ıniınar, inşaat mühendisi, mekanik tesisat mühendisi, elektrik, elektronik, alt yapı, jeofizik, dekorasyon, aydınlatma, peyzaj, güvenlik ve uzmanların oluşturduğu disiplin dallarının temsilcilerinden oluşur. Yapı üretim ekibinde görev alan bütün mimar ve mühendislerin mesleki müteselsil sorumluluğu mevcuttur. Bu ana kuralda uzmanlık aranmaz. Uzmanlık yapıda teknik sorumluluğu gerektiren tasarını, üretim, uygulama, test, kontrol ve denetim hizmetlerinde aranır. Görev ve yetkilerin yanı sıra sorumluluk vecibeleri artar. Bu yönleri ile uzmanlıkta, bilgi, deneyim, beceri aranır. Uzmanlık sertifikalanaınaz. Uzmanlık eğitim ve kurslarla geliştirilir. Uzmanlığın temel kaynağı savurganlığını önlemiş, enerji verimliliğine yönelmiş yapılar olarak kabul eclilı{,enıelidir. Yapılarda enerjinin etkin kullan ı mı, enerji verimliliği , enerji tasarrufu, sağlıklı yalıtımla enerji savurganlığı sağlandığı takdirde mekanik tesisat, elektrik tesisat sistemlerinde alınacak önlemler, enerji verimliliği, enerji geri kazanımı ve akıllı yapılara has otomatik kontrol sistemleri ile sağlanabilir. Yapı denetim sistemi ise yapının üretim sürecinde, yatırını, tasarını, uygulama, kalite kontrol, test ve işletmeye alına etaplarında her aşamada yapılan kontrol ve denetleme yöntemlerini içerir. Bu sistemde tasarını, yatırını, uygulama, test kontrol hizmetlerinin kontrolünde uzmanlık profesyonelliktir. Profesyonel mühendislik belirli deneyim, üretim ve genel mühendislik sınavları ile kazanılan bir ünvanclır. Bu ünvan ı kazananlar arzuladıkları konularda uzman sorumlu hizmetlere yönelirler. Bu hizmette yapabilirlik sigortası aranır. Ancak, bu yöntem ülkemizde halen gelişmemiştir. Diğer tarafta uzmanlık hizmetlerinde bugüne kadar süregelen, diploma yetkili sorumsuz hizmetleri durdurma zamanı gelmiş ve geçmiş bulunmaktadır. Çünkü bu tür hatal ı uygulamanın acılarını toplum çekmektedir. Bu anlamda profesyonellik bilgi demektir. Profesyonelleri ancak profesyonel olanlar yetişt irir ve denetleyebilir. Profesyonellik payesi Odalar, Dernekler, Üniversiteler ve Kamu yönetimi tarafından verilmemeli, profesyonellerden oluşacak yasal, bağımsız kurullar tara fından, devlet denetiminde yasalara uygun tarzda verilmelidir. Bu uygulaman ı n usül ve yöntemleri bilim ve teknolojide ileri ülkelerde belirli olup, ülkemiz koşullarına adaptasyonu kolayca mümkündür. "Sağlıklı bina üretimi; nazım plan/arz yapzlmzş, alt yapzsz aranır. Denetim ve kontrollü üretimle müşterek müteselsil sorumluluk zorunludur. Bu nedenle bu hizmetler yapabilirlik sigortası olan garanti teminatı verebilen uzman ve profesyonel sorumlular tarafından yapılmalıdır. tamamlanmış yerleşim İnşaatın yapı sürecinde yapılacak saha kontrol, bölgelerinde imar yasaları dediğimiz yapz kod/arma uygun tarzda; profesyonel, uzman ve sertifikalı teknik elemanların müteselsil sorumlu hizmetleri ile sürveyans ve imar yasaları gereği yapı kodları ! yönünden denetim yapılacak tekni k elemanlarda aranılacak uzmanlık görevleri; eğitim ve deneyimleri sınırlı olmalı görev ve yetkileri ele belirlenmelidir. Bu elemanların bağımsız denetim kurumlar ı bünyesinde sorumlu hizmetlerde görevlerini kötü kullanma ve ihmalleri halinde cezai vecibeleri çok ağır olmaktadır. Yapı kodları denetim hizmetleri genellikle yerel yönetimlerin görev ve yetkileri dahilinde sorumluluk altında yapılır. Bu nedenle denetim ve kontrollerin yapıda deprem yönetmelikleri çerçevesinde yapı dayanıklılığına yönelik, beton, demir, kalıp sağlanabilir." sistemlerine göre yap ı l ması yetersiz bir ! uygulamadır. Bu amaçla yapılacak yönetmelikBu anlamda sağlıklı bina üretimi; nazım planları yapılmış, alt yapısı tamamlanmış yerleşim bölgelerinde, imar yasaları elediğimiz yapı kodlarına uygun tarzda profesyonel, uzman ve sertifikalı teknik elemanların müteselsil sorumlu hizmetleri ile sağlanabilir. Sağlıklı yapılarda zorunlu standartlar önceliklidir. Bunlar; deprem, yangın, sel, çığ, heyelan gibi afetlerin yanı sıra çevre etkinlikleri, enerjinin etkin kullanımı, enerji tasarrufu, sağlık, hijyen, gürültü, iç hava kalitesi, doğal havalandırma, doğal aydınlatma, güneş, yağmur, su ses, ı sı, radon gazı yalıtımlarını, can ve ınal güvenlik sistemlerini, fiziksel engel liler standartlarını içerir. Bu yönleri ile deprem yönetmeliğine uygun dayanıklı yapılar diğer standartların zorunlu ilkelerini asgari düzeyde içerm ediği takdirde "SAĞLIKLI YAPI" sayılamaz. Aynı tarzda ısı, ses, su yalıtımları standart ve yönetmeliklere uygun yapılmış yapılar; enerji lerle yapı denetim kuruluşlarının oluşması, uzmanlık ve yetkin mühendislik belgelerinin meslek odaları dernekler, birlikler tarafından verijınesi, dönüşü olmayan hatalara yol açar. Dolayısıyla bu ür sertifikalı uzmanlara yukarıda açıklanan teknik sorumluluk görevlerinin verilmesi ileride toplumu daha büyük sorunlarla karşı karşıya bırakacaktır. Yapının denetim ve kontrolü; üretim sürecinde oluşan her etapta YAPI KODLARl~A göre yapılmalı, üretimde bütün görevliler bu uygulamanın sorumluluğunu yüklenmelidir. Yapı kodları mimari, yapısal tasarını, mekanik tesisat, elektrik, peyzaj, alt yapı, yangın, gaz, çevre etkinlikleri, enerji ve güvenlik, sağlık ve benzeri konularda yazılmış, geçerli standartlara refere edilmiş, imar yasaları içeriğinde yapı üretim kuralların ı belirleyen, yerel bölgelere adapte edilmiş, bilim ve teknolojinin gelişim i n e yönelik kurallardır. Teşekkür ederim. _ ______ _ _______ _____ TESİSAT DERGİSİ SAYI 47 _ _ _ ______ _ _______ _ _ ;;;'1 KASIM'99
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=