Tesisat Dergisi 330. Sayı (Haziran 2023)

47 TESİSAT • Haziran / 2023 İPUCU tasarruf potansiyeli sunar. Tam kapasite hızda çalışan fan motorunun ortalama hızını yüzde 80'e düşürerek enerjide yüzde 50 tasarruf sağlanabilir. Orta- lama hızı yüzde 50 azaltmak ise yüzde 80’e varan enerji tasarrufunun önünü açar. Frekans konvertörü/Sürücü tekno- lojisi: Sürücü ayarlarının doğruluğunu sağlayarak üretimdeki enerji verimliliği- nizi yükseltin. Ayrıca enerji verimli bir şekilde çalışmak için sürücülerinizi, iş süreçlerine göre ayarlayın. Otomatik Motor Adaptasyonu (AMA) ve Oto- matik Enerji Optimizasyonu (AEO) gibi ek özellikler de etkinleştirilmeli. AEO'lu bir sürücü ile motor voltajını ayarlayarak yaklaşık yüzde 5 ek enerji tasarrufu sağlayabilirsiniz. En başta doğru ayarlayın ve ilerle- menizi takip altında tutun: Hız kontro- lünü uygulamadan önce ve uyguladık- tan sonra enerji tüketimini takip edin. Bu takip, sisteminiz için önlemlerin belirlenmesine yardımcı olacaktır. Sistem güvenilirliğinden taviz ver- meyin: Bazı sürücüler çalışma prensip- leri gereği, motor sargısı izolasyon geri- limi, yatak gerilimi, motorda akustik anahtarlama gürültüsü ve elektroman- yetik girişim gibi bir dizi istenmeyen ikincil etki üretir. Bu etkilerin azaltıl- ması için sürücülere filtreler eklenmiş- tir. Sisteminiz üzerindeki etkileri önle- mek için çalışma ortamınıza uygun, sınıfının en iyisi EMC filtresine sahip ürünleri seçtiğinizden ve EMC kuru- lumu için standartlara uyulduğundan emin olun. Rejeneratif enerji bir seçenek midir? Elektrikli motorlar, belirli koşullar altında jeneratör olarak çalı- şabilir ve üretilen enerji, güç sistemine geri beslenebilir. Frenleme enerjisi geri kazanılabilir (rejenerasyon), doğrudan ek akslarda kullanılabilir veya daha sonra kullanmak üzere depolanabilir. Etkin enerji geri kazanımı için sürücü kurulumu yaparken, sistemi dikkatli bir şekilde kontrol edin. Frekans konvertörü/Sürücü verim- liliğini kontrol edin: Farklı üreticilerin sürücü güç kayıplarını kWh cinsinden karşılaştırın. Farklı üreticilerin sürü- cüleri, bir cihazın güç kaybıyla ilgili bilgilere dayanarak daha doğru bir şekilde karşılaştırılabilir. Bazı durum- larda toplam güç kaybında ve buna karşılık gelen ek enerji tüketiminde ciddi farklar olabilir. Sürücülerin fay- dası kısmi yük çalışmalarında ortaya çıktığından dolayı bu verileri kontrol etmeyi unutmayın. Motor teknolojilerini yakından inceleyin: 3~ indüksiyon motorları yıllar boyunca en son teknoloji konu- munu korudu. Son yıllarda daha verimli motorlar piyasaya girdi ve motorların enerji verimliliklerine göre sınıfları belirlendi. Verimlilik sınıfları- nın şebekedeki motorlar için ve değiş- ken sürücüler ile çalıştırıldığında fark- lılık gösterdiğini unutmayın. Özellikle eski motorlarda verimlilik sınıfını kont- rol edin. Herhangi bir sınıflandırma bulunmuyorsa, daha verimli motorlara yönelin. Sisteminizi 10-30-60 kuralı ile optimize edin: Enerji tasarrufu potan- siyelinden tam olarak yararlanmanın en iyi yolu, sistem geneline bakmak ve sistemi buna göre optimize etmekten geçer. Verimli sürücülerin, verimsiz bir fan veya pompa ile birlikte kullanılması fayda sağlamaz. Tasarrufların büyük bir kısmı sistemde gerçekleştirilir. 10-30- 60 kuralını; motor verimliliğini yüzde 10, hız kontrolünü yüzde 30, sistem optimizasyonunu yüzde 60 olarak düşünün. Genel olarak enerji tasarruflu bileşenler, sistemdeki potansiyel tasar- rufa yüzde 10 katkı sağlar. Hız kontrolü yüzde 30 daha ekler, ancak yüzde 60 yalnızca sistemde gerçekleştirilebilir. n