ülkemiz tesisat malzemelerinin, ileri inşa teknolojisi ilkelerine uygun tarzda standardizasyonu gereklidir. Çok eski tarihi olan prefabrikasyon teknolojisinin, ilk gelişimi 20. Asrın başında Amerika'da Chicago'da belgelenmiş, 1950 y ıllarını takip eden çağımız teknolojisinde geniş olanaklara erişmiştir. Özellikle 1973 petrol krizinin ekonomik ve sosyal sorunlarının olumlu ve olumsuz etkileri, araştırmacıları yapım ve kullanımda yeni tasarım ve buluşlara itmiştir. Bu gelişim sonucu yapı teknolojisinde prefabrikasyon, betonarme prefabrike yapı ürünleriyle önem kazanmış, tesisat malzemeleri ise, ana yapı bileşenlerinin tamamlayıcı bir unsuru o lmu ştu r. Ayrıca, prefabrikasyonun gelişimi ile tesisat malzemelerinin üretim ve montajında prefabrike eleman oranı artarak, tesi_sat malzemelerinin yapının ana bileşenleri ile montajında, hazır bileşenlere dayalı yapım tekniğinde gerekli uyum sağlanmıştı r. İleri teknoloji ilkelerine uygun yapı lmış bir yapının temellerinin 120 yıl, kendisinin ise 60 yıl ömürlü olduğu kabul edilebilir. Buna karşın; yapının canlı ve hareketli unsuru olan tesisat malzemelerinin ömrü maksimum 1520 sene olup, çoğu nun 5-1 O yılda yenilenmesi ve deği ştirilmesi gerekmektedir. Ayrık prefabrikasyonda, yenileme yönünden prefabrike tesisat eleman la rı ve komple setler büyük bir avantajdır. Özellikle hücre sistemleri ile üretilen banyo, mutfak ve benzeri yapı birimlerinde uygun boyutlandırılmış ve monte edilmiş prefabrike tesisat elemanları, ana yapıya zarar vermeden kolayca değiştirilebilir. Bu tür ünitelerin, prefabrike yapı eleman ları ile bileşim ve montaj işlemleri, her birimde 34 saat içinde tamam l anır. Söküm ve yenilemede, aynı ko l aylıklar göze alındığı takdirde, prefabrikasyon sistemlerinin ku llanıcıya çok geniş olanaklar sağladığı ve ekonomik olduğu ortaya çıkar. İleri teknolojide prefabrik elemanlar kolayca sınıfland ırılamaz. Prefabrikasyon teknolojisinde, alt yapıdan yapı ya, yollara, köprülere, barajlara kadar uzanan uygulamada endüstriyel gelişim çok hızlıdır. Çağımızda, teknoloji bilim ve tekniğin bütün uzmanlık dallarının katkısı ile ge lişmektedir. Bu nede,-ıl~ mimari, tesisat, elektrik, çevre, altyapı, peyzaj, kimya, fizik, yaAgın, güvenlik, ses Article ve titreşim mühendislik hizmetleri, yapı teknolojisinde ve prefabrike yapı elemanları yapım yönteminde etkili ol muştur. Tesisatta panel, yer ve tavan ısıtmaları, güneş kırıcı ve toplayı cı elemanlar, bölgesel ısıtma galeri ve kanalları, alt yepı elemanları, yapı kabuğunda koruyucu ve yalıtım katmanları, gürültü kırıcı ve yutturucu panel ile benzer elemanlar, bu ortak organizasyonun başarısı olarak gösterilebil ir. Tesisat elemanlarının ayrık prefabrikasyon sistemi dışında, özellikle prefabrike beton ürünleri, bünyesinde müşterek prefabrikasyon tekniği ve ilerici ve akı lcı bir teknolojiyi gerektirir. Yardımcı eleman olarak adlandırdığımız yalıtım, gürültü, titreşi m , kondenzasyon ve buhar kesici katmanların dayanıklılık ve güven yönünden, kalıcı yapı e lemanl arın a benzer tarzda uzun ömürlü olması zorunludur. Bu nedenle prefabrikasyon teknolojisinde modüler koordinasyon çok önemlidir. Yapı formuna uygun boyutland ı rmada, bütün yardımcı mühendislik tasarımlarının , mimaride uygulanan modüle uyum sağlaması gereklidir. Ayrıca, yapısal endüstrileşmenin ana ilkesi olan temel modül, modüler boyut uygulanmasında, boyut sapmaları belirli toleranslarla sın ı rla ndırılmalıd ır. Özellikle, mekanik tesisat sistemlerinin uygulanmasında ısıl yalıtım, gürültü susturucu, buhar kesici, titreşim önleyici ve montaj malzemelerinin bağl antısı nda so run lar, prefabrike beton ürünleri yapı teknolojisine ve ısı bilim ve tekniğine uygun üretilmelidir. Prefabrikasyon üretiminde çeşitlilik, fonksiyonları yönünden incelendiğinde, taşıyıcı ve taşıyıcı olmayan betonarme yapı ürünlerinin bu teknolojide ağırlık kazandığı görülür. Yapı kabuğu, kolon, kiriş, perde ve döşemeler dışında yapının ayrılmaz parçaları olan tesisat şaftları , duman bacaları, aydınlık ve doğal hava boşlukları, yangın kompartımanları, kapı ve merdivenleri, güvenlik zon bölmeleri yapı tesisatı ile ilişkili elemanlar olup, bunların çağımız mühendislik tasarım teknolojisine dayalı prefabrike yapı elemanı olarak üreti ldiği görülür. 2-Prefabrik Tesisat Elemanları Ülkemizde tesisat teknolojisi terminolojisinde, kavram ve kapsam karışıklığı mevcuttur. Dilimizde karşılığı olmayan yabancı terimler, yer yer yanlış anlamda kullanılmakta,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=