"'81--' -- Resim 6 Resim 7 dış kapıya ve belki de büyük çaplı doğal gaz borularından oluşan ana gaz giriş ve ortak kolon tesisatına borçlu. Çünkü giriş borusunun ve dükkan gaz sayacının bağlandığı duvarın yandan görünüşüne baktığımızda ince bir sıva tabakasıyla tuğla duvarın ince bir yüzünün ayakla kaldığı görülmekte.Bu resimlerden ilk çı kardığımız ders, boru tesisatlarını n duvara sabitlenmesinde kullanılan kelepçelerin çok önemli olduğu. Belirlenmiş standartlara uygun şekilde ve sayıda kelepçe kullanmak hem tesisatı n, hem de binanını güvenliği için ilk koşul. Ortak kolon tesisatını n merdiven kovasında, asansör ve daire kapılarıyla daire içindeki görüntüleri ise sağlam görünüşlü bir apartmanı n asl ı nda içten çökmek üzere olduğunu göstermekte. Bu tür binalardaki gaz kullanımının mümkün olduğunca çabuk ve güvenli bir şekilde kesilmesinin ne kadar önemli olduğu, bu binaların çok sayıda olması nedeniyle bizleri alı nmış ve alınacak önlemler konusunda çok titiz olmaya zorluyor. Bu tür vanalar dünyadaki gelişmiş ülkeler dahil, pek çok şehir şebekesinde sadece önemli ve riskli görülen şebeke hatları üzerinde uygulanıyor. Çünkü tehlikesiz titreşimlerde dahi kapatma yapması halinde bundan etkilenecek çok sayıdaki vananın kontrol edilmesi gerekmekte. Bu ise önemli sorunlara yol açabilecek. Büyük bir bölgenin gazsız kalmasına, servis kutuları ndaki regülatörlerin kapanmasına neden olabilecek. Bu durumda şebeke içindeki gaz basıncının dengelenmesi gerekiyor. Bu da oldukça zor ve zaman alan bir iş olduğundan, bu durumlarda bu bölgelerin günlerce gaz kullanamayabileceği özellikle vurgulandı . Ancak İGDAŞ'ın iki yıl önce başlattığı bir çal ışma var: Pilot olarak seçilen bazı bölgelerdeki merkezi kazan sistemlerine deprem duyarl ı bir cihaz takılmış. Pilot bölge olarak seçilmiş olan Bakı rköy, Kadıköy, Küçükyal ı gibi sahil semtleri ve okul, hastane gibi sosyal binaların merkezi kalorifer kazan sistemlerine takılmış olan bu deprem duyar cihazı 4,5 şiddetinde bir deprem olduğunda otomatik olarak gaz geçiş vanasını kapatıyor. Bu daha önce laboratuvar ortamında denenmiş ve başarıl ı olmuş. Depremden sonraki veriler de toplandı ktan ve değerlendirme yapıldıktan sonra çı kan sonuca göre sistemin yaygınlaştı rı lması düşünülüyor. Doğal gaz şebekesinin güvenliği için alı nan bir başka önlem olarak çelik hat içindeki gaz bası ncı BOTAŞ ile görüşülerek 20 bar'dan 12 bar'a düşürülmüş. Artçı l depremlerde hatların zarar görmemesi için al ı nan bu önlem doğal gaz kullanıcı ları açısından hiçbir zorluk yaratmamakta. Ana gaz kesme vanalarının kapanmasına rağmen bu bölgelerin şebekesi içinde bulunan çelik ve polietilen hatlardaki doğal gazın, herhangi bir kaçak sonucunda tehlike arzetmemesi için İGDAŞ 'ııı yetkili teknisyenleri tarafı ndan kontrollü olarak boşaltılmış. Bu boşaltma işleminin nası l yapı ldığıyla ilgili olarak teknisyenlerin hazırladığı bir uygulama örneği yandaki Resim 9'da görülmektedir. Aynı gün bölgedeki tüm çelik ve polietilen hatlar tamamen kontrol edilmiş ve bazı semtlerde kesilen doğal gaz kısmi olarak yeniden açılmı ş . Yı kı lan binalar Resim 8 tespit edilerek vanaları kapatılmış, servis kutuları sökülmüş. Hatla belediyenin yaptığı çalışmalar sonucunda tehlike arzeden binalar için de bu işlem yapılmış. Yandaki resimlerde servis kutusunun söküldüğü, servis hattının toprak altı ndaki kısmı açıl ı p, gaz geçişinin iptal edildikten sonra hattı n toprakla kapatı ldığı bir bina (Resim 9) ve binası tamamen yı kı lmış bir servis kutusunun yerinden sökülerek alınması ndan sonraki körlemenin yapı ldığı (Resim 1 O) bir bina konuya örnek olarak verilmektedir. Aynı yerde enkazı bekleyen asker ile birbirlerine çok yakı n olan binalardan birinin yı kı l ı rken, diğer binanı n balkonları nı tahrip etmesi ve bu balkonlardan birinde çal ışır durumdaki bir hermetik kombinin nası l bir tehlikeyle karşı karşı ya kaldığını anlatan bir başka Resim 9 ----- ---- ------- ----- TESİSATbERGİSİ SAYI 44,_________ ______ ____ _ B"""' AĞUSTOS'99
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=