Güncel Agenda ATATÜRKHAVALİMANIDIŞHATLARTERMİNALİ'NDE KULLANILAN "DEPREM SÖNÜMLENDİRİCİ" SİSTEM "Earthquake Damping" System Used in Atatürk Airport lnternational Lines Terminal Deprem konusunda fork Staı, ... .ı tlar Enstitüsü'nün yayınladıJı standa·llara tanı olarak uyulmuş şekilde ı.-~Jatı yapılmış olan Atatürk Havalimaııı Dış Hatlar Ternıinali'nin dayanıklılığını artırmak için "Deprem Sönümlendirici" olarak adlandırılan ve Türkiye'de ilk kez uygulanan bir sistem kullanıldı. Sistem, kirişlerle kolonlar ve duvarlar arasına konan metal parçalar sayesinde binanın 8,5 şiddetine kadar olacak depremlere dayanıklı olmasını sağlıyor. Dış Hatlar Terminali inşaatında müşavir olarak görev alan Orhan Kentli konuyla ilgili olarak Teknik Genel Yayın Yönetmenimiz Muhittin Tek ıııan'ın sorularını yanıtladı. Muhittin Tekman: "O,?-v e nı Sönümlendirici" sistem iıakkıncb oilgi verir misiniz? Orhan Kentli: Binanın iç t2, .1 ·· 1nıı yönetmeliklere uygun ve hataları ,. 1.:cak şekilde yapılmıştır. Bu kadar mod rn ve mükemmel bir tesis, "dünyada dnrem konusunda neler yapılıyor'' , . · ı usu detaylı bir şekilde araştırıldıkta : sonra yapıldı. Kurulan bu sistem "c'eprem sönümlendirme elemanı" adı verilen elemanların tesisin kolon ve clu\arlarına yerleştiri lmesi sonucunda olt.::;;:c1,uldu. Sistemi yapan firma, çürüyecek ',.stikler ve kauçuk esaslı malzemeler yerine, çok uzun ömürlü özel malzemeler ku!la nmış. Bu özelliği ile sistem 20 yıl sonra bile aynı performansı gösterebilecek. Sörıü mlendirnıe elemanı binanın değişik kısımlarının keneli içinde düşey olarak salınım yapabilmesini sağlıyor. Dolayısıyla depremin yarattığı titreşimler üst kademedeki hareketi alt taraftaki Gürdal Mühendislik'ten Erdal Yıldırım (Kontrol ve Enstrumanıasyon Y. Teknikeri), Semiha Obuı (Mak.Müh.) ve T.A. V. (Tepe-Ak(en-Vie Yatırım Y1pım ve İ!jl. A.Ş.) müşaviri, aynı zamanda Kentaş Plastik Endüstri Mamülleri Şirketi'nin sahibi Orhan Kentli. taşıyıcılara tanı yansıtmıyor. Böylece binanın depreme karşı dayanıklılığı artmış oluyor. Kolon ve duvarlar ile çatının arasındaki bağlantı noktalarına konan bu nıalzJnıe, iki metal parçadan oluşuyor. Bir tanesi tabak içine yerleştirilmiş ve yatağında duran yarısı kesilmiş bilye, diğeri ise bu bilyenin küresel bölümüne uyacak şekilde biçimlendirilmiş bir malzeme. Arada da uzay çağı malzemesi nelen yapılmış, sürtünme katsayısı değişmeyen bir malzeme va r. Titreşim gelip binayı TESİSAT DERGİSİ SAYI 49 --, OCAK 2000 52 ~ sallandığı zaman, alttan gelen titreşimi yukarıya iletilmiyor. Bu binada kullanılan malzemelerin yatayda 25 cnı. kadar salınım payı var. DLişeycleki yükler genelikle yataydakiler kadar zararlı değildir. Zaten yapının parçaları da bu duruma nıukavinı. Yataydaki salınımlar çok daha önemlidir. Sistem de bunu önlüyor. Muhittin Tekman: Bu elemanlardan binanın içinde kaç tane var? Orhan Kentli: 130 tane civarında. Ama sayıyı kesin olarak hatırlamıyorum. Sadece kolonlara değil, binanın beton perdelerinin arasına da bu sistem yerleştiriliyor. Sistem sadece yükleri iletmemekle kalınıyor, aynı zamanda kendisini yıpratacak bir rezonansa da girmiyor. Depremde binaları yıkan genellikle bu rezonanstır. Bina gidip gelir, tabii rezonans sınırı aşılınca yıkılma olur. İşte bu noktada bu sistem bu rezonans sınırının aşılmasına izin vermiyor. Muhittin Tekman: Bu uygulama TAV tarafınızdan mı düşLinLildü ve geliştirildi, yoksa yurt dışındak i uygulamalardan örnek nıi alındı? Orhan Kentli: Evet, dünyada depremle sorunu olan ülkelerde ve yerlerde, örneğin; Japonya'da ve Amerika Birleşik Devletleri'nin San Francisco ve Los Angeles şehirleri nde faaliyette bulunan araştırma merkezlerinde araştırmalar yaptık. Konuyla ilgili yeni gelişmeleri öğrendik ve içlerinden biri olan bu sistemin buraya en uygun sistem olduğu saptayarak, uyguladık. Bu sistem Sismik Koruma adındaki bir Amerikan şirketinin ürünüdür.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=