Article GİRİŞ Yangın güvenliği ve yangınla mücadele bilinci, son yıl larda ülkemizde giderek ge lişmektedir. Özellikle 17 Ağustos depreminden sonra iş, alışveriş merkezleri ve fabrikalardan, diğer endüstriyel tesislerden ve tatil köylerinden yangınla mücadele pompa setleri için yoğun talepler gelmeye başlamıştır. Tabii ki Tüpraş'ta yaşanan yangın, yangınla mücadele bilincinin gelişmesinde olumlu rol oynamıştır, ümit ediyorum ki bundan sonra her tesis yangı nla mücadele için gerekli önlemlerini alacaktır. Henüz vakit geçmemiştir. Bu yazının birinci amacı; yangın pompaları kullanan ve kullanacak müşterilerimizi bilinçlendirnıek ve alımlarda dikkat edecekleri noktalara temas etmektir, ikinci amacı ise Almanya'da 50 yıldır kullanılan VDS yangın standardı hakkında bilgi vermektir. Yangın, ideal koşullarda olması mümkün olmayan bir olgudur. Ancak önlenemeyen terslikler, ihmaller veya doğal afetler, yangını her an çıkabilecek ve bu nedenle her an hazır olunması gereken bir olgu haline getirmektedir. Bu amaçla yangınla mücadelede kullanı lacak, sulu yangın söndürme sisteminin kalbi olan yangın pompaları her an çalışmaya hazır olmalıdır. Belki ele tüm ömrü boyunca bir kere gerçekten gerekli olacak yangın pompasının, o bir kerede de çalışmaması tamiri mümkün olmayacak hasarlara veya can kayıplarına neden olabilecektir. Türkiye'de; Alınan yangın standardı VDS'e uygun ve VDS onaylı veya Amerikan yangın standardı NFPA'ya uygun ve UL/FM onaylı yangınla mücadele pompa setlerinin pazarda önemli bir yeri vardır, bu resmi onaylı setlerin yanında, sıradan su pompaları kullanılarak oluşturulan, üzerindeki aksesuarların güvenilirliği tamamen üreticiye bırakılmış, denetimsiz ve onaysız yangın setleri de pazardan önemli miktarda bir pay a lm aktadır. Maalesef Türkiye'de yangın pompaları ile ilgili bir standart yoktur ve bu büyük bir eksikliktir. Bu standart eksik l iği ve müşter inin teknik yönden yetersizliği nedeni ile, yangın pompası adı altında satılan sıradan su pompaları, trilyonluk b i nalar ı , endüstriyel tesisleri, en önemlisi insanları korumaya çal ışmaktadır. Bu yanlış seçimlerin faturası çoğu tesis için (herhangi bir yangında) çok ağır olabilecektir. Yangınla mücadele için pompa seti alırken dikkat edilmesi gereken noktalar; ONAYI VAR MI? Yangın pompa setinin herhangi bir onayı (VDS, UL/FM ete.) olup olmadığı sorulmalıdır, çünkü sistemin sadece VDS veya NFPA standard ı na uygun olması yeterli deği l dir. Onayın anlamı; pompa setinde kul la nılan malzemelerin kalite ve amaca u ygun luğunu n uzman bir kuruluş tarafından teyid edilmesidir. Onay var ise müşterinin yangın pompa setinin kalitesinden şüphe etmesine gerek yoktur. Bu onay pompadan, basınç şalterine kadar geçerlidir. Her ürünün bir onay numarası vardır. POMPA EĞRİSİ Pompanın eğrisi yatık olmalıdır. Yani artan su ih tiyacı na paralel olarak pompada basınç düşümü yaşanmamalıdır. Özellikle sprinkler sistemlerinde; olağan cluruıncla kapalı olan püskürtücüler (sprinkler) yangının büyüklüğüne göre tek tek devreye girmektedir, devreye giren her püskürtücü ile çekilen debide artış olmaktadır. Yangın pompalarının eğrisi yatık olduğundan fazla bir basınç düşümü yaşanmaz ve püskürtücünün girişinde ihtiyacı olan standart basıncı daima verirler. Sıradan su pompalarında ise çekilen debideki artışa paralel olarak fazla basınç düşümü yaşanır, bu durumda girişinde belli bir basınca ihtiyaç duyan püskürtücü görevini tanı olarak yapamaz. Bu durum yangının büyümesine neden olabilir! VDS onaylı yangın pompalarının eğrisine bakarsanız (Şekil 1) Q nominal çizgisi ile pompa eğrisi bölünmüştür, bu eğrinin sağında kalan noktalarda seçim yapılmaz, sadece solunda kalan noktalarda seçim yapılabilir. Ama yangı n sırasında pompanın, eğrinin sonuna kadar çalışması nda bir sakınca yoktur. GÜVENİLİRLİK Sıradan su pompa ları VDS'in veya benzer standartlar ın istediği tüm hidrolik performans değerlerine sahip olsalar bile, su basmak için tasarlanmış pompayı yangın pompası olarak kabul etmek mümkün değildir. Sıradan su pompalarında istenen birinci özellik, suyun transfer maliyeti yani verimlil i ği olurken, nadiren kullanılacak yangın pompalarında en önemli özellik verim değil, güvenilirliktir. Uzun duruşlardan sonra, pompa herhangi bir sorun TESİSAT DERGİSİ SAYI 47 ....., KASIM'99 183 ~
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=