Tesisat Dergisi 332. Sayı (Ağustos 2023)

47 TESİSAT • Ağustos / 2023 MAKALE A- Baseline Simülasyon Modelinin Oluşturulması i) Rölöve projeleri gereksinimi Mimari röleve projeleri –mahal no, mahal adı, mahal m2, kat planları, kesitler, cephe görünüşleri ile bütün olarak), ısıtma, soğutma, havalandırma, aydınlatma, priz tesisatı rölöve projelerine ve diğer enerji tüketen sistemlere ait bil- gilere/cihaz listelerine ihtiyaç vardır. ii) Enerji etüt raporundan alınması gereken veriler Bina cepheleri U değerleri ölçümleri, binanın infiltrasyon durumu (door blower test+termal kamera çekimleri yapılması gerekir), aydınlatma ölçümleri, iç mahal sıcaklıklarının ölçümleri, klima santralleri performans ölçümleri, chiller performans ölçümleri, kazan performans ölçümleri, pompa ve fan performans ölçümleri, HVAC dışı sistemlerin (data center, priz yükleri, soğuk odalar, hidroforlar, medikal yükler vb.) enerji tüketimleri, binanın gerçek çalışma süreleri gibi bilgilerin simülasyon programına girilmesi gerekir. Bu veriler ne kadar sağlıklı ve fiili durumu yansıtıyor ise simülasyon modeli de o kadar gerçekçi olur. iii) Enerji simülasyonu (enerji modelleme) yapılması ve baseline model oluşturulması Binanın fiili durumunu temsil edebilen bir enerji simü- lasyonu, enerji verimliliği çalışmalarında (tasarrufların hesap- lanmasında/çapraz etkilerin belirlenmesinde vb.) anahtar rol oynar. Bu sebeple örneğin ASHRAE Audit Level 2, Level 3 çalışmalarında, çoğu uluslararası enerji verimliliği ve etüt çalışmalarında enerji modelleme yapılması önerilmektedir. (Karmaşık sistemleri el ile hesaplamak mümkün değildir, çok doğrulama çalışmalarıdır. Bu bağlamda senaryolarda hedef- lenen enerji tasarruflarının sağlanıp sağlanamadığı kontrol edilir, hedeflenen enerji tasarrufu sağlanamıyor ise bunun sebepleri araştırılır. Yukarıda özetlenen safhalarda yaşanan belirsizlikler ve sorunlar aşağıda özetlenmiştir. 2.2. Tasarım Aşaması Tasarım aşamasında; rölöve projelerinin hazırlanması, enerji etüt çalışmaları, enerji simülasyon çalışmaları, enerji verimliliği projeleri (EVÖ) senaryoları (tasarruflar ile bun- ların yaklaşık maliyetlerinin ve uygulama projelerinin hazır- lanması) yapılmaktadır. Bu işlerin projelendirme, uygulama sürecindeki kontrollük ve ölçüm doğrulama işleri bu alanda yetkin müşavir firma ve enerji etüt firmaları (konsorsiyum vb.) tarafından yapılır. Burada işi alan konsorsiyumlar enerji simülasyonu yapılması, rölöve ve uygulama projelerinin hazırlanması vb. için alt yükleniciler ile de çalışabilmekte- dirler. Genellikle tüm bu işlerin sıkışık takvimlerde (kısa sürelerde, çok sayıda binada) hızlıca yapılması hedeflenmek- tedir. Ancak burada zamanın kısıtlı olması, uzman personel yetersizlikleri, projelerde çok sayıda firma/uzmanın proje bazlı çalışması (koordinasyon sorunları) vb. sebeplerle rölöve projeleri hazırlanmasında, enerji etüt raporları hazırlanma- sında, enerji simülasyonu yapılmasında, uygulama projeleri- nin hazırlanmasında, yaklaşık maliyetlerin oluşturulmasında vb. eksiklikler/belirsizlikler olabilmektedir. Örneğin aşağıda enerji tasarruflarının hesaplanmasında temel araçlardan birisi olan enerji simülasyon çalışmalarında yaşanan belirsizlikler özetlenmiştir. Bina Enerji Simülasyonu Programlarının Genel Yapısı. (Programlara örnekler: Energy Plus, EDSL TAS, Design Builder, Carrier Hap) Enerji Simülasyonu (Enerji Modellemesi Bina geometrisi Hava koşulları HVAC sistemleri İçsel yükler Simülasyon değişkenleri Simülasyon motoru Sonuçlar İletişim stratejileri