Tesisat Dergisi 331. Sayı (Temmuz 2023)

58 TESİSAT • Temmuz / 2023 MAKALE 1. GİRİŞ B ina cepheleri dayanıklılık, konfor ve enerji verim- liliği bağlamında en önemli yapı bileşenlerdendir. Bina cepheleri aşağıdaki ve benzeri fonksiyonları yerine getirebilir. • Isı, hava, su buharı akışı (opak yüzeylerde yalıtım, yüksek performanslı pencereler vb.), • Kontrolsüz hava ve su girişlerinin önlenmesi (hava ve su bariyerleri), • Yoğuşma ve nem kontrolü, • Yapısal dayanıklılık, • Gün ışığını artırılması (cam cephelerin optimizasyonu), • Güneş radyasyonundan korunma (güneş kontrollü cam- lar, içten ve dıştan gölgeleme), • Isı toplama (örneğin güneş hava kolektörleri kullanıla- bilmektedir), • Gürültü sönümleme (örneğin akustik damperler), • Basınç farkları oluşturma, doğal havalandırma sağlama (örneğin havalandırma bacaları), • Manzara, estetik vb. Fakat her binada bu hususların sağlanması beklenemez. Binanın durumu ve bütçe gibi durumlara göre değişkenlik gösterir. Durum ne olursa olsun bina cephelerinin enerji performansının test edilmesi ve gerekli şartların sağlanması enerji verimliliği açısından çok önemlidir. Bu makalede bina cephelerinde hava sızdırması ve ısıl kaçaklar tarafımızca bir binada yapılan testlerin sonuçlarından hareketle özetlen- miştir. 2. HAVA SIZDIRMASI (İNFİLTRASYON) Binalarda kontrolsüz hava giriş ve çıkışı hem konforu bozmakta hem de enerji kaybına sebep olmaktadır. Yeni binalarda hava sızdırması (infiltrasyon) konusunun dikkatli biçimde ele alınması, tasarım aşaması, inşaat aşaması ve test aşamasının standartlara uygun biçimde gerçekleştirilmesi gerekir. Mevcut binalarda ise enerji verimliliğinin arıttırıl- ması çalışmalarında enerji modelleme yapılırken infiltrasyon değeri çok önemli olmaktadır. Bu nedenle bu binalarda da bu konuda gerekli çalışmalar yapılmalıdır. Binalarda hava sızdırmazlığının kontrolü door blower testi ve termal kamera çekimleri ile birlikte yapılır. Şekil 1’de buna ilişkin resimler verilmiştir. Yaz veya kış mahallerin pozitif basınçta veya negatif basınçta tutulması ile termal kamera çekimleri yapılması ve ayrıca door blower testi ile infiltrasyon katsayılarının (ACH - Air Change Per Huour) belirlenmesi için door blower testi yapılır. Kışın içerideki hava ısıtılır ve pozitif basınçta dıştan termal kamera çekimlerinde kaçaklar sıcak renklerde gözükür. Yazın ise tersi durum söz konusudur; içeride klima çalıştırılarak mahal soğutulur ve pozitif basınçta tutulur. Dıştan termal kamera çekimlerinde ısıl kaçaklar ve hava kaçakları soğuk bölgeler olarak görülür. Büyük binalarda mahalleri pozitif/negatif basınçta tutmak çok zordur. Çok büyük fanlar gerekir. Bu nedenle binayı temsil edebilecek yapıda birkaç odada mock –up (örnek uygulama) yapılır. Burada bu mahallerde tüm istenmeyen kaçak noktaları (hava kanalları, şaft, kapı kenarları vb) plastik bantlarla kapatılarak door blower cihazı ile basınçlandırılır (burada basınç farkı 50 Bina Cephelerinde Hava Sızdırmazlığı ve Isı Kaçakları Belirleme Testleri İBRAHİM ÇAKMANUS Dr. Mak. Müh. Olimpos Danışmanlık Enerji Ltd. Şti. FERİDE AÇIKGÖZ, End. Müh., MBA, Msc Olimpos Danışmanlık Enerji Ltd. Şti. EREN ABİCE, Mak. Müh, MBA Olimpos Danışmanlık Enerji Ltd. Şti.