Article Duyar eleman içindeki sıvı veya macun , ortanı sıcaklığı ile genleşir veya büzülür. Bu hacimsel değişiklik konstrüksiyon sayesinde doğrusal harekete dönüştürü lür ve bu hareketle valf mili itilir veya çekilir. İtilen valf mili ile radyatör suyu debisi kısılır, tersine açılır. Bu şekilde ortam ile valfin ilişkilenclirilınesiyle radyatör üzerinden geçen su debisi değişkenlik gösterir. Sürekli ve dinamik bir çalışına ile bir çevrim oluşur. 3- KULLANIM AMACI, KULLANiM YERLERİ, ÜLKEMİZDE VE DiĞER ÜLKELERDEKİ DURUM: Anlaşılacağı üzere terınostatik radyatör valfleri ısınmak için harcadığımız yakıttan tasarruf elde etmek amacıyla kul lanı lmaktadır. Geçtiğimiz son 20-25 yıldan bu yana insanlar her sektörde olduğu gibi hem pahalı olması hem de kaynakların sınırlı ve kıt olması nedeniyle enerji sektöründe ele tasarrufa yönelmişlerdir. Bu tür otomatik kontrol üniteleri dışında bina yalıtımı, çift cam, ısıcaın uygulamaları gibi teknikler ele sürekli geliştirilmiştir. Yapıla rdaki kalorifer tesisatları genellikle optimum ihtiyacın üzerinde tasarlanıııaktaclırlar. Yani yöredeki kabul edilen minimum ,ıcaklığa göre hesaplanmaktadır. Oysa minimum sıcaklığın yıllık dağılımı dikkate alınırsa çoğunlukla bir kapasite fazlalığından söz etmek mümkündür. Yapılardaki yalıtınılarcla dikkate alınırsa ki, sonradan yalıtılan yapılar vardır; bu kabul cloğrulanmaktad ı r. Ayrıca gün boyunca değişik saatlerde ısıtılan mahallin bir bölümünde harici kazanç, diğer bölümünde ele kayıp oluşabilmektedir. Bu durumda mevcut sistem her iki bölüme de aynı ısı yükünü taşımaktadır. Bunlar var olan sistemlerimizdeki olumsuz şa r tl ardır. Kalorifer sistemlerindeki otomatik veya el ile kontrol yöntemlerine göz atılırsa, sıvı yakıtlı veya otomatik yüklemeli katı yakıtlı sistemlerde kazan suyu sıcaklığı birtakım sıcaklık algılayıcılar ile kontrol eclilınektecli r ve ecli lnıeliclir ele. Bu şekilde ele bir tasarruf elde eclilınekteclir. El ile yüklemeli sistemlerde ise ateşçi belli periyotlarda gözleme dayalı olarak yakıt beslemesi yapmaktadır. Bu yöntemler tasarrufa yönelik olmalarına rağmen hiçbiri terınoslatik radyatör valfleri kadar etkin cleğilclir. En etkin yöntem; ortanı ile valfi ilişkilendiren ve değişken debi sağlayan bu sistemlerdir. Ternıostatik radyatör valfleri ile bağımsız bölümleri ayrı ayrı kontrol etmek mümkündür. Bu şekilde kontrol, söz konusu valflerin bir diğer uygulanabilir ve avantaj getiren özelliğidir. Bu sayede ele bağımsız bölümlerde harici kazanım ve kayıplar dikkate alınarak, maksimum tasarruf ve mükemmel konfor elde edilmiş olur. Ülkemizde ve diğer ülkelerde durum : Son yıllarda yaygın olarak gündeme gelen münferit ı sınma biçimleri ile birlikte özellikle doğal gazlı sistemlerde, terınoslatih. radyatör valfleri ülkemizde kullanılmaya başlanmıştır. Ancak yeteri kadar yaygın değildir. Ülke olarak bu ve benzeri konularda maalesef yeterince duyarlı davranmıyoruz. Eğitim seviyesi yüksek olan gelişmiş ülkeler, bu konuda çok daha duyarlı. Örneğin: Almanya'cla bu valflerin kullanımı zorunlu hale getirilmiştir. Diğer birçok Avrupa ülkesinde ele yaygın olarak kullanı l maktadır. Çünkü en etkin yöntem bu. Bir ele Avrupa'claki konul türleri ve ısı yükü dağıtımı ile ülkemizdeki şekil farklı. Avrupa'da müşterek ısıtılan yerlerde pay ölçerler veya münferit clağıtınıcla şebekede kalorimetreler ile bağımsız bölümlerin ısı yükü ölçülüyor ve kullanıcı yaptığı tasarrufu direkt olarak hissediyor. Bizde ise pay ölçer kullanımı olmadığı için bu giderler müşterek hesaptan karşılanıyor. Girişimler, yani termostatik radyatör valfi takma isteği apartman bazında bütünlük kazanmayınca ela bireysel talepler oluşuyor ve bu şekil caydırıcı olabiliyor. Bu da ülkemize özel bir durum olarak görülmektedir. Bu tür ternıostatik valf donatımı zorunlu hale getiren ülkelerde sistemin işletme şartları ela değiştirilmektedir. Ternıostatik radyatör valfi kullanılan sistemlerde 90 / 70°C işletme terked ilip, örneğin Almanya'da 75 / 60°C sisteme geçilmiştir. 4- VALFİN KULLANIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR: Termostatik radyatör valfleri prensip olarak debi ayarı esasına göre çalıştığı için zaman zaman o/o 60-70'lere varan kısma yapabilirler. Harici kazancın yüksek olduğu saatlerde dış ortam sıcaklığının ani yükselmesi durumunda, kısma bu seviyelere kadar oluşabilir. Bu da pompa devrelerinde arzu edilmeyen zorlanmalara neden olabilir. Ancak pompalar bi l indiği üzere üzerinden kendini soğutacak kadar akışkan geçmesinde bile problemsiz ça lışacağı ndan, bir risk yok. Yine ele bu tip problemleri engellemek için banyo, antre, vs... gibi ısı yükü az olan devreler üzerine termostatik radyatör valfi takmayıp, bu devreler üzerinden pompanın rahatlaması sağlanabilir, ya ela by-pass kontrollü devrelerle sirkülasyona yardımcı olunabilir. Bu tür valflerle donatılan sistemlerde debi azalmasının getirdiği bir diğer problem de kazanda şalt uzamasıdır. Şalt sıklığının uzaması veya kısalması genel olarak arzu edilmeyen bir olaydır. Seçilen kazan büyüklüğü nün su hacmi yönüyle uygun büyüklükte olmasına dikkat etmek gerekir. Böylelikle optimum _ ___________________ TESİSATDERGİSİ SAYI41 ____________ _______ ~ MAYIS'99
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=