48 TESİSAT • 02 / 2025 TASARRUF POTANSIYEL ANALIZI Yapılan çalışmalar, SET değerlerinin 4,48 ila 22.5 arasında değiştiğini göstermektedir. Bu performans değerlerine ek olarak uygulanabilecek enerji verimliliği önlemleri ile birlikte kompresörlerde %2 ila %73.4 arasında, ortalama olarak da %25.5 enerji verimlilik potansiyeli olduğu belirlenmiştir. Bu veriler, sanayi tesislerinin kompresör sistemlerinde iyileştirme yaparak enerji maliyetlerini azaltabileceğini göstermektedir. [6] KOMPRESÖRLERDE ENERJI VERIMLILIĞINI ARTIRICI ÖNLEMLER Aşağıda, kompresörlerde enerji verimliliğini artırmak için alınabilecek başlıca önlemler ve kısa açıklamaları verilmiştir: [7] • Değişken Hız Sürücüsü (VSD) Kullanımı: Değişken hız sürücüleri, kompresörün yük durumuna göre hızını ayarlayarak enerji tüketimini optimize eder. Yük dalgalanmaları olan sistemlerde, VSD kullanımı ciddi enerji tasarrufu sağlar. • Kaçak Giderimi: Hava sistemlerinde kaçakların bulunup giderilmesi, enerji kayıplarını önlemek açısından kritik önem taşır. Küçük kaçaklar bile yıllık bazda yüksek enerji maliyetlerine neden olabilir. [8] • Isı Geri Kazanım (IGK): Kompresörlerde oluşan atık ısı, çeşitli ısıtma işlemlerinde kullanılabilir. Özellikle vidalı kompresörlerde yağdan atık ısı geri kazanımı veya doğrudan egzoz havasının kullanımı, işletme maliyetlerini düşürerek enerji verimliliğini artırır. [9], [10] • Akıllı Yük Yönetimi: Akıllı yük yönetim sistemleri, kompresörlerin işletme saatlerini ve yüklerini otomatik olarak optimize eder. Bu sayede, yalnızca ihtiyaç duyulan miktarda basınçlı hava üretilir ve enerji tasarrufu sağlanır. • Yüksek Verimli Kompresör Seçimi: Kompresörlerin enerji verimliliği, teknolojik gelişmelerle birlikte sürekli olarak iyileşmektedir. Enerji tasarrufu sağlamak için yüksek verimli ve düşük enerji tüketimli kompresörler tercih edilmelidir. • Doğru Boyutlandırma: Kompresörlerin ihtiyaçtan büyük seçilmesi, boşta çalışma süresini artırarak enerji israfına neden olur. İhtiyaca göre doğru kapasitede bir kompresör seçmek, enerji tüketimini azaltır. • Düzenli Bakım ve Temizlik: Kompresörlerde düzenli bakım, verimlilik kaybını önler ve cihazların ömrünü uzatır. Filtrelerin temizlenmesi, yağ değişimi ve soğutucu sistem kontrolleri gibi işlemler, kompresörün verimli çalışmasını sağlar. • Basınç Ayarlarının Optimizasyonu: Sistemin ihtiyaç duyduğu en düşük basınç seviyesinde çalışmasını sağlamak, enerji verimliliğini artırır. Gereksiz yere yüksek basınç seviyesinde çalışmak enerji tüketimini artırır. • İkincil Hava Tankı Kullanımı: Hava tankları, kompresörlerin sürekli devrede kalmasını engeller. İkincil bir hava tankı (ara depo tankları) eklemek, kompresörün yük ve boş çalışma sürelerini dengeleyerek enerji tasarrufu sağlayabilir. Bu önlemler, kompresör sistemlerinde enerji verimliliğini artırarak, tesislerin sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlar ve enerji maliyetlerini düşürür. 6. ÖRNEK BİR PROJE FİZİBİLİTESİ BASINÇLI HAVA SISTEMININ MODERNIZASYONU Uygulaması gerçekleştirilmiş bu proje örneğinde; proses kullanımı amaçlı 6.6 barg basınçta hava üreten, 10 yıl ve üzerinde yaşa sahip vidalı sabit devirli kompresörler yerine, yüksek verimli, hız sürücülü, vidalı kompresör kurulumu ile birim hava başına düşen enerji tüketimi azaltılmıştır. Aynı zamanda kurutucular da yenilenerek hava kalitesi iyileştirilmiştir. Kompresörlerin çalışma süresi 7,200 saat/yıldır. [11] Yatırım kapsamında; üç adet basınçlı hava kompresörü, iki adet kurutucu, hava tankı, kompresör-kolektör arası hava hattı, mekanik ve elektrik montaj yer almaktadır. Uygulama sonrasında birim hava üretimi başına harcanan toplam enerji (kompresör + kurutucu) %36 oranında azaltılmıştır. Turbo kompresörlerde SET Dağılımı [6] MAKALE
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=