48 TESİSAT • Mart / 2024 Bu istatistik EU ülkeleri 2010’dan sonra yapılan binalar için alınmıştır. AB Ülkeleri Yapı Stoğu içinde ticari binaların yaklaşık %40'ı, konutların ise yaklaşık %33'ü 2010 sonrası yapılan yapılardan oluşmaktadır. Yani daha eski binalar için enerji talebi daha yüksektir. Bu enerji ihtiyacının termal enerji bölümü yaklaşık 100-150 kWh/m2.yıl olmaktadır. Bu rakamlardan da görüldüğü gibi binaların termal ihtiyaçlarına yenilikçi çözümler getirmeden “ZEB” ya da “nZEB” kavramlarından bahsetmek olanaksızdır. AB’nin 2050 hedeflerine baktığımızda bu enerji tüketimlerinin ciddi anlamda aşağı çekilmesinin planlandığı görülmektedir. Bu plan çerçevesinde termal ihtiyaçlar için binaların tüketebileceği enerji miktarı 15-20 kWh/m2.yıl ‘a kadar sınırlandırılacaktır. Bu ciddi ve büyük bir hedeftir ve oran olarak %70-80 enerji tasarrufu anlamına gelmektedir. Üstelik, bu tasarrufun önemli bir kısmının yenilebilir enerji kaynaklarından (YEK) karşılanması öngörülmektedir. Zaten bu oranda bir tasarruf sadece “bina izolasyonu” ile sağlanamayacağı ortadadır. Bununla beraber, bu miktarda bir termal enerji sağlayabilen YEK kaynaklarının binalara (hem yeni binalara hem de yenilenecek eski binalara) nasıl entegre edileceği çok büyük bir sorun olarak önümüzde durmaktadır. Ayrıca termal ihtiyaç içine soğutma ihtiyacını da ilave edersek AB 2050 hedefleri çetrefilli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Kısaca özetlemek gerekirse, iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerine maruz kalmamak için bu hedeflerin tutturulması, yani bina termal ihtiyaçlarının yaklaşık 100 kWh/m2.yıl’lık bir enerjinin yenilebilir enerji kaynaklarından karşılanması ve bunun binalara entegre edilmesi gerekmektedir. YEK'lerin binalarda benimsenmesi artmakla birlikte, gerçek bir entegrasyon hâlâ elde edilebilmiş değildir. TED IÇIN ÖNEMLI BIR FIRSAT: BİNA CEPHELERİ Sanılanın aksine güneş enerjisi, kış aylarında bile bir binanın ısıtma enerjisi ihtiyacının önemli bir kısmını karşılayabilmektedir. Bu durum pek çok AB ülkesi için geçerlidir. AB'nin ortalama HDD (ısıtma derece günü) sayılarına bakacak olursak, yaklaşık 3.000 HDD (ısıtma derece gün) değeri ortalama bir iklim durumunu ifade ettiği söylenebilir. Böyle bir iklimde (örneğin Lüksemburg) güneş radyasyonu incelendiğinde, kış aylarında günde ortalama 4-5 saat boyunca 300400 W/m2 radyasyonun mümkün olduğu görülmektedir. Bu nedenle kış aylarında dahi günlük güneş enerjisi (Psolar) yaklaşık 1.200 Wh/m2.gün'e ulaşabilmektedir (Figür-3). AYNI CEPHEDE EŞ ZAMANLI ISI KAYBI VEYA ISITMA IHTIYACI NE KADARDIR? Örnek olarak, üç camlı cephe sistemi dikkate alındığında Bu sorunun çözümü için bina cephelerinden faydalanma yöntemi giderek daha çok araştırılmakta ve bu tür cephe modülleri (adaptif cepheler, solar cepheler vb.) daha sık karşımıza çıkmaktadır. TED SISTEMI SORUNLARI Mevcut TED sistemleri bazı sorunlarla karşı karşıyadır, bunları kısaca özetlemek gerekirse, aşağıdaki gibi sıralanabilir: a) Yüksek maliyet: Termal enerji depolama sistemlerinin kurulum maliyeti genellikle yüksektir. Bu durum, sistemlerin yaygın olarak benimsenmesini engelleyebilir. Ayrıca TED’ler için geniş alan ve hacimlere ihtiyaç duyulabilir. b) Verimlilik: Bazı termal enerji depolama sistemlerinin verimliliği düşük olabilir. c) Bakım ve işletme zorlukları: Termal enerji depolama sistemlerinin bakımı ve işletilmesi bazı durumlarda zor olabilir. d) Bilgi Eksikliği ve Bilinirlik: Termal enerji depolama sistemlerinin yaygın olarak bilinmemesi ve anlaşılmaması, sistemlerin benimsenmesini engelleyebilir. TED'in yadsınamaz faydalarına rağmen, onu etkili bir şekilde entegre etmeye yönelik birleşik ve bütünsel bir yaklaşımın eksikliği de vardır. Düşük sıcaklıklı TED konusunda yaygın anlayış ve bilgi eksikliği, bu sistemlerin henüz prototip aşamasında olması, yaşanan diğer sorunlardan bazılarıdır. Bu eksiklikler, kış aylarındaki yetersiz güneş enerjisiyle birleşince TED çözümlerinin farklı bina tipleri ve iklimlerde ölçeklenebilirliğini ve tekrarlanabilirliğini sınırlamaktadır. TED sistemlerinin bina entegrasyonunu ve sunduğu büyük olanakları (ve sorunun büyüklüğünü) anlamak için bina termal ihtiyaçlarına yakında incelemekte fayda vardır. Günümüzde konut ve konut dışı bina stoğuna baktığımızda binaların enerji tüketimi (“final energy consumption”) yaklaşık 200 kWh/m2.yıl’dır. Tablo 1. AB ülkeleri Bina Stoğu ve 2050 Hedefleri [9] GÜNCEL YAPI STOĞU ENERJİ TÜKETİMLERİ 2050 HEDEFLERİ “nZEP” KRİTERLERİ Nihai Enerji Tüketimi: 200 kWH/m2/yıl 30 kWH/m2/yıl CO2 Emisyonu: 400 Mt CO2 200 Mt CO2 Isıtma ve Sıcak Su: 100-150 kW/m2.yıl 15-20 kW/m2.yıl YEŞİL BİNA
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=