Tesisat Dergisi 335. Sayı (Kasım 2023)

58 TESİSAT • Kasım / 2023 1. GIRIŞ G ünümüzde hemen hemen her konuda sürdü- rülebilirlik (sustainability) kavramı ile karşıla- şıyoruz ve bu kavram neredeyse moda haline geldi. Bu konuda tüm dünyada toplantılar, konferanslar yapılıyor, makaleler ve kitaplar yazılıyor. Öte yandan sürdürülebilirlik, genellikle “ gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama kabiliyetinden ödün vermeden kendi ihtiyaçlarımızı karşılamak ” şeklinde tanımlanıyor. Buna göre kaynakların kullanılma biçimlerinin uzun vadeli sonuçlarının da akıllıca değerlendirilmesi gerekiyor. Buradaki kriterler aşağıda belirtilen dört gruba ayrılıyor. Yönetişim İyi bir yönetişim, sürdürülebilir kalkınma program- larının uygulanmasının anahtarı, kurumların yasal, şeffaf, demokratik ve etkin bir yönetişime sahip olmasının ön ko- şuludur. Dünya Gıda zincirine karışan kimyasallar, biyoçeşitliliğin kay- bı, toprak, hava ve sudaki kirlilik insanlık için ciddi birer tehdit oluşturur. Sürdürülebilirlik kriterleri ise karşılaşıla- bilecek çevresel risklerin ve bu risklerin nasıl yönetildiğinin değerlendirilmesine yardımcı olur. İnsan Sağlık ve eğitim sistemlerine yapılan yatırımlar, hiz- metlere erişim, beslenme, bilgi ve beceriler bu çatı altında toplanır. Refah Dünyadaki insanların tatmin edici bir yaşam sürmesini, ekonomik, sosyal ve teknolojik ilerlemenin doğayla uyum içinde olmasını sağlamak olarak açıklanan refah kriteri, BM’nin 2030 Sürdürülebilir Kalkınma gündeminde de kri- tik öneme sahip bir konu olarak tanımlanıyor. Sürdürülebilirlik kavramı binalar ve şehirler için de sıklıkla kullanılıyor. Binalar için sürdürüllebilirlik kelime- sine karşılık olmak üzere “ yeşil binalar (green buildings) ” ve “ çevre dostu binalar ” gibi tanımlamalar da kullanılıyor. Öte yandan insanlar zamanlarının büyük bölümünü binalarda geçiriyor. Ayrıca dünyada enerji tüketminin %40 kadarı binalarda gerçekleşiyor. Bu sebeplerle binalarda sürdürüle- bilirlik gerçekten önemli bir konu oluyor. 2. BAZI SORULAR VE TANIMLAMALAR Türkiye’de bina inşaatkarının durumunu ve binalarda sürdürülebilik konusunu anlayabilmek için aşağıda örnek- leri verilen bazı kavramlara bakmak gerekiyor. Apartman, müteahhit ve belediye mimarlığı : Türkiye’de her dönemde ve her ilde genelde aynı ve neredeyse birbi- rinin kopyası binalar yapılıyor. (Bunu küçüms emek için yazmıyorum ama bu yapılanların kalitesi oldukça düşük. Örneğin 20 senedir depremden bahsedildiği halde bunların depreme dayanım özelliği çok zayıf. Neden durum böyle? Neden şehirlerin hepsi birbirine benziyor, neden şehirlerin kendilerine özgü kimlikleri yok? Neden sosyal dokular ve içinde insanın huzur bulacağı sosyal ortamlar yetersiz (ge- nelde AVM’lerden öteye geçen bir şey yok)? Binalarda Sürdürülebilirlik Üzerine Kısa Bir Değerlendirme (Yeşil Binalar Ne Kadar Yeşil?) İBRAHİM ÇAKMANUS Olimpos Danışmanlık Enerji Ltd. Şti. MAKALE