Tesisat Dergisi 337. Sayı (Ocak 2024)

43 TESİSAT • Ocak / 2024 ila A ölçeğinde sınıflandırılır. Değerlendirme için anahtar parametreler; mevsimsel mahal ısıtma enerjisi verimliliğinin yanı sıra ısıtma cihazlarındaki sıcak kullanım suyu ısıtma enerjisi verimliliği ve boylerlerdeki ısı kayıplarıdır. Kombi seçimlerinde genellikle ısı kaybı hesabı yerine dairenin metrekaresine göre seçim yapılmaktadır. Evin alanı tek başına ısı yükünü ifade edemez. Bundan dolayı kaba bir yaklaşımla olsa bile ısı kaybı hesabı yapılmalıdır. Özellikle dairede döşemeden ısıtma sistemi varsa yoğuşmalı kombi düşük sıcaklıklarda daha yüksek verimlerde çalışacaktır. Ancak kombideki su dolaşım pompasının basma yüksekliği yeterli olmayacaktır. Bu durumda kombiden uzakta olan bazı odalarda yeterli su dolaşımı sağlanamayacaktır. Radyatörlü sisteme göre döşemeden ısıtma sisteminde basınç kayıpları 2,5/3 kat artabilmektedir. Doğal gazlı kazan seçimlerinde de su sıcaklık kademesi, ısıl kapasite, üretim malzemesi, enerji etiket değeri, ömür boyu maliyet, vb. gibi konular dikkate alınmalıdır. Özellikle çelme çelik borulu kazanlar kullanıma bağlı olarak 10-15 yıl hizmet ömrüne sahiptir. Döküm gövdeli olanlar yine kulla- nıma bağlı olarak 20-30 yıl dayanabilmektedir. 3.8. Klima Santrali Seçim Hataları Yükseklik havanın yoğunluğunu düşürüp, klima santral- ları içerisindeki ısıl kapasiteleri azalttığından dolayı sistem içerisindeki basınç kayıplarının düşmesine neden olur. Basınç kayıplarındaki değişmeler klima santralları içerisindeki fanla- rın seçilmesinde önem arz eder. Fan seçimleri hacimsel debiye dayanır. Fan imalatçılarının seçim eğrileri deniz seviyesi için hazırlanmış olsa bile fan debisi hacimsel olduğu için bunlar aynen kullanılabilir. Ancak, fan basınç hesaplarının yüksek- liğe göre düzeltilmesi şarttır. Herhangi bir fanı seçmeden önce sistem içerisindeki basınç kayıpları hesaplanmalıdır. Bilindiği üzere bunlar, • Cihaz içi kayıplar • Cihaz dışı kayıplar (kanallarda oluşan) • Sistem etkisi (System Effect) ile meydana gelen kayıplardır. Cihaz içi kayıplar ısıtma, soğutma serpantinlerinden, nemlendiriciden, damperlerden, filtrelerden vb. klima santralı içi ekipmanlardan gelmektedir. İmalatçı firmaların kataloglarından tasarımını yaptığımız klima santralinin kon- figürasyonuna göre cihaz içi basınç kayıpları her eleman için ayrı olarak belirlenip toplanmalıdır. Ortaya çıkan değer deniz seviyesinde cihaz içi basınç kayıplarının toplamıdır [19]. 3.9. Soğutma Grubu Seçim Hataları • Yetersiz Kapasite: Soğutma grubu kapasitesinin işletme- 3. Fan giriş veya çıkışından hava debisini ölçün bu yapı- lamıyorsa statik basınç değerinden fan performans eğrisi yardımıyla debiyi bulun. 4. Aşağıdaki bağıntı yardımıyla sistem için K sabitini hesaplayın: 5. Sistem sabitiniz olduğunda, herhangi bir akış hızı için statik basıncı hesaplayabilirsiniz: Burada; K sistem : Sistemin akış direnç katsayısı ∆ ps : Sistemin debiye bağlı olarak çalışma noktasındaki basınç kaybı [Pa] V: Sistemin hava debisi [L/s] 3.7. Kazan-Kombi Seçim Hataları Isıtma sistemlerinde verimlilik ErP yönetmeliğine göre belirlenmektedir. ErP, Energy-related Products -Enerji ilişkili Ürünler Direktifi demektir. Avrupa Birliğine üye olan ülke- lerde yürürlükte olup, bir takım yasal yaptırımları tanımla- maktadır. 21 Nisan 2018 itibari ile ülkemizde de yürürlüğe girmiştir [18]. Bu direktif; 2020 yılı için Avrupa Birliği hedefi olan 20% oranında yenilenebilir enerji kullanımının arttırılması, 20% oranında fosil enerji kaynak tüketiminin ve sera gazı emis- yonlarının azaltılması hedeflerine hizmet eder. ErP ile temel olarak iki önemli değişim başlıyor: Ekodizayn yönetmeliği; ürünlerin tasarımı, verimlilik ve emisyon değerlerini kapsıyor, verimliliği düşük cihazların üretimi sonlandırılıyor. Enerji etiketleme yönetmeliği; ürünlerin Enerji etiket- lemesi, enerji verimlilik sınıfları, ürün föyleri için standart kurallar belirliyor, ürünlerin içinden Enerji etiketi çıkma zorunluluğu getiriliyor. LOT1: Isıtma Cihazları (Mahal ve Kombine Isıtıcılar) Kazan, Kombi, Isı Pompası vb. (Yer tipi kazanlar da bu kap- sama dahildir. Katı yakıt ile çalışanlar kazanlar ErP kapsamı dışındadır. ErP’de tanımlanan mahal ısıtıcısı kapsamı “sıvı, gaz yakıtlı ve elektrikli” şeklindedir.) LOT1’in ikinci fazı olan Düşük NOx Gereksinimleri 26.09.2019’da devreye alınmıştır. NOx emisyon değeri 56 mg/kWh’in üzerinde olan yarı yoğuşmalı cihazlar yasaklan- mıştır. Ürün Etiketi: Ürün etiketleri ürünlerin paket içerisinden çıkan etikettir. Ürün etiketi, kullanıcıların ısıtma sistemi satın alırken karar vermesine hizmet eder. Mahal ısıtıcılar G ila A ++ ölçeğinde sınıflandırılmıştır. Su ısıtıcıları ise sadece G MAKALE