Güncel Ageııda HÜR TEŞEBB~STE ~İRKETLfRİN DOĞUŞU, GELiŞMESi VE so,RASI Generation, Development and Consequent future of firms in free Enterprise Dr. Üzeyir Carih Hür teşebbüste şirketlerin doğuşuna bir göz attığımızda bunların genelde iki ayrı şekilde kurulduklarını görürüz. • Fizibiliteye dayanan ve sermaye grupları tarafından nispeten önemli sermayelerle kurulan ve başlangıçtan beri prosedürleri belirlenm i ş şirketler. • Çok küçük sermayelerle becerikli kimseler tarafından kurulan, fırsatların değerlendirilmesi suretiyle gelişen, büyüyen ve sermaye şirket1 eri şeklini zamanla alan ku ruluşl ar. Birinci tür ş ir ketleri gözden geçirdiğimizde bu tür şirketlerin geli şme ve büyümeleri1in genelde bunlara güçlü ve becerikli bir grubun egemen olmasına, patronajını elinde bulundurmasına, politikasına ve buna uygun strateji ve taktiklerini tayin ve tatbik etmesine bağlı olduğunu görürüz. Egemen olma veya patronajı elinde bulundurma; • Sermaye çoğunluğuna sahip olma, • Sermaye çoğunluğunu elde bulundurmak üzere çeş i tli sermaye grupla rına liderlik etme, şek illerinden biri ile mümkündür. TESİSAT DERGİSİ SAYI 49 .__ OCAK2000 24 ~ Sermaye şirketlerini gözden geçirdiğimizde, bu tür şirketlerin gelişme ve büyümelerinin; genelde, bunlara güçlü ve becerikli bir grubun hükmetmesine, patronajını elinde bulundurmasına, politikasını ve buna uygun strateji ve taktiklerini tayin ve tatbik etmesine bağlı olduğunu görürüz. Şirket patronajını sermaye çoğunluğuna sahip olma suretiyle ellerinde bulunduran grupların egemenliğindeki şirketlerin sağlıklı gelişme şansları nispeten yüksektir. Egemen grubun çıkarlarıyla şirket yararları paraleldir. Şirketin gelişmesi egemen grubun gelişmes i demektir. Egemen grubun sermayedeki hissesi o/o 1 00'e yaklaştıkça bu paralellik çıkar çatışması şeklinde olur. Egemen grup, şirketin gelişmesi için tüm olanaklarını kullanır. Bu tür şirketlerin, başarının doruğuna eriştikleri pek sık rastlanan bir olaydır ve yalnızca egemen grubun becerisine ve fırsatları değerlendirmesine, mali gücüne ve denetim yeteneğine bağlıdır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=