Turan Kolak (Gem Ltd. Şti.) Otel, motel, iş merkezi gibi çok katlı veya büyük alanlı tesislerde inşaat ve tesisat işleri bittikten sonra mal sahibi en kısa zaman içinde işletmeyi açmak istemekte, ancak bu aşamada harcayacak parası da kalmadığından bu işi mümkün olduğu kadar ucuza yapmaya çalışmaktadır. Proje taahhüt firması ise artık işi bitmiş olduğundan bir an önce başka bir işe gitmek istemektedir. Bu aşamada bazı tavizler verilirse daha sonra tesisi işletecek olan işletmeci için çok önemli sorunlar çıkabilir. Bu nedenle işletmeye alma işi başka bir grup tarafından yapılmalıdır. Ayarlar ve kontrolller yapılırken her iki tarafın da onayı olmal ıd ır. Bunlar muhakkak raporlanmal ı ve bu raporlar saklanmal ı dır. Öncelikle gözle kontrol yapılmalıdır. Personel eğitimi de çok önemlidir. Bu amaçla kullanılacak raporlar, personel eğitimi ve tesisin işletmeye alınması konuları önemlidir. Bu konuların üst başlıkları ve detayları şöyle açıklanabilir; 1. Hazırlanacak raporlar nasıl olmalı? a. Boruların temizlenmesi, b. Boruların test edilmesi, c. Yangın tesisatı borularının basınç testi. • Basınçlı hava tesisatı 2.5 bar ile 1 O dk. • Basınçlı su tesisatı 13,6 bar ile 2 saat (ki bu değerler İş Bankası Genel Müdürlük binalarında uygulanmıştır.) d. Pompalar, elektrik motoru, servis faktörü. (Debi kontrolünde yüksek debi varsa basınç arttırılacak veya orifisden debi düşürülecek. Debi düşük ise pompa değiştiri lecek.) e. lsı değiştirgeci elemanlarından geçen su debisinin tasarım şartlarına göre ayarı, f. Fanlar ve fan motorları, g. Hava kanallarının ölçümü için kesik tarama metodu ile debi ölçümü, h. Menfezlerden hava ölçümü ile top-lam debinin bulunması, Bu ölçme ayar sonuçları taraflara imzalatılır ve bunlar saklanı r. 2. Personel eğitimi • Sınıf ortamında teorik çalışma, • İş yerinde eğitim, 3. Tesisin çalıştırılıp teslim alınması • Tesiste numaralama yapılmalı bu iş bir prensip dahilinde olm al ıd ır. Tarifi kolay, bulunması kolay, kontrolü kolay olmalıdır. !ayfur Cinemre (Hyatt Regency lstanbul): İşletmede karşılaşılan sorunların üst başlıkları şu şekilde sıralanabilir; 1. Konfor (s ıcak/nem) • Terminal cihazlarının ön görülen maksimum yüke göre seçilmemesi, • Kısmi yükler için kapasite ayarı olmaması, • Merkezi cihazlarda diversite kullanılmaması, • Nem kontrolünde yaşanan sorunlar, • VAV cihazları daha avantajlı. Büyük kapasiteli merkezi cihazlarda tasarruf yapılabilir. Hem havayı ısıtmak hem de nem almak mümkündür. Batarya ile soğutma yapılırsa nem kontrolü iyi olmaz. 2. Taze hava ve egzos • Yetersiz taze hava ve hasta bina sendromu, • Age of air (AA) kavramı, • %100 taze hava ve bedava soğutma, • Birbiri ile irtibatlı mahallerde egzoz ve kademeli basınçlandırma, • Kanallarda aşırı basınç kayıpları, dönüş havasının entalpisi ile dış havanın entalpisi yani sıcaklık ve nem kontrolü yapılarak otomatik kontrol yapılma I ı. Gerektiğinde her ikisi de maksimum ölçüde kullanılmalı. Dış hava%100 olabilir ama iç hava%100 olamaz, muhakkak taze hava ile desteklenmelidir. Mutfak davlumbazı bozulduğunda koku lobiye gider uzun kanallardan kaçmak gerekir. Zonlama yapılabilir. Aksi halde istenilen basınç ve debi sağlanamaz 3. Gürültü ve titreşim • Mekanik kaynaklı gürültü, • Hidrolik kaynaklı gürültü, • Havalandırma kaynaklı gürültü, • Trafik vb. kaynaklı gürültü, • Balanslamada gürültü dikkate alınmalıdır. • Beton kitle üzerindeki ağırlığın 2 katı üzerinde olmalı ve altına lastik takoz koyulmalıdır. • Boru tesisatı esnek bağlantılarla duvara bağlandığında hidrolik gürültü ortadan kalkar. • Kanalın üstüne kanal tipi susturucu yapılmalı. Aksi halde genel müdür özel konuşmaları ofisteki kişiler tarafından rahatlıkla dinlenebilir. Veya akustik izolasyon yapılmalıdır. • Balanslama arka arkaya damper konularak çözüm getirilebilir. TESİSAT DERGİSİ SAYI 50 ~ ŞUBAT2000 4. Korozyon sorunları • Korozyon mu, kireçlenme mi? • LSI indeksi (İletkenlik, sıcaklık, sertlik,Ph, alkalite) • Yumuşak suyun faydaları ve zararları (Yumuşak su, korozyon özelliği ne sahiptir. Galvaniz borular elek gibi oluyor fakat bakı r borulara hiç birşey olmuyor). • İlk devreye almadaki temizliğin önemi (borulara diş açılırken kullanılan yağlar korozif özellik oluştururlar). • Galvanik korozyon. (Bakır ısıtıcılar var. Bakır ve çelik aynı anda kullanılırsa mutlaka pil etkisi oluşur, çelik anot görevi yapar ve delinir. Karbonanot konulmalı katolik korunma yapılmalıdır.) • Sudaki demir oranı (çamaşırhane). • Kapalı devre (ehiller, kazan) koruması. (Domestik sıcak su tesisatında galvaniz değil PPR (plastik esaslı) borular veya bakır borular kullanılmalıdır.) • Kullanım suyu koruması. • Soğutma kulesi suyu koruması. 5. Sıhhi tesisat sorunları • Yetersiz (eksik) havalık boruları • Yağ kazanlarının çok uzakta oluşu • Yetersiz sifonlar (klima santrallerinde) • Tıkanan kondens drenajları • Yetersiz eği mler, fazla büyük boru çapları 6. Ekonomik işletme sorunları • Enerji faturasında elektriğin payı %75, • Elektrikte HVAC payı %60, • Enerji faturasında HVAC payı %45 • Kondenser temizliği ve sıcaklığının önemi, • Sulu/havalı chillerde işletme maliyeti (1.000.000 kcal/h'lik soğutmada günde 30-40 ton su atı l ıxor. Suyun maliyeti bugün 1.500.000 TL./m3'tür. Ancak ilk yatırımda sulu sistem ucuz gibi gözükebilir). • Buharsız çamaşırhaneler, • Otomasyonun ekonomideki önemi (doğal gaz ile çalışan çamaşırhane, ütü, buhar jeneratörü) • Ölçme uçları bırakılması, test yapım ve işletmeye almada önemlidir. • Hava debisinin ölçümü için en az 3-4 metre kanal olmalıdır, • Yapılacak işler önceden şartnameye yazılmalıdır, • Flanşlar arasında plastik, teflon vb. conta konarak elektriksel iletkenliği önlemek çok önemlidir. • Arıtılmış su deposunda 2 branşman olmalı.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=