tutarını değiştirebileceği/azaltabileceği ve ticaretin ayrılmış tutarlara göre yapıldığı gerçeği göz önüne alındığında, bu alandaki potansiyel sorunların kontrolü zorlaşmaktadır. Yutak etkinliklerini yalnız Madde 3.3'de belirtilenlerle sınırlandırma, salım ticareti rejimine yutakların dahil edilmesinin yol açabileceği potansiyel zararları bastırmanın bir yoluduı·. Bu sorunu sınırlandırmanın başka bir yolu, ülkelere yutak etkinlikleriyle oluşturdukları ayrılmış tutarlarının ticaretine izin vermemektir. 3. AVRUPA VE ABD SALIM TİCARETİ UYGULAMALAR! Çevre sorunlarına yönelik pazar düzeneklerinin kullanımında ulusal ve uluslararası düzeylerde giderek büyüyen bir ilgi gelişmektedir. Bu bölümde, Avrupa'nın ve ABD'nin kükürtdioksit (SO2) salımlarını sınırlandırma deneyimleri özetle verilecektir. Avrupa ve ABD, kömür yakan güç (termik) santrallerinden kaynaklanan ve asit yağışlarına ve/ya da depolanmasına neden olan SO2 salımlarının sınırlandırılmasını amaçlayan çevre politikaları konusunda önemli deneyimlere sahiptir. Avrupa ve ABD'ndeki SO 2 düzenlemeleri, alan ve zamanda esneklik çerçevesinde gelişmiştir. ABD'deki salım sınırlandırma programı ise, tam bir esneklik düzeneği biçiminde uygulanmıştır. Avrupa'da S0 2 Salımları nın Sını rlandırılması Salım ticareti programı Avrupa'da çok yaygın değildir. Burada, 1979 tarihli Uzun Menzilli Sını rlarötesi Hava Ki rliliği Sözleşmesi 'nin 1994 Kükürt Protokolü (1994-KP) üzerinde durulacaktır. Bu Protokol, 1979 Sözleşmesi'nin, kükürt salımlarının doğal çevre, insan sağlığı ve tarihselkültürel çevre üzerindeki etkilerini azaltmaya yönelik ikinci anlaşmasıdır. Buna göre, Taraflar, insan sağlığını ve çevreyi olumsuz etkilerden özellikle asitlilik etkilerinden korumak amacıyla, kükürt salımlarını kontrol altına almak ve azaltmak için, ulusal stratejiler, politikalar ve programlar kabul etmekle yükümlüdür (UNECE, 1994). 1994-KP 2. Madde ve Ek 11, her Taraf için toplam SO2 salımları (kiloton birimiyle ölçülür) konusunda yıllık kep (yıllık üst düzey) oluşturur. Teknik ve hukuksal olarak açıklamak gerekirse, Tarafların oksitlenmiş kükürt bileşiklerine ilişkin birikimleri, uzun vadede 1994-KP Ek l'de kritik kükürt birikimleri olarak verilen kritik kükürt yüklerini aşmayacaktır. Bunun dışında, Taraflar, ilk adım olarak, yıllık kükürt salımlarını en az 1994-KP Ek ll'de belirtilen zamanlamaya ve düzeylere uygun olarak sürdürecekler ve azaltacaklar. 2. Madde, burada oluşturulan kurallara uygun olmak koşuluyla, Tarafların keneli SO2 salımları yükümlülüklerini "iki ya da daha çok Tarafla ortaklaşa yürütebilmelerini" de düzenlemektedir. 2. Maddedeki yürütmeye ilişkin hukuksal işlemler, ortak yürütme esneklik düzeneğinin 1994-KP'nde kullanımına bazı engeller getirmekle birlikte, bazı Avrupa ülkeleri ve firmaları, kükürt salımlarını azaltmak için düşük maliyetli olanakları aramaya ve gerçekleştirmeye başlamışlardır. Örneğin, Hollanda ve İsveç'teki özel firmalar ve kamu şirketleri, salım kontrolünün marjinal maliyetlerinin daha düşük ve bununla uyumlu olarak da aynı yatırını tutarının daha büyük salım indirimleri ve daha geniş çevresel yararlar ile sonuçlandığı Polonya'daki SO2 uzaklaştırılmasına ilgi göstermişlerdir. ABD' nde S02 Salımlarının Salım Ticareti ile Sınırlandı rılması ABD Temiz Hava Yönetmeliği ·1990 Değişiklikleri, hava kirliliğini azaltmak için geliştirilen salım ticareti pazarına ilişkin tek ve en yaygın uygulamasıdır. Tarihsel olarak, Temiz Hava Yönetmeliği programları, çoğunlukla teknoloji yönlendirmelerini ve salım oranı sınırlarını içerecek biçimde, kirlilik konusunda çok çeşitli gereksinimleri TESİSAT DERGİSİ SAYI 52 --, NİSAN 2000 97 � ve etkinlikleri düzenlemiştir. Bu programlar, amaçlanandan daha az salım indirimlerine ulaşma eğiliminde olmuştur. 1990 değişiklikleri ise, ABD'ndeki büyük güç santrallerinin her birine, belirli bir yıllık toplam yapılabilir (izine bağlı) S02 sal ım sınırına uymaları için yasal bir sorumluluk vermiştir. Bu özellik, salım ticaretiyle birlikte, SO2 programını, ABD çevre koruma girişimlerinin en başarılı olanlarından biri yapmıştır. Programın işleyişinde, salım ticareti rejimini ya da pazarını çevresel ve ekonomik bütünlük içinde uygulamak için, genellikle beş temel elemanın gerekli olduğu kabul edilmektedir (Petsonk ve arkadaşları, 1 998). Bunlar: 1. Ölçüm: Yapılabilir 'ek' salımları da içerecek biçimde, salımları doğru bir biçimde sayısal olarak belirler; 2. Saydamlık: Programın kamuya açık olarak uygulanmasını ve rapor edilmesini sağlar; 3. Sorumluluk: Katılımcıları (Tarafları) yükümlülük hedeflerine karşı sorumlu tutar; 4. Aktarılabilirli k ya da Ticaret Yapılabilirlik: Salını indirimlerinin ticareti işlemlerindeki güçlükleri en aza indirir; 5. Tutarlılık: Oluşturulan kesin kuralları, nesnel olarak ve doğrudan (otomatik) uygular. 1990 Değişiklikleri, ABD'ndeki büyük termik santrallerden salınan tüm SO2 salımlarına bir toplam sınır getirmiş ve bu toplam sınırı santraller arasında paylaştırnııştır. Buna göre: • SO2 salan her santrale yıllık bir SO2 salımları bütçesi verilir; • Salımları kendi bütçesinin altında kalan herhangi bir santral, artım farkını (kullanılmayan salını tutarını) ya başka bir santrale aktarabilir ya da bu farkı biriktirir ve onu kendisinin gelecekteki bir yıla ait salım bütçesine ekler. Bu iki uygulamada da, zaman içinde başarılan toplam salını indirimi tutarı aynı olur.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=