Makale ----------~~------------~-~--:Article GİRİŞ 1997 yılında A.B.D.'de toplam 1.1 milyon adet havadan havaya ısı pompası konutsal kullanım amacıyla üretilmiş olmakla beraber, bu sistemin ısıtma sezonunda yaratmış olduğu konforsuzluk, konutsal uygulamaların daha da yaygın l aşması için engel teşkil etmektedir. Bilindiği gibi ısı pompası sistemi, dış atmosfer ile iç ortam arasında soğutucu (veya soğutkan) olarak adlandırılan bir akışkan vasıtası ile ısı alışverişi ilkesine dayanan kapalı bir çevrimdir. Bu çevrim, yazın iç ortamın soğutulması için kullanıldığı gibi, çevrimin akış yönü bir valf vasıtasıyla tersine döndürülmek suretiyle aynı sistem kışın iç ortamın ısıtılması için de kul lanılmaktad ı r. Şekil 1 'de ısı pompasının yaz mevsimi (soğutma konumunda) çalışmasındaki, Şekil 2'de ise yine aynı ısı pompasının kış mevsimi (ısıtma konumunda) çalışmasındaki çevrim akış şeması gösterilmektedir. Ancak, ılıman iklim kuşakları nda bile monte edilen havadan havaya ısı pompası sistemlerinde kış aylarında (özellikle +5 °C'nin altındaki dış hava sıcaklıklarında) dış ortam ısı değiştiric i si üzerinde buzlanma meydana gelmektedir. Buz oluşmaya başlar başlamaz, iç ortam ısı değiştirgecindeki sıcaklık azalmaya başlayarak, iç ortama verilen ısıtma enerjisi azalmaktadır. Dış ünitedeki buz oluşumu zamanla daha da artarak, soğutkanın dış atmosferden ısı almasını tamamen imkansız hale getirmektedir. Bu durumda zaman, sıcaklık, ihtiyaç parametrelerine göre çalışan bir buz çözme (defrost) sistemi aktive edilmektedir. Defrost periyodu sıraŞekil 1 ' d e soğutma (/urumunda çalışan havadan havaya bir ısı 1ıompası görülmektedir. Dört yollu vana kompresörden çıkan '1Cak gazı ısısının ,ılınacağı ve )'Oğuşturulacağı dış eşanjöre yönlendirir. \'oğuşan sıvı genleşme vanasından geçerken lıasıncı düşerek iç ortamdan ısıyı alarak soğutma fonksiyonunu ~ ----------- - - ---- ____, gerçekleştirir. Şekil 1. Havadan havaya ı:,ı pompası (soğutma durumu). Şekil 2'de ısıtma durumunda çalışan havadan havaya bir ısı pompası görülmektedir. Bu sistemde kompresörü terk eden ısınmış gaz dört yollu vanadan geçer ve iç eşanjörde yoğunlaşarak klimatize edilecek havayı ısıtır. Yoğunlaşmış olan sıvı daha sonra genleşme valfinden geçer ve evaparatörde buharlaşarak dış havadan ısı alır. Soğumuş olan gaz daha sonra sistemin devamı için tekrar kompresöre döner. BlJHARLA'iTUUCI <EV.APA~I.Tı.lR) ~ • YCl.LUVt.M. oısıı.ve.l .,ıııııJJıır'" /r T ~~~_J I <C"-9<tSoR 1 : J f□GustuRu::u CK~Ii[NS:OR) 1 i~ t(rn , rAtt f GEl.l (lli.t-ır YAL'"! j --~--- -~ ISJflL'IIS p,Ul,VF, .. Şekil 2. Havadan havaya ısı pompası (ısıtma durumu). TESİSATDERGİSİ SAYI 49 --, OCAK2000 91 ~
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=