Ancak; hata ve kusurlar dışında işveren gücü ile özdeşleşmiş yetki, otorite tutkusu ve gösterisi hizmet sektöründe iş yapan yükleniciler için onur kırıcı olmakta, dayanılmaz bir düzeye gelmektedir. Çocukluğumuzda, halkın devlet memurla-rına olan güven ve saygısı bugün kalmamıştır. Ayrıca, devlet hizmetinde duyulan hizmet aşkı, zevki ve sorumluluğu yok olmuş sayılır. Rahmetli, Özal'ın "Benim memurum işini bilir" komutu ile salgın haline gelen bu yetki gösterisi son yıllarda siyasi otoritenin ve politikacıların katkısı ile işbirliği içinde güç gösterisine dönüşmüş, bu tür yaptırımlar ikili ilişkilere kadar yansımıştır. Ankara'da doğal gazın ilk uygulama yıllarında ne amaçlı yapıldığını halen anlamadığımız, Oda ve belediyeye tüketicinin cebinden para aktarımı sağlayan doğal gaz ön projelerinin onayında EGO adına yetkili bir meslektaşımız kendisini; bu görevin toplum yararına yapıldığına o kadar kaptırmıştı ki; iki çizgilik, hiçbir bilgiyi içermeyen proje onaylarının on beş inceleme damgası, on beş görevli ile onaylandığını, bu sürede projecilerin kuyrukta sıra beklediğini büyük bir görev hazzı ve sadist bir yaklaşımla anlatarak övünmesi bugün aklımızdan çıkmamaktadır. Bu yetki Ankara'da yaklaşık dört yüz sertifikalı doğal gaz proje bürosu doğurmuş, günümüzde çoğu kapanmış bulunmaktadır. Amacımız bu örnekleri sergilemek ötesinde tasarımda uzmanlığı ve sorumluluğu vurgulamaktır. Ayrıca, Marmara depremi bu ülkede mühendislik ve mimarlık hizmetlerinde eksiklerimizi sergi!emekle kalmamış, toplumsal kesitte bilgi toplumundan uzaklığımızı göstermiştir. Özellikle üniversitelerin, öğretim görevlilerin, sıradan ''Hizmet sektöründe sorumluluk aranmadığı sürece başarılı üretim düşünülemez. 11 uzman, sorumsuz mühendislerin pazarlama yetenekleri, siyasi otoritenin şaşkın, işbirlikçi, politik yaptırımları hizmet sektörünü uzmanlıktan ve sorumluluktan uzaklaştırmış, polisiye denetim ve sorgulama sistemlerine yönel-tmiştir. Yapı teknolojisinde tesisat mühendisliğinin hizmet alanında bu tür uygulama çarpıklıkları daha çok görü I mekted i r. Anekdotlar olarak belirlediğimiz aşağıdaki örnekler yetersiz sorumluları teşhir etmek ötesinde ülkemizde mimarlık, mühendislik hizmetlerindeki hata, kusur ve eksiklerin ufak detaylarla gözler önüne özeleştiri amaçlıdır. • 1 O Atü basınçtaki kaynar su kapları devrelerinde kesici vanalarının basınç nedeniyle açılamayacağını, önlem alınması proje tetkiki ve onayında istenmiştir. • Kesin hesaplarda; bütün şiber vanaların görevli mühendis tarafından termostatik vana olarak sayıldığı tespit edilmiştir. • Motorlu vana alımında ilgili müteahhidin, satıcıdan bir vana ile bir motor ver; şeklinde siparişine şahit olunmuştur. • Doğal gazlı bir sistemde kazan daire alanı MMO kalorifer proje yapım kitabındaki kömürlü kazan dairesi grafiklerine göre kontrol edilip, yetersiz görülerek proje iade edilmiştir. • Proje rapor orijinallerinin tesliminde uzun yıllar rapor sayfalarının yönetmelik gereği uç uca eklenip, rulo halinde galvaniz kutular içinde teslimi zorunlu tutulmuştur. _________________ TESİSATDERGİSİ SAYl51 �MART2000 • İmar müsaadesi amaçlı projelerin bir gecede ozalitleri hazırlanıp, yapı ile ilgisiz projelerle imar tasdiki alındığı görülmüştür. • Yaklaşık bir yıldır, proje tetkiki ile görevli mühendis işin sonunda amirine; "400 pafta projeye benim bakma imkanım olamadı" diyerek işin içinden sıyrılmıştır. • 1 /1 00 avan projeleri uygulama zannı ile onay veren, istihkak tanzim eden idarelere raslanmıştır. • Onaylı projelerin istihkakı tanzim edilip, makam onayı ile ödemesi yapılırken, eksik ve kusur var, iddiası ile ödemeyi durdurma yöntemini uygulayan sorunda, bu yaptırımın sorumluluğunu almayan görevliler kurumlarda görülmüştür. • Proje kapsamı dışı hizmetleri onay zorunluluğunu bahane ederek yaptıran, işveren menfaatini koruduğu inancında olan görevli mühendislerimiz mevcuttur. • İşveren-işyapan ilişkilerinde avan projeleri uygulama görünümlü yaptırıp, işvereni uyutan projeciler tespit edilmiştir. • Yarışmalarda mühendislik raporlarını yazan uyanık yarışmacılara raslanmıştır. • Belediyelerin oda vize şartını savunduğumuz bir toplantıda; bizimle aynı görüşte olan bir meslektaşımız, işsiz kalacaklarını gerekçe olarak göstererek, günde yirmi adet başkaları tarafından yapılan projelere bedeli mukabili imza attığını itiraf etmiştir. Hizmet sektöründe sorumluluk aranmadığı sürece başarılı üretim düşünülemez. Celal Okutan
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=