Makale ________________.____________.....,_. ___....__,4rtiele Özellikle GYÜ ve hükümetdışı kuruluşlarca çok eleştirilen KP düzenekleri ise, Taraflara, sera gazı salımlarını buna bağlı olarak da iklim değişikliğinin etkilerini en aza indirme etkinliklerini en düşük maliyetle yüklenmek için, ulusal sınırlarının dışına çıkma izni vermektedir. Gerçekte KP, esneklik düzeneklerinin nasıl tasarlanacağı ve yürütüleceği konusunda çok az şey söylemektedir. Bu yüzden, esneklik düzenekleri Kyoto'dan sonra, OECD ve AB üyesi Ek I Tarafları ve GYÜ'in lider ülkelerince tüm yönleriyle çok yoğun bir biçimde tartışılmaktadır. KP'ne ilişkin çalışmalar, özellikle Kasım 1998'de yapılan TK-4'ten başlayarak ivme kazanmıştır. Uzun ve yorucu tartışmalar ve çalışmalar sonucunda iki yıl için kabul edilen Buenos Aires Eylem Planı (BAEP), esas olarak esneklik düzeneklerini içeren yürütme etkinliklerine odaklanmaktadır. BAEP, KP yürürlüğe girdiğinde, ki bu tarih bugün için henüz belli değil, sorunsuz bir biçimde işleyebilmesini sağlamak amacıyla ayrıntıları ve daha çözümlenmemiş sorunları sonuçlandırmak için gerekli olan konuları ve çalışmaları düzenlemektedir. Aynı zamanda birer TK kararı olarak da kabul edilmiş olan ve BAEP altında ayrıca toplanarak kabul edilen kararlar şunlardır (FCCC/ CP, 1999): • Mali düzenekler: GYÜ'e kendi yükümlülüklerini yerine getirmeleri ve iklim değişikliğinin etkileri için karşı önlemleri almaları konularında yardımı içerir; • Politikalar ve önlemler: AB'nin gündeme getirdiği ve üzerinde durduğu bu konu üzerinde daha fazla çalışılmasını içerir; • Teknolojilerin gel i ştiri lmesi ve aktarılması : İklim dostu teknolojilerin geliştirilmesi ve GYÜ'lere aktarılmasını içerir; • İDÇS'nin, 4.8 ve 4.9 nolu maddelerinin ve KP'nün 2.3 ve 3.14 nolu maddelerinin yürütülmesi: İkl im değişikliğinden ve karşı önlemlerin ekonomik sonuçlarından etkilenen ülkelerin kaygılarını ve gereksinimlerini içerir; • KP düzeneklerine ilişkin Çalışma Programı: Öncelik TKD'ne verilmek üzere, KP düzeneklerini yöneten kuralları ve öteki ayrıntıları içerir; • Kılavuz evre altında ortaklaşa yürütülen etkinlikler: Ortaklaşa yürütülen etkinliklerin kılavuz evresinin uzatılmasını içerir. Burada, çalışmamızla doğrudan ilgili olduğu için, BAEP'nda yer alan konulardan yalnız KP düzenekleri konulu çalışına programını düzenleyen 7. kararın üzerinde durulacaktır. Buna göre, TK, öncelik TKD'ne verilmek üzere ve TK-6'da tüm düzenekler konusunda, uygun olduğunda KP Taraflarının birinci toplantısı (TT-1) için önerileri de içerecek biçimde ve karar almak düşüncesiyle, düzeneklere ilişkin elemanlar listesini de içeren, bir bölümü aşağıda verilen çalışma programının kabul edilmesini kararlaştı rın ıştı r. KP düzenekleri konulu çalışına programının, TK'nın her iki yardımcı organını (Bilimsel ve Teknolojik Danışma Yardımcı Organı- SBSTA ve Uygulama Yardımcı Organı- SBI) ilgilendiren genel elemanlarının listesi şunları içermektedir: (1) İlgili ilkelerin uygulanması; (2) KP düzeneklerinin doğası ve kapsamı; (3) Eşitlik ve saydamlık; (4) (Yerli etkinliklere) ek olma durumu; (5) İklim değişikliğindeki etkinliği; (6) Kurumsal çerçeve; (7) Kapasite kurma; (8) Uyum; (9) Uygunluk; (1 O) Bağlantılar; (1 1 ) Sözleşme'nin, 4.8 ve 4.9 nolu maddelerinin ve/ ya da KP'nün 2.3 ve 3.14 nolu maddelerinin düzeneklere uygulanamaz oluşu; (12) KP'nün ana çevresel hedeflerinin, düzeneklerin varlığına olan bağımlılığı; (13) Onaylama/yürürlüğe girme için çalışabilir düzenekler konusunda akılcı kararların önemi; (14) Maliyet-etkinliğin ilkeleri; (15) Uygunluğun desteklenmesinde düzeTESİSAT DERGİSİ SAYI 52 ....., NİSAN 2000 86 � neklerin rolü; (16) KP/Ek B'deki Taraflar arasında, ya 6, 1 2 ve 1 7. maddeleri ya ela 3. Maddedeki yükümlülükleri başarmaya yönelik başka yolları kullanarak karşılaştırılabilir anlaşma; (17) Olası en düşük maliyet yapılarını sağlayarak, düzeneklerin çevresel yararlarının en yükseğe çıkarılması; (18) 'Yerli eylemlere ek' uygulamasının nicelikselleştirilınesinin, bir ekonomik bütünleşme örgütü içerisindeki her devlete uygulanması; (19) Ek olma; (20) Bağlantılar; (21) Düzeneklerin kullanımı için (Madde 5, 7 ve 8 ile bağlantılı) önceden gerekli olanlar; ve (22) Madde 2.3 ve 3.14. TT-1 'e yönelik çalışmalar ise, şunları içerir: a) KP/Madde 6'claki koşulları dikkate alan kılavuzlar; b) KP/Madde 12.10'u kapsayacak biçimde, saydamlığı, verimliliği, proje etkinliklerinin doğrulanması ve bağımsız denetlenmesi yoluyla sorumluluğu sağlama amacıyla, KP/ Madde 12'de tanımlandığı biçimde kurulacak olan bir TKD için kurallar ve yöntemler; c) KP/Madde 17'ye karşılık gelen ST'nin rapor edilmesi, doğrulanması ve özellikle sorumluluğu için gerekli olan kılavuzlar. Bu bildirinin amacı, Kyoto düzenekleri olarak da adlandırılan, Ortak Yürütme (OY), Temiz Kalkınma Düzeneği (TKD) ve Salım Ticareti'nin (ST) önemli yönlerini ve onlara ilişkin farklı görüşleri ve eleştirileri geniş bir bakış açısıyla vermektir. 2. KYOTO MEKANİZMAIARI 2.1. ORTAK YÜRÜTME 2. 1.1. İ DÇS'DE ORTAKLAŞA YÜRÜTÜLEN ETKİNLİKLER Ortak Yürütme (OY), genel olarak bir ülke hükünıetinin ya ela özel sektörünün, sera gazı salımlarını azaltmak için diğer bir ülkede gerçekleştirdiği projeye dayalı bir etkinliktir. OY, ilk olarak, öncelik enerji
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=