Tesisat Dergisi 335. Sayı (Kasım 2023)

TESİSAT • Kasım / 2023 44 SERVIS & EĞITIM Sirkülasyon Pompalarının Enerji Verimliliğindeki Yeri Nedir? SİNAN ÜÇÜNCÜ Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme Öğretmeni sinanucuncu@hotmail.com www.tesisatakademi.com S irkülasyon pompaları ısıtma sistemlerinin ana elamanla- rından bir tanesidir. Eğer siz ısıyı aktardığınız suyu sistemde dolaştıramazsanız, yani sıcak suyu rad- yatörlere iletemezseniz sistemden hiçbir şekilde verim alamazsınız. Kullanmış olduğunuz kombi, kazan veya ısı pom- pası ne kadar kaliteli olursa olsun sir- külasyon pompası düzgün çalışmıyorsa o sistemden verim almanız mümkün değildir. Sirkülasyon pompalarının verimli çalışabilmeleri için sistem tasarımı oldukça önemlidir. Sistem tasarımı yaparken boru çapı hesabı ve metrajı pompa verimi açısından hayati önem taşımaktadır. Bunun yanında gereksiz fittings malzeme kullanımı ise pom- paya yapacağınız en büyük kötülükler- den bir tanesidir. Sirkülasyon pompası- nın kullanılacağı mahale göre boru çapı hesaplanır ve suyun en kolay yoldan tekrar pompaya dönebileceği şekilde borulama yapılır. Eğer bu kurallara uyulmadan bir tesisat yapılırsa sirkü- lasyon pompası çok yorulur, enerji tüketimi artar ve verimsiz çalışır. Bir binada sirkülasyon pompasının tüket- miş olduğu enerji azımsanamayacak seviyededir. Alınan önlemler sonu- cunda sirkülasyon pompaları da frekans kontrollü olmaya başladı. Aynı zamanda tesisatlarda kulla- nılacak ekipmanlar da pompanın işini kolaylaştırıyor. Eski tip pompalarda radyatörlerin ısınıp ısınmama duru- muna bakılarak kademe ayarı yapılır. Yapılan yanlış borulama- nın etkisini azaltmak amacıyla kademe ayarı olmayan pom- palarda ise reglaj ayarı yapıla- rak pompanın verimi artırılır. Pompa ne kadar zorlanırsa ya da yüksek kademelerde çalı- şırsa tüketmiş olduğu enerji de artar. Aynı şeyi frekans kontrollü pompalar için de söyleyebiliriz. Eğer sistem tasarımı düzgün ise fre- kans kontrollü pompalar size enerji tasarrufu sağlatırken kademeli veya kademesiz pompalar için aynı durum söz konusu olmaz. Frekans kontrollü pompalar ısı ihtiyacına göre hangi devirde döneceklerine karar verirler ve gereksiz yere yüksek performansta çalışmayarak enerji tüketimini azaltır- lar. Eski tip pompalarda sürekli aynı ya da yüksek devirlerde çalışma durumu olduğundan arıza olasılığı da artmak- tadır. Frekans kontrollü pompalarda bu durum da ortadan kalkmış oldu. Teknoloji geliştikçe sistemdeki suyun dolaşımı da kolaylaşıyor. Borular üre- tilirken bütün planlar suyun daha rahat bir şekilde dolaştırılabilmesi üzerine yapılıyor. Boruların iç çapları ve sür- tünme katsayılarında yapılan değişikler ile pompaların işi daha da kolaylaşıyor. Enerji verimliliği konusunun her geçen gün daha da fazla gündeme geldiği bu günlerde sirkülasyon pom- paları ile ilgili yapılan çalışmalar çok önemli bir hale geldi. Binalardaki enerji tüketimine baktığımızda sirkülasyon pompaları da pastadan payını alıyor. Bakalım ilerleyen zamanlarda ne gibi uygulamalar ortaya çıkacak. n