Mak-ale'-----------�------ tozlar fanların ilk çalışmasında bitmiş durumdaki binayı kirletecektir. Hatta kanal içinde kalacak bazı parçalar , hava hareketinde sürekli gürültü kaynağı oluşturmaktadır. 5. 1 . 18. Düşey şaftlardaki hava kanalları düzenlenirken hava dağıtımında emiş (egzoz) kanalının en üst kata yerleştirilen egzoz santraline, besleme kanalının da en alt kata yerleştirilen taze hava santraline bağlanması halinde şaft kesitinden tasarruf sağlanır. Çünkü kanallarda biri küçülürken diğeri büyür. Şaft boyunca toplam yer ihtiyacı değişmez. 5.1.19. Bir binada genel olarak ihtiyaç duyulan şaftlar; a. Baca şaftı b. Kalorifer ve sıhhi tesisat boruları c. Klima ve havalandırma kanalları d. Elektrik şaftları e. Mutfak aspiratör şaftları f. Pis su şaftları olarak sayılabilir. Şaftlar bağımsız olmalıdır. Örneğin elektrik ve tesisat şaftı aynı olamaz. Kalorifer, sıhhi tesisat şaftına hava kanalı konulmaz. 5.1 .20. Yangın damperlerinin manyetik anahtarlı seçilmesi yerine, ilk yatırımı artırsa bile elektronik kumandalı seçilmesi çok uygundur. Özellikle işletmeye alma dönemin-de şantiye elektriği kullanırken, enerji kesilmesi nedeni ile ciddi zorluklar yaşanabilmektedir. Sonuç-ta tekrar kurmakla başa çıkılamayıp, telle bağlanarak sakıncalı bir çözüme gidilmektedir. 5.2. Klima Tesisatı 5.2. 1. Mimarlara Notlar a. İş merkezi planlamasında katlar farklı firmalarca kullanılacaktır. Her katta UPS odası + şaft + tesisat + ayrı bir soğutma grubu olmalıdır. b. Taze hava emişinde hava alma ağzı • Yerden yüksekte • Trafik akışının en az olduğu bölgede olmalıdır. c. Klape ve damperler yerinde sökülebilir tip olmalıdır. d. Proje aşamasında test noktalarının belirlenmiş, mimari ve tesisat projelerine işlenmiş olmaları gereklidir. 5.2.2. Ofis yapılarında toplam elektromekanik tesisat için yer ihtiyacı inşaat alanının o/o8 ile 10'u arasındadır. Tipik ofis katlarında çevre üniteleri inşaat alanının o/o1 ile 1 0'u arasındadır. Tipik ofis katlarında çevre üniteleri inşaat alanının o/o1 ile 3'ü arasında yer tutar. Öte yandan iç şaftlar o/o2 daha fazla alana gereksinim gösterirler. Bu nedenle kanallar, borular ve ekipmanlar her katta inşaat alanının yaklaşık o/o3 ile S'i yer ihtiyacı gösterirler. Elektrik ve sıhhi tesisat için her katta ilave o/o1 ile 3 oranında yere gereksinim vardır. 5.2.3. Yazın iç ortam sıcaklığı seçilirken, insanların bu ortamda kalma süreleri de dikkate alınmalıdır. Sık girilip çıkılan yerlerde iç sıcaklığın, dış hava sıcaklığından 6-8°( daha düşük olması yeterlidir. Sürekli oturulan ofis odaları gibi yerlerde ise bu fark daha fazla olmalıdır. Böyle yerlerde iç sıcaklığı 24°( ve izafi nemi o/o59 almak iyi bir tasarım hedefidir. 5.2.4. İstanbul ve benzeri yerlerde kış konfor klimasında nemlendirme sistemine Ankara, Erzurum gibi soğuk bölgelere göre çok daha kısa sürelerde ihtiyaç duyulmaktadır. Buna karşın nemlendiricilerin getirdiği işletme ve bakım zorlukları, kuruluş ve işletme maliyeti sistemi ekonomik olmaktan uzaklaştırmaktadır. Ayrıca nemlendirmenin su ile yapılması nemlendirici havuzlarında durgun suda bakteri üremesine ve bu bakterilerin hava ile büro hacimlerine iletilmesine neden olmaktadır. Nemlendiricilerin tesis edilmemesi halinde aşağıdaki avantajlar sağlanacaktır. İlk kuruluş, maliyeti azaltacaktır. • Su tasfiye cihazı kapasitesi azalacaktır. • Nemlendirme pompaları ve arTESİSAT DERGİSİ SAYI 53 ......, MAYIS 2000 142 � Article matürleri ile nemlendirme otomatik kontrol sistemi tesis edilmeyecektir. • Yer tasarrufu sağlanacaktır. • Su ve enerji gibi işletme giderleri azalacaktır. (Özellikle buharlaşma için harcanacak enerji işletmeye çok büyük maliyetler getirmektedir.) 5.2.5. VAV sistemlerinde kış işletmesinde; VAV santralinden sabit sıcaklıkta (16°mertebesinde) hava üflenir. Ortam sıcaklığı yüke bağlı olarak düştükçe VAV kutusu ortalama üflenen havayı kısmaya başlar. Hava miktarı o/o30 mertebesine kadar kısılır. Bu değerden sonra hava debisi sabit kalır ve ısıtıcı serpantin devreye girerek havayı ısıtmaya başlar. Böylece ısıtma ihtiyacı doğduğunda, odaya sabit o/o30 debisinde sıcak hava üflenir. Ters yöndeki gelişmede; yani ısıtmadan soğutmaya geçişte ise, önce ısıtıcı devreden çıkar, sonra soğuk hava miktarı giderek arttırılır. Yaz işletmesinde ise üfleme havası sıcaklığı minimum 14°C'dir. Ortam sıcaklığı hava miktarı azaltılıp artırılarak kontrol edilir. o/o30 minimum hava debisine ulaşınca, havanın daha fazla kısılması önerilmez. 5.2.6. VAV kutularındaki ısıtıcılar orijinal elektrikli ısıtıcılardır. Bu ısıtıcıların pek çok üstün yanları vardır. Türkiye'deki uygulamada ise elektrikli ısıtıcı yerine sıcak sulu serpantinler kullanılmaktadır. Elektrik enerjisi kullanmamanın getirdiği kazanca karşılık; ilave borular, kontroller, servis ihtiyaçları ile daha pahalı ve işletimi zor bir sisteme gidilerek bu ödenmektedir. Ayrıca sulu bataryaların selonoidleri sorun yaratmaktadır. VAV kutularına monte edilecek ısıtıcılar (özellikle büyük çarşıların dükkanlarında) elektrikli tip olmalıdır. Çünkü ısıtma süresi günde birkaç saati geçmemektedir. Sonuç olarak VAV kutu çıkışlarına sulu tip ısıtıcı monte edilerek, orijinal sistem, terim yerindeyse, sulandırılmıştır. 5.2. 7. VAV çözümünde hava miktarı
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=