul lanılarak yapılmalıdır. Az kritik alanlarda gürültü kaynağı ndan sonraki 12 m'yi yalıtmak genelde vdeuryimarlliıdairl.aEğer boru hattı, gürültüye nlardan geçiyorsa, 6 mm çökebilen kauçuk askılar veya titreşim alıcılar, yerleşimine göre değişen dik boru için kullanılabilir. Küçük boru hattı, örneğin, 50 mm'den ki süeç ü1 k0 -ç2a0p amsma h i apr,a skır i tçi kö kdeubriul em l a r d a n yay a3s-6kılmarmla ykaallııtılabilir. Normal şartlarda, nlığı nda kauçukları n boru bağlantı ları nda kullanılması verimli olacaktır. Cihazları n egzoz boruları ndaki susturucuları n yal ı t ımı na gerek duyulacaktır ve 25 mm esneyebilen yay askılar, açık yay titreşim alıcıları n kul lanılması uygundur. Uzun dik bacalar içi n boru sıcaklığı ve yayılma bilgileri verilmelidir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=