Makale / ///,r/ , ,,/ . ., / Betonarme konstrüksiyon ~+--+-<-<- -<--f-r-<--+-- <-<--f-(--+--<e-+---f-,~-~-+---+-- .- Tespit derinliği , - _ı:,ıır.ı. ı·· Çelik halat 'ES9~=~~~~~-~=iiir3" ---------- Titreşim izolatörü Boru kelepçesi Çelik profil KESİT Şekil 7. Yatay ve dikey harekete karşı korunmuş boru kesili. Sprinkler boru sisteminin ana bölümleri arasında esnekliğin artırılması birçok halde boruların tahrip olmasını önler. Gerilmeyi almak üzere gerekli önlemler alınmadan, boru tesisatının bir bölümü rijit olarak tutulurken, diğer bölümünün tamamen serbest olarak hareketine izin verilmemelidir. Esneklik; esnek bağlantılar (rakor vs.) kullanılara k , boruları duvar ve döşemel erden yeteri kadar açı kta monte ederek sağlanab il i r. Bina hareketleri sonucu boruların tahrip olmalarını önlemek için duvardan bırakılacak açıklıkların yanında, diğer tesisat boru ları nda n da yeteri kadar açıkta bulunulmalıdır. 2" ve a ltındaki çaplarda borularda yeterince esneklik mevcuttur. Bunların esnek bağlantıya gereksinimi yoktur. Bina genleşme dilatasyonlarından boru geçişlerinde, bir tarafta esnek bağlantı (rakor) kul l anılması yeterlidir. Sismik dilatasyonlarcla ise, özellikle birinci katın üzerinde, çok daha fazla esn ek l iğe gereksinim vardır. NFPA 13 A'cla detaylar mevcuttur. Kolona bağlanan boruların duvar ve döşeme geçişlerinde katı olarak binaya sabitlenmeleri önlenmelidir. Aynı şekilde yatay boruların duvar ve temel geçişlerinde buralara sabit olarak bağlanmaları yasaktır. Bu durunı cla boru sisteminde gerilmeler birikir. Bu geçişlerde boru etrafında açıklık bırakılmalı ve bu boşluk esnek bir malzeme ile doldu r ulmalıdı r. Dikey boruların asma tavan geçişlerinde ele boru, asma tavan çerçeve elemanla rına bağlanmamalıdır. Boruların duvara, tavana veya döşemeye paralel döşenmesinde ve bu elemanlara tutturulmalarında askılar, kelepçeler, çelik halatlar veya çeşitli bağlantı elemanları kullanılır. Bu elemanlarla yapıya bağlanan borunun farklı serbestlik dereceleri vardır. Bu serbestlik dereceleri 2 yönlü, 4 yönlü ve 6 yönlü olabilir. 2 yönlü bağlantıla rda, borunun duvara veya tavana paralel olarak yanal hareketi veya eksene! hareketi sınırlanır. Örneğin tavana asılan borularda 2 yönlü (yollu) bağlantı için 2 adet halat kul l an ıl ır. 4 yönlü bağlantılarda 4 halat kullanılır ve borunun duvara paralel yanal ve eksenel bütün hareketleri sınırlanır. Eğer 6 yönlü sınırlama isteniyorsa, 4 Article halata ilave olarak, tavana esnek askı elemanı ve rijit çubukla bir bağlantı daha yapılır ve böylece borunun hiçbir yönele oynamaması sağlanır (Şekil 6). Kelepçe ve halatlarla borunun yapıya rijit bağlanması nda seçilecek boru bölümü çok önemlidir. Sprinkler sisteminde olduğu gibi, ana dağıtım borusu ve buna dik branşman borularından oluşan bir sistemde branşman boruları yapıya sabit bağlanırsa, ağır ana borunun hareketiyle kopma riski daha fazladır. Prensip olarak ana dağıtım boruları yapıya rijit bağlanmalı, göreceli olarak hafif olan tali dağıtım boruları bu ana boruya esnek bağlantı elemanlarıyla (dirsek, T, vb.) bağlanmalı ve bunlarda yanal rijitlik aranmamalıdır. Çok gerekirse sadece eksenel doğrultuda hareket sınırlanabilir. 4 yönlü sınırlayıcılar ise sadece köşelerdeki kolon boruları için düşünülebil i r. D. Kanalların Titreşim İzolasyonu ve Sismik Koruması 1. 0,56 ın2 üzeri dikdörtgen kanal veya 711 mm çap üzeri yuvarlak kanallar sismik koruma için bağla nmal ı dır. 2. SMACNA standardına uygun kanallar için bağlama aralıkları aşağıdaki gibidir: Yanal bağlama aralıkları, 0,25 g kadar 12,2 m 1 gkadar9,1 m 2 g kadar 6,1 m Eksenel bağlama aralıkları 0,25 g kadar 24,4 m 1 g kadar 18,3 m 2 g kadar 12,2 m Plastik veya fiberglass kanallar için yukarıdaki değerlerin yarısı kullanılır. 3. Kanallar sismik bağlama noktasında kuvvetlendirilmelidir. 4. Çoklu kanallar tek bir çerçevede bağlanabilir. S. Duvar ge çişleri yanal bağlama olarak kabul edilebilir. Ancak duvara yerleştir i lmiş duman damperleri için bu geçerli deği ldir. 6. Düşey kanalların döşeme geçişleri yanal ve eksenel bağlama olarak TESİSAT DERGİSİ SAY! 49 --:---- ------ ------ -1& ;;-ı OCAK2000
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=