Article ELYAFLARIN KARŞILAŞTIRMA TABLOSU Elyaf Tipi Elyaf Çapı (mm) Fiber/mm 2 cm /gr Naylon 0,0075 1 32 3100 Sentetik asetat ipeği - - 3800 Pamuk 0,01 100 7200 İpek - - 7600 Yün 0,02-0,0275 36-50 9600 Sentetik viskoz ipeği - - 9800 Krizolit asbesti 0,000018-0,000029 34000-56000 130000-220000 İnsani saç 0,0395 Amerikan bezi (Rami lifi) 0,0246 Cam 0,0065 Curuf vünü 0,00355-0,007 1 Şekil 3. • Basınca dayanıklılık • Aside dayanıklılık • Yırtılmaya dayanıklılık • Kolaylıkla bükülebilir • Ekonomik Bu özellikler asbest'e eşdeğer malzeme arayışında karşılaşılan problemleri göstermektedir. Bu karakteristiklerin bir veya ikisini karşılayan malzemeler kesinlikle mevcuttur. Fakat bu özelliklerin tümü veya bir kısmını birleştirebilen ve sağlık riski arz etmeyen bir malzeme yoktur. Bu da bizi asbest kullanımı ile ilgili gerçek probleme getirir. İnce, uzun elyaflar çok tehlikeli kanserojen maddeler arasında sınıflandırılmıştır. İnce asbest tozu özellikle yüksek kansere sebep olma potansiyeline sahiptir. Nüfuz eden ince elyaflar vücut hücrelerine mekanik hasar yaparak hücrelerin bozulmasına sebep olurlar. Elyafların kimyasal kararlılığı da önemlidir. Vücudun onları bozmak için gösterdiği çabalara, diğer elyaflardan çok daha uzun direnirler. 1 mm çaplı bir elyaf insan vücudunda şu sürelerde kalır: Cam elyafı : 1-2 yıl Seramik elyafı : 5 yıl Asbest elyafı : > 100 yıl Asbestle ilgili olan sağlık riski, asbestin yasaklanması için birçok ülkeyi harekete geçirmiştir. Bugün dahi sayısız geçiş düzenlemeleri olmasına rağmen, tüm kullanıcılar ve prosesciler asbestsiz ürün alternatifleri geliştirmeye zorlanmaktadır. 4. Pistonlu Vanalar ve Asbest Pistonlu vana asbestin tüm kullanım özelliklerini gerektirmektedir. Bu nedenle, "it" malzemeleri olarak 25 - 40 153 - 141 -282 - isimlendirilen kauçuk ve asbest elyaflardan yapılmış sızdırmazlık malzemeleri böyle iyi sonuçların elde edilmesini mümkün kılmıştır. Sadece, yüksek sıcaklıklarda artan vulkanizasyon nedeniyle kırılganlık ve kauçuğun ayrışması biraz problem teşkil eder. Bununla birlikte, ince asbest elyaflarının elastikiyeti bunun bir dereceye kadar dengelenmesini mümkün kılmaktadır. Asbestin yerine geçecek malzemeler-in araştırmasında genel olarak 3 aşama bulunmaktadır • Diğer her şeyi mümkün mertebe yalnız bırakarak başka elyaflar aramak (elyaf muadili) • Genel olarak yeni malzemeler ve sızdırmazlık tipleri aramak (sızdırmazlık muadili) • Tüm sızdırmazlık sistemini değiştirmek (sistem muadili) Şekil 4. Asbest elyaf/arının elektron mikroskobundaki görünüşleri. ___________________ TESiSATDERGİSİ SAYI46 __________________ �EKİM'99
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=