Technical lnformation Esnek Metal Bağlantı Elemanlarının Doğal Afetlerdeki Önemi Tlıe Significance Off/exible [onnection E/ements in Natura/Oisasters AWAZ Endüstriyel Mamuller Sanayi ve Ticaret A.Ş 17 Ağustos 1999 tarihinde yaşanan deprem faciasında binlerce insanımızı kaybettik, binlercesi ise yakınlarını kaybetmenin acısını bile saramadan maddi yetersizliklerle ağır bir yaşam savaşının içinde buldular kendilerini. Dileğimiz bu felaketin tekrar yaşanmaması olsa da fay hattı üzerinde bulunan ülkemizde depremin tekrar olup olmayacağı ya da ne zaman olacağı bilinmemekte. Bu olayda gözlenen en önemli gerçek, sonucu çok acı da olsa, binaların yapımında kullanılan teknik malzemelerin yetersizliği -ya da eksikliği- ve insanların bina tesisatları hakkında yeterli bilgilerinin olmayışıydı. Pek çoğumuz evimizin dış görünümüne ve dekorasyonuna son derece önem verirken, ası l önemli olan inşaatın ve tesisatın sağlamlığı konularında kendimizi müteahhitlere teslim etmekteyiz. Özellikle doğal gaz kullanımının yoğun olduğu bölgelerde deprem sonrası oluşabilecek ikinci bir facianın önüne geçilebilmesi için doğal gaz bağlantı giriş ve çıkışlarında dikkat edilmesi gereken önemli hususlar bulunmaktadır. Bu özellikler yalnız depremde değil, dışarıdan gelebilecek başka etkilere karşı da güvenliği sağlamaktadır. Deprem gibi tabii afetlerde özellikle doğal gaz tesisatlarında oluşabilecek zorlamaların, vibrasyonların absorbe edilmesi gerçeği aşikar olup, rijit bağlantıların sıkıntıları ortaya çıkmaktadır. Bu nedenledir ki tüm doğal gazla ilgili yönetmeliklerde, standartlarda ve bilimsel yayınlarda doğal gaz tesisatı ile doğal gaz yakan veya kullanan cihazlar arasında esnek metal bağlantı elemanı kullanılması zorunlu tutulmaktadır. Ülkemizin fay hattı üzerinde oluşu ve yaşanan deprem faciası gözönünde bulundurulduğunda esnek metal hortumların TSE'ye uygunluğu açısından dikkat edilmesi gereken önemli özellikler bu lunmaktadı r. Bunda da önemli olan doğal gaz hortumunun asgari teknik yeterliliğinin belirlenmesi ve kullanım yerine göre seçimidir. Doğal gaz hortumlarında bulunması gereken özellikler: 1. Yangına dayanıklılık 2. Depreme dayanıklılık 3. ısıya dayanıklılık ve tutuşabilirlik 4. Elektrikle ısıtmaya dayanıklılık 5. Kimyasal dayanıklılık 6. Hortum malzemesi 1. Yangına dayanıklılık: • Doğal gaz cihazının bulunduğu mahalde herhangi bir sebepten çıkabilecek yangın doğal gazın ortama yayılmasını engelleyen önlemlerin de beraberinde alınması zorunluluğunu getirmektedir. Doğal gaz; yangının bulunduğu ortama yayılırsa, yangını körükler ve sonucu facia olarak nitelendirilebilecek patlamalara neden olabilir. • Yangın mahalinde ilk bir saat içinde ortam sıcaklığı ortalama 35Cf>C ile 400 °C'a yükselmektedir. Yangının görülüp, haber verilmesi ve yangına müdahale edecek ekibin yangın mahalline gelişi ortalama yarım saatlik bir zaman dilimine tekabül eder. Dolayısıyla doğal gazı ileten hatlar ve doğal gazı kullanan cihazlar, en az 350° C ısıya yarım saat maruz kald ığında deforme olmamal ı, ortama doğal gazın yayılmasına imkan vermemelidir. Yangın çıktığında doğal gaz vanasını kapatmak için ya vanaya ulaşılamamakta ya da panik içerisinde vanaya müdahale unutulmaktadır. •Fırın üzerindeki vanalar da yüksek ısıya dayanıklı şekilde imal edilmişlerdir. Teknik açıdan emniyet için komple paslanmaz olarak üretilen bu vanaların bağlantıları da bu ısıya dayanıklı olmalıdır. 2. Depreme dayanıklılık: • Doğal gaz bağlantı elemanları TSE 10670-10875 kapsamında ve deney yönteminde 4,5 kgm'lık darbeye karşı dayanıklı olmalıdır. • Ayrıca deprem esnasında çarpma, çekme ve bükülme ile oluşan vibrasyonlara da son derece dayanıklıdır. 3. ısıya dayanıklılık: • Doğal gaz bağlantı hortumu kauçuk veya benzeri metal olmayan malzemeden imal edildiğinde ve yüksek ısıya maruz kalındığında yangına sebep olmaktadır. Bunun sonucu olarak meydana gelen ____________________ TESİSATDERGİSİ SAYI 45 ______ _ ____ ______ _ _ ~ EYLÜL'99
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=