,ıııım:mıı Article 3.3. Çap Traşlanmasının Verim Üzerindeki Etkisi Traşlama sonucunda pompa veriminde oldukça yüksek oranda düşmeler gözlenmiştir, Şekil 6. İlk çap düşümünde verimdeki düşme en iyi çalışma noktasında % 1 civarındadır (çapta % 1 .7 traşlama). Fakat ikinci traşlamada % 4.5 'lik bir verim kaybı görülmektedir (çapta % 3.4 traşlama). Çeşitli kaynaklarda belirtildiği gibi yüksek özgül hıza sahip (N, = 57.3), pompalarda çok keskin verim kayıpları beklenmelidir. Daha sonraki traşlamalarda verimdeki düşme eğiliminin azaldığı görülebilir. Verim kaybı, çapta % 5.1 traşlamada % 5 ve çapta % 6.8 traşlamada % 6 olarak hesaplanmıştır. Kaynaklarda traşlama sonrası verim kaybıyla ya da verim tahminiyle ilgili bir çalışmaya rastlanmamıştır. Fakat bazı üreticiler kendi pompa performans eğrilerinde traşlanmış çaplar için verimlerini vermektedirler. Aslında pratik uygulamalarda pompayı sistemle uyumlu kılmak asıl amaç olduğundan verim kayıplarına fazla dikkat edilmez. 4. SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER Layne Bowler'de üretilen bir pompanın aynı test koşullarında 5 farklı çark çapında test edilerek, traşlamadan önce traşlama çapını tahmin edebilmek amacıyla düzeltilmiş bir benzeşim kanunu elde edilmiştir. Daha önce açıklandığı gibi kaynaklarda verilen formüllerdeki katsayılara oldukça yakın sonuçlar elde edilmiştir. Sabit hız için kullanılan benzeşim kanununda yapılan düzeltmeyle çapta o/o5'ten daha düşük traşlamalar için önerilen formül aşağıda verilmektedir; m = 1 .8 basma yüksekliği için n = 1.9 debi için Bu durumda benzeşim kanunu; H (O ) 1• 9 _2= _2 H1 01 Q (D ) 1 .8 2 _ 2 �- o:;- (6) (7) Çapta %5'ten daha büyük traşlamalar için ise; (9) ( 10 ) Kaynaklarda taraşlama sonrası pompa veriminde oluşan kayıp için bir ii>neriye rastlanmamıştır. Fakat üreticiler kendi pompa eğrilerinde traşlanmış çaplar için pompa verimlerini vermektedirler. Uygulamada amaç pompayı sisteme uyumlu duruma getirmek olduğu için verim kaybı göz önüne alınmaktadır. Verimdeki kayıp eğiliminin ilk traşlama sonrası azaldığı, ama kaybın devam ettiği yapılan testlerde görülmüştür. Çark tipinin traşlamada oluşan verim kaybına etkisi çok büyüktür. Özgül hız yükseldikçe verim kaybı artmaktadır. Çark çıkışındaki tasarım değerlerinde oluşan değişim bu sonucu getirmektedir. 20 100 18 90 16 80 14 70 'iii 12 60 10 50 8 40 6 30 4 20 . . 2 10 o o o 20 40 60 80 Q(l/s) a f-ttı (rrSS} - 0228 o t-tn (rrSS)-0232 □ t-hı (rr6S}·0236 X Hm (rrSS)-0224 • ttn ("6S)-022O + Bf. (%)-0236 -Bf. (%)·0232 Bf. (%)-0224 Bf. (%)-0220 Bf. (%)-0228 Şekil 7. Traşlama yapılan çark için test sonuçları. 20 �-, ��-,-�-----------� 18 -t--:,,.._.'C:"'"'C'j--c :�. ,c-:- t-:-- :--:-7"'7-t--- _c-- _ :_ :--=--:---:- -+,-;----,_-_ -:_ -i 16 n.___, =�: •�,�,�_,'---'-+ -'--'�"--C.�f---'-���+-'-"--"--"--"--'-l uı 14 en 12 ' • = � = ,: E : · ' L ·= . _ . . E 1 o ,., , , ., , ., ,. , _;,..-,-,-, ,· _ ..._-.-; , I 4� �- t��= - �, �1 �;,�- �, �- 7;. 7�,_�-_�:_ ,�t-' �: ��: ��- �;· _=�7t�:�+: ��:��: �• :��-: · �: ; ' : � :�: - - - � :�-�· � 2 +-::',._.c-- ,...... , ➔"-c'-'-�--'-�-o-=c.+-���--:..ı-�....:......,_..c.,.-'---1 O -VF_::�=�l =�-ı--��- �-�t-'-��- - �+'-�-�-�--'----l o 20 Q(l/s) 40 60 80 BenzerÇalışma Noktaları o Hm(mSS-0232 o Hm (mSS-0236 x Benzeşim Kanunları Yaklaşımı Şekil 8. Benzeşim kanunları ve test sonuçları karşılaştırılması, 0 1 -0 2 _ _________ ________ TESİSAT DERGİSİ SAYI 44 -------------- --=�e._ , � AĞUSTOS'99 142 �
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=