Sorunların çözümünde, yürürlükteki yasa, yönetmelik ve şartnameleri sil baştan bütün yönleri ile değiştirmek olanaksızdır. Arzulanan yenileşme, sistematik ve mantıksal formüllerle kısa sürede sağlanamaz. En sağlıklı yol temel ilkelerden başlamak suretiyle sorunların parçalanıp, sağlıklı bir şekilde düzeltilip, tekrar birleştirilmesi olmalıdır. Bu tür yapılanmada öncelik bilgi toplumuna yönelik olmalıdır. Bu bağlamda mühendislik hizmetlerinde özellikle yapı teknolojisinde büyük reformlar gerekecektir. Ülkemiz toplu yaşam düzeyinde; kokorecin, simitin hijyenik koşullarda satıldığı, evlerde ayakkabıların kapı önüne çıkartıldığı, çöplerin sokaklarda gelişi güzel konulmadığı, herkesin hergün yıkanmak zorunda olduğu, kapalı ortamlarda sigara içilmediği, gürültü yapılmayan, yerlere tükürülmeyen koşullara çok çabuk uyum sağlayabilecek bir topluma sahiptir. Önemli husus bilim ve teknoloji doğrultusunda alt yapıda sağlanması zorunlu kriterlerdir. Bu anlamda mekanik tesisat sektörü, deneyim, beceri ve bilgisi ile Avrupa Birliği şartlarına en hazır sektörlerden biri sayılır. Uzmanlık Hizmet sektörünün her dalında kendine özgün uzmanlık hizmetleri mevcuttur. Özellikle müsbet ilimlerde "Uzmanlık" gereksinimi daha bariz sezilir. Hukuk ve tıp alanlarında görülen ayrımlar bunun tipik örnekleridir. Buna benzer tarzda sanatta, bilimde uzmanlık farklı boyutlarda görülür. Bilgi, deneyim ve üretimden başlayan; erdemliğe kadar uzanan bu uzmanlık hizmetlerinde sorumluluk aranır. Sorumluluk bedeli ve vecibeleri ileri toplumlarda çok ağır olduğundan teknolojik üretimde yapabilirlik sigortası kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. Bu yönleri ile hizmeti yüklenenlerin her konuda uzman olduğu söylenemez. Dolayısıyla iş yapanlar her görevi sorumsuzca üslenmemelidir. Özellikle mimarlık ve mühendislik hizmetlerinde bu husus daha barizdir. Batı ülkelerinde bu nedenle hastane, havaalanı, müze, konser salonu gibi farklı yapıları projelendirmiş tasarımcılar nadir sayılır. Aynı tarzda yapısal tasarımda inşaat mühendislik hizmetlerinde çelik, betonarme, yol, köprü ve altyapı gibi ayrımlar oluşmuştur. Mekanik tesisat mühendislik hizmetleri kapsamında ısıtma, havalandırma, klima, sıhhi tesisat, enerji, çevre, otomasyon ve özel tesisat hizmetlerini bir arada uzman olarak tek kişiye yaptıran ender ülkelerden biri Türkiye'dir. Rusya dış müteahhitlik hizmetlerinde bu husus çarpıcı bir şekilde sergilenmiştir. Bu nedenle teknik hizmetlerde sorumlu uzmanlık yararlıdır. Halk dilinde; ehil, deneyimli ve benzeri deyimlerle tanımlanan "bir bilen" günümüzde "Uzman" olarak tanımlanmış, toplumsal talebe endeksli kriterleri belirlenmiştir. Mühendislik hizmetlerinde uzmanlığın temel kriterleri "Profesyonel" mühendislik olmalıdır. Profesyonelliğin ana ilkesi eğitim, deneyim, bilgi ve referans olup, bunlara dayalı profesyonel sınavlar sonucu bir yetki ile belgenir. Ancak profesyonellik "uzmanlığı" belgelemez, profesyonellik bir yetkinlik, temel bilgilere dayalı yapabilirlik ünvanıdır. Diğer bir deyimle profesyonellerin her alanda hizmet verebileceğini, ancak her konuda uzman olamayacağını göz önünde tutmak gerekir. Profesyonellik uzman olmak için bir ön koşuldur. Nitekim bu anlamda Amerika'da akademisyenlerden de uygulamaya dönük "profesyonellik" şartı aranır. Uzmanlık bu anlamda sertifikalanamaz, hizmetlerindeki üretimde kalite ve nitelikler tüketicinin değerlendirmesi ile ortaya çıkar. Uzmanlıkta sorumluluklar çok ağırdır. Bu nedenle uzmanlar kendilerini sigortalarlar. Yapabilirlik sigortası da tüketici için bir güvenlik adresi sayılır. Hizmet sektöründe her alanda uzmanlık aranmaz. Buna karşın sorumluluk her üretimde ve hizmette olduğu tarzda zorunludur. Jzmanlık çok geniş bir alana yayılmış olduğundan kendi içinde ayrımlara tabi tutulabilir. Bilim, teknoloji, tasarım, müşavirlik, danışmanlık uzmanlığı "bilgi; deneyim ve beceri" demektir. Uygulama, denetim, kontrol, işletme uzmanlıkları ise yürürlükteki mevzuata, yasalara dayalı, yönetmelik, şartname ve standartlara göre sorumlu tarzda eğitilmiş teknik elemanlar tarafından yapılan bir hizmettir. Bu yetki; meslek içi eğitim, seminer ve kurslarla kazanılan sertifikalı bir yetkinliktir. Bu tür mühendislerin sertifika ve yetkinlik belgeleri ile proje tasarımı, araştırma, müşavirlik, danışmanlık hizmetleri vermesi halinde teknik hizmetler diploma yetkisi ile yapılan üretimden farklı olamaz. Bu anlamda işi bilen, bilgisine güvenen, sorumluluğu yüklenen, profesyonel olan mühendis ve mimarların özel uzmanlıkları hiç bir şekilde belgelenmemelidir. Celal OKUTAN ___________________ TESİSATDERGİSİ SAYl48 ----;---------------- � ARALIK'99
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=