Tesisat Dergisi 333. Sayı (Eylül 2023)

52 TESİSAT • Eylül / 2023 rinin neler olduğunu ve sağlığı nasıl etkilediğini anlamak- tır. IEQ tanımlandıktan sonra, iki hususu, aydınlatma ve akustik nitelikler kısaca ele alınmaktadır. Burada Bloom'un taksonomisinde hatırlama ve anlama düzeyinde çalışıyo- ruz. Kurs programının odak noktası termal enerji sistemleri olduğundan, iç ortam çevre kalitesinin bu 2 unsuruna kısaca değinilmiş ve havalandırma dâhil termal sistemlerden büyük ölçüde etkilenen iç ortam hava kalitesi ve ısıl konfor üzerine durulmuştur. 1. Niçin ortam kalitesi önemlidir (hastalıklar ve rahatsız- lıklarla ilgili linkler)? 2. Ortam kalitesi nedir (aydınlatma, akustik, termal ve hava kaliteleri)? 3. Aydınlatma kalitesi: sağlıkla ilişkisi 4. Aydınlatma kalitesi: aydınlık iç oramın parametreleri 5. Akustik kalitesi: sağlıkla ilişkisi 6. Akustik kalitesi: sağlıklı iç ortamların parametreleri Kursun ikinci haftası öğrencileri halen kullanılmakta olan iki ana teoriye alıştırmak ve bunları basit bina tasarımlarına uygulamak için ısıl konfora tahsis edilmiştir. 1. Termal kalite ve homeostaz _iç denge_ (insan vücudunun enerji dengesi ve 6 termal konfor parametresi ile bağlantı, sonuç olarak aşağıdaki derslerde ele alınmıştır) 2. Metabolizma ve Giyim 3. Hava Sıcaklığı ve Hızı; konfor diyagramları 4. Bağıl Hava Nemi, basit tanım ve konfor diyagramları 5. Ortalama Radyant Sıcaklık, tanımı, yalıtım ve konfor diyagramları ile ilişkisi 6. Fanger'ın 5 Konfor Modeli (PMV ve PPD ) 7. Lokal Rahatsızlık 8. Uyarlanabilir Konfor Modeli Üçüncü hafta, öğrencilerin IAQ iç ortam hava kalitesinin tüm parametrelerinin farkında olmaları ve havalandırma sistemlerinin tasarımında etkili kontrol stratejilerinin anla- şılması amacıyla tamamen iç ortam hava kalitesine (IAQ) ayrılmıştır. COVID pandemisi ve aerosollere özel bir kon- ferans ayrılmıştır. 1. Havanın tanımlanması ve Sağlık Etkileri 2. İç OrtamHavası Parametreleri (parçacıklar; gaz halindeki kirleticiler ve nem) 3. Kirleticiler ve Kaynaklar: Partiküller (boyutlar; biyolo- jik ve kimyasal; sağlık etkileri) 4. Kirleticiler ve Kaynakları: Gaz halindeki kirleticiler (inor- ganik; VOC'ler _uçucu organik bileşikler; sağlık etkileri) 5. SARS Cov-2 (parçacık; damlacıklar ve aerosoller) 6. Kontrol stratejileri (düşük emisyonlu malzemeler; hava- nın filtrelenmesi ve havalandırma sistemlerinin temiz- ÇEVİRİ MAKALE lenmesi; uygun havalandırma stratejileri) Bu üçüncü haftayı kapatmak için, 1. haftada olduğu gibi ev anketinin genel sonuçları derste tartışılmaktadır. Kursun son haftasının amacı, öğrencilerin bilgilerini sağlıklı binaların tasarımı üzerine uygulamayı ve bina tasarımı ve HVAC sistemlerindeki uygulamaları değerlendirmeyi ve analiz etmeyi öğrenmeleridir. Daha önce öğrenilen tüm kav- ramlar mühendislik yönlerine çevrilir. Bu anlamda 4. hafta aynı zamanda HVAC sistemlerine bir giriş niteliğindedir. Ele alınan konular şunlardır: 1. Sağlıklı bina nedir? (Kontrol imkânlarına çok dikkat ederek) önceki haftaların özetlenmesi, kontrollar bir sonraki derslerde alınacaktır. 2. Sağlıklı HVAC sistemlerine giriş (klima santrallerinin temel tanımı, filtreleme, temiz elemanlara ve boru dev- resine olan ihtiyaç ve resirkülasyonun önlenmesi) 3. Havalandırma sistemleri için temiz elemanlar (filtrelerin, nemlendiricilerin, ısı eşanjörlerinin özellikleri ve hava beslemesinin mevkii) 4. Sağlıklı hava beslemesi (temiz kanallar, gürültü önleme, besleme ızgaralarında hava akımı) 5. Cephe ve Havalandırma: havalandırma açıklıklarının tasarımı, açıklıkların akustik ve ısı yalıtımı, cephe ısı geri kazanımı, dış hava kalitesi, çift cidarlı cepheler. 6. Pencere tasarımı: termal ve aydınlatma özellikleri ve soğuk ve sıcak iklimlerde pencerelerin kontrolü, dış görünüm 7. Enerji verimli yapay aydınlatma kontrolü (gerekli ışık seviyeleri, çeşitli aydınlatma türlerinin elektrik kullanımı, konfigürasyonlar ve bölgelere ayırma) 8. Oda ısıtıcıları ve soğutucuları: enerji verimliliği ve kon- foru (hava bazlı ve su bazlı ısıtıcılar ve soğutucular, sıcak- lıkları ve ortalama radyant sıcaklık, gürültü ve hava akışı ve enerji kullanımı ile ilişkileri) VERIMLI HVAC SISTEMLERI Önceki üç dersin tümü, ana öğrenme hedefi HVAC tasarım uygulamalarındaki bilgileri temel ve ön tasarımlar düzeyinde uygulamak olduğundan bu sonuncusuna entegre edilmiştir. Kursun tasarımında, daha geleneksel HVAC tasarım kurslarıyla bağlantı kurmayı hedefledik. Bu kurslar genelde AHU (air handling units_klima santralleri) üzerine ve öğrencilerin daha önce ele alınmayan temel konuları; ör. nemlendirme ve nem alma konuları, anlamasını tamamla- mayı odaklanmıştı. Kursun bir bölümü referans [10], [12], [13]’e dayanmaktadır. Bu nedenle, kursun ilk haftası, enerji talebi, enerji arzı ve sağlık ve konforun temellerini sunan önceki üç kursun da 5 Predicted Mean Vote (PMV_ Öngörülen Ortalama Oy) ve Predicted Percentage of Dissatisfied (PPD_ Memnun Olmayanların Yüzdesi), PMV; grubun ortalama iklim değerlendirmesidir, PDD ise belli bir iklim şartından memnun olmayanları ifade eder.